Thủ tục thành lập hộ kinh doanh cá thể đầy đủ từ A đến Z theo quy định mới 2025

1230
14/12/2021

5/5 - (1 bình chọn)

Thủ tục thành lập hộ kinh doanh là bước đầu tiên và vô cùng quan trọng đối với những cá nhân hoặc nhóm người muốn bắt đầu hoạt động kinh doanh một cách hợp pháp và chuyên nghiệp. Việc hiểu rõ các bước, quy trình cũng như các yêu cầu pháp lý liên quan sẽ giúp bạn tránh được nhiều rắc rối, tiết kiệm thời gian và chi phí khi đăng ký kinh doanh. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ hướng dẫn chi tiết về thủ tục thành lập hộ kinh doanh, giúp bạn chuẩn bị đầy đủ hồ sơ, thực hiện đúng quy trình và nhanh chóng sở hữu giấy phép kinh doanh hợp pháp, đáp ứng nhu cầu phát triển kinh doanh hiệu quả.

Tổng quan về thủ tục thành lập hộ kinh doanh

Việc nắm rõ thủ tục thành lập hộ kinh doanh là điều cần thiết đối với cá nhân hoặc nhóm cá nhân có ý định khởi sự kinh doanh nhỏ lẻ tại Việt Nam. Đây là loại hình kinh doanh phổ biến vì quy mô đơn giản, thủ tục nhanh gọn và dễ quản lý.

Hộ kinh doanh là gì? Theo quy định pháp luật, hộ kinh doanh là hình thức do một cá nhân hoặc một nhóm người (tối đa 3 người) đứng tên đăng ký và chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình đối với hoạt động kinh doanh. Khác với doanh nghiệp, hộ kinh doanh không có tư cách pháp nhân nhưng vẫn chịu sự điều chỉnh của pháp luật về thuế, lao động và ngành nghề kinh doanh.

Quy định pháp luật về hộ kinh doanh được nêu rõ trong Nghị định 01/2021/NĐ-CP về đăng ký doanh nghiệp và các văn bản hướng dẫn liên quan. Việc nắm vững các quy định này giúp quá trình đăng ký suôn sẻ và tránh được những sai sót không đáng có.

Khái niệm hộ kinh doanh cá thể theo luật hiện hành

Theo pháp luật Việt Nam, hộ kinh doanh cá thể là một đơn vị kinh doanh do một cá nhân hoặc nhóm cá nhân cùng góp vốn thành lập, chỉ được đăng ký tại một địa điểm, không có con dấu và không được mở chi nhánh. Người đứng tên hộ kinh doanh chịu trách nhiệm toàn bộ bằng tài sản của mình đối với mọi hoạt động của hộ.

Loại hình này phù hợp với các cá nhân kinh doanh nhỏ lẻ như: quán ăn, tiệm tạp hóa, hiệu thuốc, tiệm giặt ủi… Vì quy mô đơn giản, ít thủ tục và chi phí thấp nên hộ kinh doanh được nhiều người lựa chọn làm bước khởi đầu trước khi phát triển thành doanh nghiệp lớn hơn.

Lợi ích khi thành lập hộ kinh doanh thay vì doanh nghiệp

So với việc thành lập công ty, việc đăng ký hộ kinh doanh cá thể mang lại nhiều lợi ích thực tế. Trước tiên là thủ tục đơn giản, không cần vốn điều lệ tối thiểu, không phải nộp báo cáo tài chính như doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, hộ kinh doanh chỉ phải kê khai và nộp các loại thuế khoán như thuế GTGT, thuế TNCN và lệ phí môn bài – dễ quản lý và phù hợp với người mới bắt đầu kinh doanh. Ngoài ra, việc vận hành cũng linh hoạt hơn, không cần thực hiện các thủ tục phức tạp về lao động, bảo hiểm…

Cách đặt tên hộ kinh doanh theo quy định pháp luật

Điều kiện để thành lập hộ kinh doanh theo quy định mới

Để đảm bảo việc đăng ký hộ kinh doanh cá thể được pháp luật công nhận và bảo vệ, cá nhân hoặc nhóm cá nhân cần đáp ứng các điều kiện thành lập hộ kinh doanh theo quy định tại Nghị định 01/2021/NĐ-CP.

Trong đó, cần lưu ý các điều kiện về năng lực pháp lý, ngành nghề kinh doanh, địa điểm hoạt động và phạm vi sử dụng lao động. Ngoài ra, cá nhân đăng ký cần có giấy tờ tùy thân hợp lệ, kê khai đầy đủ thông tin về địa chỉ, ngành nghề và nộp hồ sơ tại UBND cấp huyện.

Tiết kiệm tối đa thời gian, chi phí, gửi ngay hồ sơ đến hộp thư: dvgiaminh@gmail.com

Hoặc nhấc máy lên, Gọi ngay cho chúng tôi: 0939 456 569 - 0936 146 055 (zalo).

Ai được phép đăng ký hộ kinh doanh? Theo quy định, mọi công dân Việt Nam đủ 18 tuổi, có đầy đủ năng lực hành vi dân sự đều có thể thành lập hộ kinh doanh. Tuy nhiên, một cá nhân chỉ được đứng tên một hộ kinh doanh duy nhất trên phạm vi toàn quốc.

Đối tượng được phép đứng tên hộ kinh doanh

Theo quy định hiện hành, công dân Việt Nam đủ 18 tuổi, có năng lực hành vi dân sự đầy đủ là đối tượng được phép đăng ký hộ kinh doanh. Ngoài ra, hộ gia đình (gồm các thành viên có quan hệ huyết thống) cũng có thể cùng nhau đăng ký thành lập hộ kinh doanh.

Tuy nhiên, một người chỉ được đứng tên một hộ kinh doanh duy nhất và không được đồng thời làm chủ doanh nghiệp tư nhân. Điều này nhằm tránh xung đột pháp lý và bảo đảm tính minh bạch trong việc quản lý kinh doanh cá thể.

Quy mô, ngành nghề và số lượng lao động được phép sử dụng

Hộ kinh doanh không bị giới hạn số vốn nhưng bị giới hạn về quy mô và phạm vi hoạt động. Cụ thể, số lượng lao động được phép sử dụng tối đa là 10 người. Nếu vượt quá, hộ kinh doanh buộc phải chuyển đổi sang mô hình doanh nghiệp.

Về ngành nghề, hộ kinh doanh được phép đăng ký tất cả các ngành nghề không thuộc danh mục cấm hoặc hạn chế theo quy định pháp luật. Tuy nhiên, một số ngành nghề có điều kiện như: dịch vụ ăn uống, chăm sóc sức khỏe, hóa mỹ phẩm… sẽ cần thêm giấy phép con như giấy chứng nhận an toàn thực phẩm, giấy phép hành nghề…

Ngoài ra, hộ kinh doanh chỉ được đăng ký tại một địa điểm nhất định, không được mở chi nhánh hay địa điểm kinh doanh phụ – điều này giúp Nhà nước dễ dàng quản lý và giám sát hoạt động kinh doanh nhỏ lẻ.

Quy trình đăng ký hộ kinh doanh đơn giản và hiệu quả

Hồ sơ thành lập hộ kinh doanh gồm những gì?

Các loại giấy tờ cá nhân và pháp lý cần chuẩn bị

Khi bạn muốn đăng ký thành lập hộ kinh doanh cá thể, việc chuẩn bị đầy đủ hồ sơ là điều kiện tiên quyết để được cấp phép thuận lợi. Hồ sơ thành lập hộ kinh doanh gồm những loại giấy tờ bắt buộc như sau:

Giấy đề nghị đăng ký hộ kinh doanh: Đây là tài liệu quan trọng nhất, được kê khai theo mẫu quy định (thường là mẫu Phụ lục III-1 ban hành kèm theo Thông tư 01/2021/TT-BKHĐT). Nội dung gồm tên hộ kinh doanh, địa điểm, ngành nghề, vốn, số lượng lao động, thông tin người đứng tên…

Bản sao có chứng thực CCCD/CMND/hộ chiếu của cá nhân đăng ký hộ kinh doanh. Nếu có nhiều người tham gia, cần thêm bản sao giấy tờ tùy thân của các thành viên khác.

Giấy tờ chứng minh quyền sử dụng địa điểm kinh doanh, bao gồm một trong các loại: hợp đồng thuê mặt bằng có công chứng, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (nếu mặt bằng thuộc sở hữu), hoặc hợp đồng mượn sử dụng có xác nhận.

Văn bản ủy quyền (nếu có): Trường hợp người nộp hồ sơ không phải là người đứng tên đăng ký, cần có giấy ủy quyền hợp lệ kèm bản sao giấy tờ tùy thân của người được ủy quyền.

Lưu ý: Địa điểm đặt hộ kinh doanh không được là nhà tập thể, ký túc xá hoặc nơi cấm hoạt động kinh doanh theo quy định pháp luật.

Mẫu đơn xin đăng ký hộ kinh doanh mới nhất 2025

Mẫu đơn xin đăng ký hộ kinh doanh được sử dụng phổ biến nhất hiện nay là Phụ lục III-1 ban hành theo Thông tư 01/2021/TT-BKHĐT. Dù chưa có thay đổi về mẫu chính thức năm 2025, nhưng bạn cần điền đúng nội dung theo hướng dẫn cập nhật mới nhất của địa phương.

Các nội dung bắt buộc trong mẫu đơn bao gồm:

Tên hộ kinh doanh (phải rõ ràng, không trùng lặp, không sử dụng từ ngữ vi phạm thuần phong mỹ tục).

Địa chỉ kinh doanh chi tiết, bao gồm số nhà, phường/xã, quận/huyện, tỉnh/thành.

Ngành nghề kinh doanh: liệt kê rõ từng ngành nghề theo danh mục mã ngành cấp 4.

Vốn kinh doanh đăng ký: là tổng vốn đầu tư ban đầu (không yêu cầu chứng minh vốn).

Số lao động sử dụng: không quá 10 người nếu đăng ký hộ kinh doanh cá thể.

Thông tin người đại diện: họ tên, số CCCD, nơi cấp, ngày cấp, địa chỉ cư trú.

Sau khi điền đầy đủ, người đại diện ký tên, ghi rõ ngày nộp và cam kết chịu trách nhiệm trước pháp luật về tính chính xác của thông tin. Mẫu đơn có thể viết tay, đánh máy hoặc in từ trang cổng dịch vụ công rồi ký trực tiếp.

Việc chuẩn bị mẫu đơn chính xác ngay từ đầu sẽ giúp tiết kiệm thời gian và tránh bị cơ quan đăng ký yêu cầu bổ sung hồ sơ.

Giấy phép đăng ký hộ kinh doanh hợp pháp

Quy trình nộp hồ sơ và nhận giấy chứng nhận hộ kinh doanh

Nộp hồ sơ ở đâu? Thời gian giải quyết bao lâu?

Hồ sơ đăng ký hộ kinh doanh được nộp tại Bộ phận một cửa của UBND cấp quận/huyện nơi đặt địa điểm kinh doanh. Bạn có thể chọn một trong hai hình thức sau:

Nộp trực tiếp: Người đại diện đến trực tiếp UBND nộp hồ sơ bản cứng, ký nhận và nhận phiếu hẹn.

Nộp online: Truy cập cổng Dịch vụ công cấp tỉnh/thành phố nơi cư trú (hoặc quốc gia), chọn mục “Đăng ký hộ kinh doanh” và làm theo hướng dẫn.

Thời gian xử lý hồ sơ đăng ký thường là 3 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ. Trong trường hợp hồ sơ thiếu hoặc sai sót, cơ quan đăng ký sẽ thông báo bổ sung bằng văn bản trong vòng 3 ngày kể từ khi tiếp nhận.

Lệ phí đăng ký hộ kinh doanh theo quy định là 100.000 – 300.000 đồng, tùy địa phương. Bạn cần chuẩn bị thêm tiền để nộp lệ phí môn bài nếu có hoạt động ngay trong năm.

Nhận giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh như thế nào?

Sau khi hồ sơ được duyệt hợp lệ, UBND quận/huyện sẽ cấp Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh. Tùy hình thức nộp, bạn sẽ nhận kết quả như sau:

Nộp trực tiếp: Đến đúng ngày trên phiếu hẹn, mang theo CCCD để nhận kết quả bản giấy có dấu đỏ.

Nộp online: Tải kết quả bản PDF đã ký số từ hệ thống và đến bộ phận tiếp nhận để nhận bản giấy gốc nếu được yêu cầu.

Giấy chứng nhận hộ kinh doanh có hiệu lực ngay từ ngày cấp. Đây là căn cứ pháp lý để bạn tiếp tục các bước kê khai thuế ban đầu, mở tài khoản ngân hàng, mua hóa đơn hoặc ký hợp đồng thuê địa điểm.

Sau khi có giấy phép, bạn cần thực hiện thủ tục khai thuế lần đầu trong vòng 10 ngày tại chi cục thuế quản lý, để được cấp mã số thuế và nộp thuế môn bài.

Lựa chọn địa điểm kinh doanh phù hợp khi thành lập hộ kinh doanh

Đăng ký thuế và nghĩa vụ thuế sau khi thành lập hộ kinh doanh

Sau khi hoàn tất thủ tục thành lập, việc đăng ký thuế hộ kinh doanh là bước tiếp theo bắt buộc để đảm bảo hoạt động kinh doanh hợp pháp. Chủ hộ cần chủ động đăng ký mã số thuế, kê khai các loại thuế phải nộp và thực hiện đầy đủ nghĩa vụ với cơ quan thuế.

Thuế môn bài, thuế khoán là những khoản thuế phổ biến mà hộ kinh doanh cá thể thường phải đóng, tùy thuộc vào quy mô và ngành nghề. Nếu không tuân thủ quy định, hộ kinh doanh có thể bị xử phạt hành chính hoặc truy thu thuế.

Đăng ký mã số thuế, mở tài khoản ngân hàng

Ngay sau khi nhận Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh, cá nhân cần đến Chi cục thuế nơi đặt địa điểm kinh doanh để làm thủ tục đăng ký mã số thuế. Đây là điều kiện để nộp thuế và thực hiện các giao dịch tài chính chính thức với cơ quan nhà nước.

Ngoài ra, mở tài khoản ngân hàng riêng cho hộ kinh doanh cũng giúp thuận tiện trong việc giao dịch, quản lý doanh thu – chi phí minh bạch hơn. Một số ngân hàng hỗ trợ mở tài khoản cho hộ kinh doanh bằng giấy đăng ký và mã số thuế đã cấp.

Các loại thuế phải kê khai và nộp định kỳ

Hộ kinh doanh thường phải nộp 3 loại thuế chính:

Thuế môn bài: nộp theo bậc doanh thu hàng năm. Mức thu dao động từ 300.000 – 1.000.000 đồng tùy doanh thu.

Thuế giá trị gia tăng (thuế khoán): cơ quan thuế ấn định theo ngành nghề, vị trí, quy mô kinh doanh.

Thuế thu nhập cá nhân: được tính gộp vào phần thuế khoán.

Việc kê khai và nộp thuế thường được thực hiện theo quý hoặc năm, tùy quy định từng địa phương. Chủ hộ nên làm việc trực tiếp với cán bộ thuế để hiểu rõ các nghĩa vụ cụ thể.

Hồ sơ đăng ký hộ kinh doanh đầy đủ theo quy định pháp luật

Xin giấy phép con nếu ngành nghề kinh doanh có điều kiện

Không phải ngành nghề nào cũng chỉ cần đăng ký hộ kinh doanh là đủ. Một số ngành buộc phải có thêm giấy phép con hộ kinh doanh mới được hoạt động, đặc biệt trong lĩnh vực ăn uống, y tế, giáo dục…

Giấy an toàn thực phẩm, giấy đủ điều kiện PCCC là ví dụ tiêu biểu của những loại giấy tờ cần bổ sung trước khi đi vào hoạt động chính thức.

Danh mục ngành nghề bắt buộc xin thêm giấy phép con

Các ngành nghề thuộc danh mục kinh doanh có điều kiện theo quy định pháp luật cần xin thêm giấy phép. Cụ thể gồm:

Kinh doanh dịch vụ ăn uống: cần giấy chứng nhận vệ sinh an toàn thực phẩm.

Cắt tóc, spa, thẩm mỹ: cần giấy phép về y tế hoặc an toàn lao động.

Kinh doanh hóa chất, khí gas, nhà nghỉ: cần giấy đủ điều kiện về PCCC.

Không có giấy phép con, dù đã đăng ký hộ kinh doanh, chủ hộ vẫn bị coi là vi phạm pháp luật.

Thủ tục xin giấy chứng nhận vệ sinh an toàn thực phẩm

Thủ tục xin giấy VSATTP gồm:

Đơn đề nghị cấp giấy chứng nhận.

Bản sao giấy đăng ký hộ kinh doanh.

Giấy khám sức khỏe của chủ hộ và người trực tiếp chế biến.

Giấy xác nhận tập huấn kiến thức VSATTP.

Hồ sơ địa điểm, sơ đồ quy trình sản xuất, danh sách thiết bị…

Sau khi nộp hồ sơ tại Phòng Y tế quận/huyện, cơ quan chức năng sẽ thẩm định thực tế và cấp giấy chứng nhận nếu đạt yêu cầu.

Thủ tục thành lập hộ kinh doanh chi tiết và nhanh chóng

Một số lưu ý pháp lý khi vận hành hộ kinh doanh cá thể

Vận hành hộ kinh doanh không chỉ đơn giản là bán hàng và kiếm lời. Chủ hộ cần nắm rõ các lưu ý khi mở hộ kinh doanh để tránh rủi ro pháp lý, đặc biệt là các vấn đề liên quan đến trách nhiệm tài sản cá nhân và quyền hạn theo quy định.

Trách nhiệm vô hạn của chủ hộ kinh doanh

Chủ hộ phải chịu trách nhiệm vô hạn với toàn bộ hoạt động kinh doanh, nghĩa là nếu hộ bị nợ hoặc bị kiện, tài sản cá nhân của người đứng tên cũng có thể bị kê biên để bồi thường.

Đây là đặc điểm lớn nhất khác biệt với doanh nghiệp có tư cách pháp nhân, do đó người mở hộ cần cân nhắc kỹ nếu ngành nghề kinh doanh tiềm ẩn rủi ro tài chính cao.

Các trường hợp bị xử phạt do vi phạm hành chính

Một số hành vi dễ bị xử phạt khi vận hành hộ kinh doanh:

Không đăng ký kinh doanh nhưng vẫn hoạt động: phạt từ 3 – 5 triệu đồng.

Kinh doanh ngành nghề có điều kiện nhưng không có giấy phép con: có thể bị đình chỉ hoạt động.

Không kê khai, nộp thuế đúng hạn: bị phạt tiền, truy thu và tính lãi chậm nộp.

Việc tuân thủ pháp luật giúp hộ kinh doanh hoạt động ổn định và lâu dài hơn, tránh bị xử lý bất ngờ từ cơ quan chức năng.

Kết luận: Thực hiện đúng thủ tục thành lập hộ kinh doanh giúp vận hành ổn định, đúng luật

Thủ tục thành lập hộ kinh doanh không quá phức tạp, nhưng nếu thực hiện thiếu sót sẽ gây chậm trễ trong việc đưa mô hình vào hoạt động. Việc chuẩn bị đầy đủ hồ sơ, điền đúng mẫu đơn, lựa chọn đúng ngành nghề kinh doanh và nộp hồ sơ đúng nơi quy định sẽ giúp bạn đăng ký hộ kinh doanh cá thể thành công ngay từ lần đầu tiên. Đây là bước đi quan trọng để đảm bảo hoạt động kinh doanh được pháp luật công nhận và có thể vận hành ổn định, minh bạch.

Ngoài việc nắm rõ quy trình pháp lý, bạn cần lưu ý đến nghĩa vụ kê khai thuế, đóng thuế môn bài, và các quy định về sử dụng mặt bằng, biển hiệu kinh doanh, cũng như việc đảm bảo an toàn vệ sinh môi trường – nhất là với các ngành nghề có tiếp xúc với khách hàng hoặc xả thải. Bám sát theo đúng thủ tục thành lập hộ kinh doanh giúp tránh được rủi ro bị xử phạt hành chính, bị đình chỉ hoạt động hoặc không đủ điều kiện để mở rộng quy mô sau này.

Cuối cùng, khi bạn thực hiện bài bản ngay từ đầu, quá trình vận hành về sau sẽ suôn sẻ và dễ kiểm soát. Đặc biệt với những ai mới khởi sự kinh doanh, việc xây dựng nền tảng pháp lý vững chắc cho hộ kinh doanh sẽ giúp tiết kiệm thời gian, chi phí và tránh các rắc rối không đáng có. Một khởi đầu đúng luật là bước đệm vững vàng để phát triển lâu dài và bền vững.

Đăng ký hộ kinh doanh khác dưới tên người khác: Một cách khác là bạn có thể đăng ký hộ kinh doanh khác dưới tên của người thân hoặc đối tác tin cậy, nhưng lưu ý rằng người này sẽ chịu trách nhiệm pháp lý và tài chính cho hộ kinh doanh đó.

Tóm lại, một cá nhân không thể đăng ký thành lập nhiều hộ kinh doanh cá thể, và nếu bạn muốn mở rộng hoạt động kinh doanh, việc thành lập doanh nghiệp sẽ là lựa chọn phù hợp hơn.

Việc nắm vững thủ tục thành lập hộ kinh doanh không chỉ giúp bạn khởi đầu thuận lợi mà còn là nền tảng vững chắc cho sự phát triển lâu dài trong kinh doanh. Hãy chuẩn bị kỹ càng hồ sơ, thực hiện đúng quy trình để quá trình đăng ký diễn ra nhanh chóng và hiệu quả. Nếu bạn đang có ý định mở hộ kinh doanh, đừng ngần ngại tiến hành ngay hôm nay để tận dụng các cơ hội kinh doanh hấp dẫn. Luôn cập nhật thông