Người nước ngoài có được thành lập hộ kinh doanh tại Việt Nam không

3
05/02/2025

Rate this post

Người nước ngoài có được thành lập hộ kinh doanh tại Việt Nam không? Đây là một câu hỏi mà nhiều cá nhân, đặc biệt là những nhà đầu tư nước ngoài, quan tâm khi muốn khởi nghiệp tại Việt Nam. Theo quy định pháp luật hiện hành, hộ kinh doanh là một mô hình kinh doanh nhỏ lẻ, phù hợp với cá nhân, hộ gia đình muốn kinh doanh với quy mô vừa và nhỏ. Tuy nhiên, pháp luật Việt Nam có những quy định khá chặt chẽ về việc người nước ngoài tham gia vào lĩnh vực kinh doanh này. Điều này xuất phát từ nhiều yếu tố như quản lý nhà nước, chính sách thu hút đầu tư, và yêu cầu về điều kiện kinh doanh đối với cá nhân không mang quốc tịch Việt Nam. Vậy, pháp luật hiện hành quy định như thế nào về quyền thành lập hộ kinh doanh của người nước ngoài? Câu trả lời không chỉ liên quan đến việc hiểu rõ các quy định pháp lý mà còn tác động đến chiến lược kinh doanh của các nhà đầu tư nước ngoài muốn tham gia thị trường Việt Nam.

Người nước ngoài có được thành lập hộ kinh doanh tại Việt Nam không?

Theo quy định của pháp luật Việt Nam, hộ kinh doanh là một mô hình kinh doanh nhỏ lẻ, do một cá nhân hoặc một nhóm người hoặc một hộ gia đình đăng ký kinh doanh và chịu trách nhiệm vô hạn bằng toàn bộ tài sản của mình. Tuy nhiên, việc người nước ngoài có được thành lập hộ kinh doanh tại Việt Nam hay không vẫn còn nhiều hạn chế và cần xem xét theo các quy định pháp luật hiện hành.

1. Quy định pháp luật về hộ kinh doanh

Theo Nghị định 01/2021/NĐ-CP về đăng ký doanh nghiệp, hộ kinh doanh do một cá nhân hoặc một nhóm cá nhân là công dân Việt Nam hoặc một hộ gia đình thành lập. Điều này có nghĩa là chỉ công dân Việt Nam mới được phép đứng tên đăng ký hộ kinh doanh.

2. Người nước ngoài có được đăng ký hộ kinh doanh không?

Pháp luật Việt Nam chưa có quy định cho phép người nước ngoài trực tiếp đăng ký hộ kinh doanh. Điều này xuất phát từ việc hộ kinh doanh chịu trách nhiệm vô hạn bằng toàn bộ tài sản của chủ sở hữu, và việc quản lý hộ kinh doanh nhỏ lẻ khó đảm bảo tính kiểm soát đối với các cá nhân nước ngoài.

Tuy nhiên, người nước ngoài vẫn có thể tham gia kinh doanh tại Việt Nam thông qua các hình thức khác như thành lập công ty có vốn đầu tư nước ngoài (công ty TNHH, công ty cổ phần) hoặc góp vốn vào doanh nghiệp Việt Nam.

3. Giải pháp cho người nước ngoài muốn kinh doanh nhỏ tại Việt Nam

Nếu người nước ngoài muốn kinh doanh theo quy mô nhỏ, họ có thể hợp tác với công dân Việt Nam, nhờ người Việt đứng tên hộ kinh doanh, hoặc thành lập doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài theo Luật Đầu tư.

Tóm lại, theo quy định hiện hành, người nước ngoài không được trực tiếp thành lập hộ kinh doanh tại Việt Nam nhưng có thể lựa chọn các phương thức khác để kinh doanh hợp pháp.

Vì sao người nước ngoài không thể thành lập hộ kinh doanh tại Việt Nam?

Theo quy định pháp luật Việt Nam, người nước ngoài không được phép trực tiếp thành lập hộ kinh doanh. Điều này xuất phát từ nhiều lý do liên quan đến đặc điểm pháp lý của hộ kinh doanh, chính sách quản lý đầu tư nước ngoài và yêu cầu về trách nhiệm pháp lý.

1. Hộ kinh doanh chỉ dành cho công dân Việt Nam

Theo Nghị định 01/2021/NĐ-CP về đăng ký doanh nghiệp, hộ kinh doanh chỉ do cá nhân hoặc nhóm cá nhân là công dân Việt Nam hoặc một hộ gia đình thành lập. Pháp luật không đề cập đến việc cho phép người nước ngoài đăng ký hộ kinh doanh, do đó, họ không thể đứng tên làm chủ hộ kinh doanh tại Việt Nam.

Tiết kiệm tối đa thời gian, chi phí, gửi ngay hồ sơ đến hộp thư: dvgiaminh@gmail.com

Hoặc nhấc máy lên, Gọi ngay cho chúng tôi: 0939 456 569 - 0936 146 055 (zalo).

2. Tính chất pháp lý của hộ kinh doanh không phù hợp với nhà đầu tư nước ngoài

Hộ kinh doanh không có tư cách pháp nhân và chủ hộ kinh doanh phải chịu trách nhiệm vô hạn bằng toàn bộ tài sản của mình. Điều này tạo ra rủi ro lớn trong trường hợp kinh doanh thua lỗ hoặc xảy ra tranh chấp. Với chính sách quản lý đầu tư nước ngoài, Việt Nam ưu tiên các mô hình doanh nghiệp có tư cách pháp nhân rõ ràng, như công ty TNHH hoặc công ty cổ phần, để đảm bảo trách nhiệm pháp lý và nghĩa vụ thuế.

Người nước ngoài có được thành lập hộ kinh doanh

3. Kiểm soát hoạt động đầu tư nước ngoài

Hộ kinh doanh có cơ chế quản lý đơn giản, không bị ràng buộc bởi các quy định chặt chẽ về báo cáo tài chính, kiểm toán hay thuế như doanh nghiệp. Nếu người nước ngoài được phép thành lập hộ kinh doanh, việc quản lý và giám sát hoạt động đầu tư sẽ trở nên khó khăn, có thể dẫn đến rủi ro về thất thu thuế và khó kiểm soát dòng vốn đầu tư.

4. Hướng đi phù hợp cho người nước ngoài muốn kinh doanh

Thay vì đăng ký hộ kinh doanh, người nước ngoài có thể đầu tư tại Việt Nam thông qua các hình thức như thành lập công ty có vốn đầu tư nước ngoài, góp vốn vào doanh nghiệp Việt Nam hoặc hợp tác với công dân Việt Nam để kinh doanh hợp pháp.

Tóm lại, do những hạn chế về pháp lý và quản lý đầu tư nước ngoài, người nước ngoài không thể thành lập hộ kinh doanh tại Việt Nam nhưng vẫn có những phương án khác để tham gia kinh doanh hợp pháp.

Những quy định cần biết trước khi kinh doanh tại Việt Nam

Khi kinh doanh tại Việt Nam, dù là cá nhân hay tổ chức trong nước hoặc nước ngoài, việc nắm rõ các quy định pháp luật là rất quan trọng để đảm bảo hoạt động hợp pháp và tránh các rủi ro pháp lý. Dưới đây là những quy định quan trọng cần biết trước khi bắt đầu kinh doanh tại Việt Nam.

Lựa chọn loại hình kinh doanh phù hợp

Việt Nam cho phép nhiều loại hình kinh doanh, trong đó phổ biến nhất gồm:

Hộ kinh doanh cá thể: Dành cho cá nhân hoặc hộ gia đình kinh doanh nhỏ lẻ, chịu trách nhiệm vô hạn về tài sản.

Doanh nghiệp tư nhân: Do một cá nhân làm chủ, chịu trách nhiệm vô hạn bằng tài sản cá nhân.

Công ty TNHH: Có thể có một hoặc nhiều thành viên, chịu trách nhiệm hữu hạn theo số vốn góp.

Công ty cổ phần: Mô hình lớn hơn, có thể huy động vốn từ nhiều cổ đông.

Công ty có vốn đầu tư nước ngoài: Do cá nhân, tổ chức nước ngoài thành lập hoặc góp vốn vào doanh nghiệp Việt Nam.

Người kinh doanh cần lựa chọn loại hình phù hợp với quy mô, vốn đầu tư và mức độ chịu trách nhiệm pháp lý.

Đăng ký kinh doanh

Theo Luật Doanh nghiệp 2020, hầu hết các hoạt động kinh doanh đều phải đăng ký với cơ quan nhà nước. Hồ sơ đăng ký doanh nghiệp thường bao gồm:

Giấy đề nghị đăng ký doanh nghiệp.

Điều lệ công ty.

Danh sách thành viên/cổ đông (đối với công ty TNHH và công ty cổ phần).

Giấy tờ chứng minh nhân thân của người đại diện pháp luật.

Hộ kinh doanh đăng ký tại Phòng Kinh tế – UBND cấp quận/huyện, trong khi doanh nghiệp đăng ký tại Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh/thành phố.

Quy định pháp luật về hộ kinh doanh cho người nước ngoài

Giấy phép và điều kiện kinh doanh

Một số ngành nghề kinh doanh yêu cầu giấy phép con hoặc đáp ứng điều kiện đặc biệt, chẳng hạn:

Ngành thực phẩm: Giấy phép an toàn vệ sinh thực phẩm.

Dịch vụ du lịch: Giấy phép lữ hành.

Xuất nhập khẩu: Giấy phép kinh doanh xuất nhập khẩu.

Do đó, cần kiểm tra kỹ xem lĩnh vực kinh doanh của mình có thuộc danh mục ngành nghề có điều kiện hay không.

Thuế và kế toán

Mọi doanh nghiệp và hộ kinh doanh đều phải tuân thủ nghĩa vụ thuế. Một số loại thuế quan trọng gồm:

Thuế môn bài: Đóng hằng năm dựa trên vốn điều lệ hoặc doanh thu.

Thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN): Hiện ở mức 20% đối với doanh nghiệp.

Thuế giá trị gia tăng (VAT): Thông thường 10%, áp dụng cho hàng hóa, dịch vụ.

Thuế thu nhập cá nhân (TNCN): Đối với cá nhân làm việc trong doanh nghiệp.

Ngoài ra, doanh nghiệp cần thực hiện kê khai thuế định kỳ và tuân thủ quy định về kế toán, hóa đơn điện tử.

Quy định về lao động và bảo hiểm

Nếu doanh nghiệp có lao động thuê ngoài, cần tuân thủ:

Hợp đồng lao động phải có đầy đủ thông tin về mức lương, thời gian làm việc, bảo hiểm.

Đóng bảo hiểm xã hội (BHXH), bảo hiểm y tế (BHYT), bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) cho người lao động theo quy định.

Đảm bảo điều kiện làm việc, an toàn lao động theo Bộ luật Lao động.

Thủ tục mở hộ kinh doanh đối với người nước ngoài

Sở hữu trí tuệ và bảo vệ thương hiệu

Việc đăng ký bảo hộ nhãn hiệu, sáng chế, kiểu dáng công nghiệp giúp bảo vệ quyền lợi doanh nghiệp. Đăng ký tại Cục Sở hữu trí tuệ Việt Nam giúp tránh tranh chấp và bị xâm phạm thương hiệu.

Quy định về đầu tư nước ngoài

Nhà đầu tư nước ngoài muốn kinh doanh tại Việt Nam cần tuân thủ Luật Đầu tư, bao gồm:

Thành lập công ty có vốn đầu tư nước ngoài với tỷ lệ sở hữu theo quy định.

Được cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư nếu thuộc ngành nghề có điều kiện.

Thực hiện chuyển vốn đầu tư qua tài khoản ngân hàng hợp pháp.

Kết luận

Trước khi kinh doanh tại Việt Nam, cần hiểu rõ các quy định về đăng ký kinh doanh, thuế, lao động, bảo hiểm, giấy phép ngành nghề và đầu tư nước ngoài (nếu có). Việc tuân thủ pháp luật giúp doanh nghiệp hoạt động thuận lợi, tránh rủi ro pháp lý và phát triển bền vững.

Người nước ngoài có thể kinh doanh tại Việt Nam theo cách nào?

Việt Nam là một thị trường tiềm năng thu hút nhiều nhà đầu tư nước ngoài. Tuy nhiên, người nước ngoài không thể tự do kinh doanh như công dân Việt Nam mà phải tuân theo các quy định về đầu tư nước ngoài. Dưới đây là các cách phổ biến để người nước ngoài có thể kinh doanh hợp pháp tại Việt Nam.

1. Thành lập công ty có vốn đầu tư nước ngoài

Đây là hình thức phổ biến nhất để người nước ngoài kinh doanh tại Việt Nam. Nhà đầu tư có thể lựa chọn các loại hình doanh nghiệp như:

Công ty TNHH một thành viên: Một cá nhân hoặc một tổ chức nước ngoài sở hữu 100% vốn.

Công ty TNHH hai thành viên trở lên: Do hai hoặc nhiều cá nhân/tổ chức nước ngoài góp vốn.

Công ty cổ phần: Có thể do người nước ngoài làm cổ đông sáng lập nhưng phải tuân theo tỷ lệ sở hữu vốn quy định trong một số lĩnh vực.

Điều kiện để thành lập công ty có vốn nước ngoài

Ngành nghề kinh doanh không thuộc danh mục cấm đầu tư.

Đáp ứng điều kiện về vốn, quy mô kinh doanh theo từng lĩnh vực.

Được cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư và Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp từ Sở Kế hoạch và Đầu tư.

Tuân thủ quy định về tài chính, kế toán, thuế và lao động.

Người nước ngoài muốn kinh doanh tại Việt Nam cần biết gì?

2. Góp vốn, mua cổ phần trong doanh nghiệp Việt Nam

Người nước ngoài có thể tham gia kinh doanh bằng cách góp vốn hoặc mua cổ phần trong công ty Việt Nam thay vì thành lập công ty mới.

Các hình thức góp vốn phổ biến

Mua cổ phần trong công ty cổ phần Việt Nam.

Góp vốn vào công ty TNHH Việt Nam để trở thành thành viên.

Góp vốn theo hợp đồng hợp tác kinh doanh (BCC).

Lưu ý khi góp vốn

Một số ngành nghề có hạn chế về tỷ lệ sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài (ví dụ: bất động sản, dịch vụ tài chính).

Việc chuyển nhượng cổ phần, vốn góp phải tuân thủ các quy định về thủ tục đầu tư nước ngoài.

Nhà đầu tư cần mở tài khoản vốn đầu tư tại ngân hàng Việt Nam để thực hiện giao dịch tài chính hợp pháp.

3. Hợp tác theo mô hình nhượng quyền thương mại

Nhượng quyền thương mại (franchise) là mô hình phổ biến cho người nước ngoài muốn kinh doanh tại Việt Nam mà không cần thành lập công ty riêng.

Ưu điểm của mô hình này

Giảm rủi ro do mô hình kinh doanh đã có sẵn.

Không cần trực tiếp quản lý mà có thể giao quyền cho đối tác Việt Nam.

Lưu ý khi nhượng quyền

Thương hiệu nước ngoài cần đăng ký bảo hộ tại Cục Sở hữu trí tuệ Việt Nam.

Hợp đồng nhượng quyền phải đăng ký với Bộ Công Thương.

Tuân thủ các quy định về thuế, quản lý chất lượng sản phẩm, dịch vụ.

4. Kinh doanh theo hình thức hộ kinh doanh (Gián tiếp qua người Việt Nam)

Hiện tại, pháp luật Việt Nam không cho phép người nước ngoài trực tiếp thành lập hộ kinh doanh. Tuy nhiên, một số người nước ngoài vẫn kinh doanh nhỏ lẻ bằng cách hợp tác với công dân Việt Nam để đăng ký hộ kinh doanh.

Rủi ro của mô hình này

Người nước ngoài không có tư cách pháp lý trong hộ kinh doanh.

Có thể gặp vấn đề pháp lý nếu xảy ra tranh chấp với người Việt Nam đứng tên hộ kinh doanh.

Không được bảo vệ quyền lợi như doanh nghiệp có vốn nước ngoài.

5. Kinh doanh theo hình thức văn phòng đại diện

Người nước ngoài muốn nghiên cứu thị trường hoặc hỗ trợ công ty mẹ ở nước ngoài mà không trực tiếp kinh doanh tại Việt Nam có thể mở văn phòng đại diện.

Đặc điểm của văn phòng đại diện

Không được thực hiện hoạt động sinh lợi nhuận trực tiếp.

Chỉ thực hiện nghiên cứu thị trường, xúc tiến thương mại, quản lý các hợp đồng đã ký kết.

Được cấp Giấy phép thành lập từ Sở Công Thương.

6. Đầu tư vào lĩnh vực bất động sản (Có điều kiện)

Người nước ngoài có thể đầu tư vào bất động sản tại Việt Nam theo quy định của Luật Nhà ở và Luật Kinh doanh Bất động sản.

Những điều người nước ngoài có thể làm

Mua, thuê mua căn hộ chung cư, nhà ở trong các dự án thương mại.

Đầu tư vào các dự án phát triển bất động sản thông qua công ty có vốn đầu tư nước ngoài.

Hạn chế

Không được sở hữu đất tại Việt Nam (chỉ được thuê đất có thời hạn).

Chỉ được mua tối đa 30% số căn hộ trong một tòa chung cư hoặc 10% số lượng nhà ở trong một dự án.

Kết luận

Người nước ngoài có nhiều cách để kinh doanh hợp pháp tại Việt Nam, phổ biến nhất là thành lập công ty có vốn đầu tư nước ngoài hoặc góp vốn vào doanh nghiệp Việt Nam. Những ai muốn kinh doanh nhỏ có thể cân nhắc nhượng quyền thương mại hoặc hợp tác với đối tác Việt Nam. Việc tuân thủ đầy đủ các quy định pháp luật giúp nhà đầu tư nước ngoài hoạt động bền vững và hợp pháp tại Việt Nam.

Tham khảo thêm:

Tư vấn mức thuế áp dụng đối với hộ kinh doanh cá thể?

Hướng dẫn nộp thuế hộ kinh doanh gia đình tại Việt Nam

Bán cà phê có cần xin giấy phép kinh doanh không?

Những rủi ro pháp lý khi người nước ngoài mở hộ kinh doanh trái phép tại Việt Nam

Theo quy định pháp luật Việt Nam, người nước ngoài không được phép trực tiếp thành lập hộ kinh doanh. Nếu vi phạm, họ có thể đối mặt với nhiều rủi ro pháp lý, từ xử phạt hành chính đến trục xuất khỏi Việt Nam. Dưới đây là những rủi ro chính mà người nước ngoài có thể gặp phải khi mở hộ kinh doanh trái phép.

1. Vi phạm quy định về đăng ký kinh doanh

Theo Nghị định 01/2021/NĐ-CP về đăng ký doanh nghiệp, hộ kinh doanh chỉ do công dân Việt Nam hoặc hộ gia đình người Việt Nam thành lập. Nếu người nước ngoài cố tình đăng ký hộ kinh doanh dưới danh nghĩa cá nhân hoặc thông qua người Việt đứng tên hộ kinh doanh, họ có thể bị xem là vi phạm quy định về đăng ký kinh doanh.

Chế tài xử phạt: Theo Nghị định 122/2021/NĐ-CP, cá nhân hoặc tổ chức đăng ký kinh doanh sai quy định có thể bị phạt từ 5 – 10 triệu đồng và bị buộc chấm dứt hoạt động kinh doanh trái phép.

2. Trốn thuế và vi phạm nghĩa vụ thuế

Hộ kinh doanh có quy trình kê khai thuế đơn giản hơn so với doanh nghiệp, nhưng nếu người nước ngoài kinh doanh trái phép, họ có thể bị xử lý vì:

Không đăng ký mã số thuế hợp lệ.

Trốn thuế hoặc kê khai sai doanh thu để tránh thuế.

Không xuất hóa đơn hợp lệ, dẫn đến vi phạm pháp luật về tài chính.

Chế tài xử phạt: Theo Luật Quản lý thuế 2019, hành vi trốn thuế có thể bị xử phạt hành chính với mức phạt từ 20% – 100% số tiền thuế trốn, thậm chí có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự nếu vi phạm nghiêm trọng.

3. Tranh chấp và mất quyền kiểm soát kinh doanh

Nhiều người nước ngoài lách luật bằng cách nhờ công dân Việt Nam đứng tên hộ kinh doanh thay mình. Tuy nhiên, cách làm này rất rủi ro vì:

Người đứng tên hợp pháp có toàn quyền quyết định kinh doanh.

Nếu xảy ra tranh chấp, người nước ngoài không có tư cách pháp lý để đòi lại quyền lợi.

Nếu người đứng tên gian lận, chiếm đoạt tài sản hoặc bỏ trốn, người nước ngoài sẽ không được pháp luật bảo vệ.

4. Nguy cơ bị trục xuất khỏi Việt Nam

Nếu cơ quan chức năng phát hiện người nước ngoài kinh doanh trái phép, họ có thể bị xem xét trục xuất theo quy định của Luật Nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam.

Chế tài xử phạt: Người vi phạm có thể bị xử phạt hành chính từ 15 – 30 triệu đồng và bị trục xuất khỏi Việt Nam theo quyết định của cơ quan quản lý xuất nhập cảnh.

Kết luận

Người nước ngoài không được phép thành lập hộ kinh doanh tại Việt Nam. Nếu cố tình vi phạm, họ có thể bị xử phạt hành chính, truy cứu trách nhiệm thuế, mất quyền kiểm soát kinh doanh và thậm chí bị trục xuất. Để kinh doanh hợp pháp, người nước ngoài nên lựa chọn thành lập công ty có vốn đầu tư nước ngoài hoặc góp vốn vào doanh nghiệp Việt Nam.

Người nước ngoài có được thành lập hộ kinh doanh tại Việt Nam hay không phụ thuộc vào các quy định của pháp luật hiện hành. Dù hộ kinh doanh là một mô hình phổ biến đối với cá nhân và hộ gia đình Việt Nam, nhưng đối với người nước ngoài, quy định pháp lý có sự hạn chế nhất định, chủ yếu hướng đến việc khuyến khích đầu tư thông qua các loại hình doanh nghiệp có tổ chức chặt chẽ hơn như công ty trách nhiệm hữu hạn hoặc công ty cổ phần. Điều này cho thấy Việt Nam luôn chú trọng đến việc kiểm soát và định hướng hoạt động đầu tư nhằm đảm bảo sự phát triển kinh tế bền vững. Vì vậy, trước khi có ý định thành lập hộ kinh doanh, người nước ngoài cần nghiên cứu kỹ các quy định pháp luật để có phương án kinh doanh phù hợp, tránh những rủi ro pháp lý không đáng có. Nếu muốn đầu tư lâu dài tại Việt Nam, việc lựa chọn mô hình doanh nghiệp phù hợp không chỉ giúp đảm bảo tuân thủ quy định pháp luật mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động kinh doanh trong tương lai.