Những điểm mới về thuế và kế toán vàng năm 2025

Những điểm mới về thuế và kế toán vàng năm 2025 đang nhận được sự quan tâm đặc biệt từ cộng đồng doanh nghiệp ngành vàng bạc đá quý. Trong bối cảnh Nhà nước tăng cường siết chặt quản lý tài chính – thuế đối với các ngành có rủi ro cao như kinh doanh vàng, việc nắm rõ các quy định mới là điều kiện tiên quyết để đảm bảo hoạt động ổn định và hợp pháp.

Từ thay đổi về phương pháp tính thuế GTGT, áp dụng hóa đơn điện tử theo Nghị định mới, cho đến chuẩn hóa báo cáo tài chính theo chuẩn mực kế toán mới, doanh nghiệp ngành vàng cần có sự chuẩn bị kỹ lưỡng và cập nhật liên tục.

Vậy năm 2025 có gì mới về thuế và kế toán vàng? Cùng tìm hiểu chi tiết và có chiến lược ứng phó kịp thời ngay trong bài viết sau đây.

Tổng quan về hệ thống thuế và kế toán trong ngành vàng

Ngành kinh doanh vàng bạc đá quý là một lĩnh vực đặc thù, liên quan đến tài sản có giá trị cao, thường xuyên giao dịch bằng tiền mặt và dễ bị lợi dụng cho các hành vi trốn thuế, rửa tiền. Do đó, hệ thống thuế và kế toán trong ngành này được quy định rất chặt chẽ, yêu cầu doanh nghiệp phải có năng lực quản lý tài chính chuyên biệt.

Đặc điểm riêng biệt trong quản lý kế toán ngành vàng

Khác với các ngành khác, ngành vàng đòi hỏi hệ thống kế toán phải:

Theo dõi chi tiết theo trọng lượng (gram/chỉ) và chất lượng vàng (24K, 18K, 10K, PNJ, DOJI…)

Ghi nhận giá vốn linh hoạt, theo biến động giá thị trường từng ngày

Xử lý chênh lệch hao hụt tự nhiên hoặc do gia công – cần có quy trình kiểm kê định kỳ và biên bản xác nhận

Bên cạnh đó, doanh nghiệp còn phải phối hợp chặt chẽ giữa kế toán – thủ kho – bán hàng để đảm bảo tính nhất quán số liệu, tránh thất thoát.

Các loại thuế doanh nghiệp vàng cần kê khai

Doanh nghiệp ngành vàng thường phải kê khai và nộp các loại thuế sau:

Thuế giá trị gia tăng (GTGT): Áp dụng mức 0% với vàng nguyên liệu, 5% hoặc 10% với sản phẩm chế tác, trang sức (theo biểu thuế mới nhất)

Thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN): 20% lợi nhuận sau khi trừ chi phí hợp lệ

Thuế thu nhập cá nhân (TNCN): Đối với cá nhân kinh doanh vàng hoặc nhân viên được trả thưởng bằng hiện vật có giá trị

Thuế môn bài, lệ phí trước bạ (nếu có tài sản lớn đăng ký)

Ngoài ra, doanh nghiệp còn phải thực hiện nghĩa vụ báo cáo tài chính, báo cáo sử dụng hóa đơn, báo cáo tồn kho theo quy định của Bộ Tài chính.

Các chuẩn mực kế toán áp dụng cho vàng – bạc – đá quý

Doanh nghiệp ngành vàng áp dụng các chuẩn mực kế toán Việt Nam (VAS) như:

VAS 02 – Hàng tồn kho: Ghi nhận giá vốn theo phương pháp nhập trước – xuất trước hoặc bình quân gia quyền

VAS 06 – Tài sản cố định hữu hình: Áp dụng với trang thiết bị, máy móc chế tác

VAS 14 – Doanh thu và thu nhập khác: Ghi nhận đúng thời điểm, theo giá trị thực tế phát sinh

Trong trường hợp doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI), có thể áp dụng IFRS hoặc chuẩn mực kép, nhưng vẫn cần lập báo cáo tài chính theo VAS để nộp cơ quan thuế.

Những điểm mới về thuế và kế toán vàng năm 2025

Năm 2025 ghi nhận nhiều cập nhật quan trọng về thuế trong ngành vàng, đặc biệt liên quan đến thuế GTGT, thuế TNDN và xử lý doanh thu gia công vàng, tác động trực tiếp đến lợi nhuận và trách nhiệm khai báo của doanh nghiệp.

Thuế GTGT với vàng – áp dụng biểu thuế mới

Từ 1/1/2025, theo dự thảo mới của Thông tư sửa đổi Thông tư 219/2013/TT-BTC, thuế GTGT trong ngành vàng có điều chỉnh như sau:

Vàng nguyên liệu: tiếp tục không chịu thuế GTGT (0%), nhưng phải có hợp đồng mua bán, hóa đơn rõ ràng, chứng minh nguồn gốc nguyên liệu

Vàng trang sức, mỹ nghệ: áp dụng thuế GTGT 10% đối với sản phẩm tiêu dùng

Vàng gia công chế tác theo đơn hàng riêng: chỉ chịu thuế 5% nếu có hợp đồng gia công, vật tư do khách hàng cung cấp

Điều này đòi hỏi kế toán phải phân loại rõ từng loại hàng hóa và đối tượng áp thuế khi phát hành hóa đơn để tránh nhầm lẫn và bị truy thu thuế sau này.

Thuế TNCN, TNDN có thay đổi gì đáng chú ý?

1. Thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN):

Thuế suất giữ nguyên 20%, nhưng cơ quan thuế sẽ kiểm tra kỹ chi phí hợp lý, đặc biệt với khoản chi mua vàng không có hóa đơn, hoặc chi phí hoa hồng – thưởng không rõ nguồn

Nếu có chênh lệch tồn kho, hao hụt không rõ nguyên nhân → có thể bị loại trừ chi phí hợp lệ khi tính thu nhập chịu thuế

2. Thuế thu nhập cá nhân (TNCN):

Nhân viên bán hàng, kỹ thuật viên chế tác, giám đốc nếu nhận thưởng bằng vàng hoặc kim loại quý → phải kê khai thuế TNCN theo giá trị quy đổi

Cá nhân kinh doanh hộ gia đình ngành vàng vẫn chịu thuế khoán, nhưng từ 2025 sẽ có thêm chỉ số giám sát điện tử qua hóa đơn – máy POS kết nối cơ quan thuế

Như vậy, doanh nghiệp cần tổ chức hệ thống kế toán đủ minh bạch để xử lý đúng các loại thuế phát sinh từ các hoạt động trả thưởng, chi khuyến mãi, bán hàng trực tiếp.

Xử lý doanh thu từ hoạt động gia công, chế tác vàng

Hoạt động gia công vàng theo yêu cầu khách hàng (khắc tên, chế tác mẫu riêng…) được phân loại là dịch vụ gia công, không tính vào doanh thu bán hàng trực tiếp.

Từ năm 2025:

Doanh thu gia công phải tách riêng trên hóa đơn

Nếu khách hàng cung cấp nguyên liệu → ghi nhận doanh thu gia công dịch vụ, áp dụng thuế GTGT 5%

Nếu doanh nghiệp cung cấp cả nguyên liệu và gia công → tính như bán hàng hóa, thuế GTGT 10%

Kế toán cần lưu trữ đầy đủ:

Hợp đồng gia công

Biên bản giao nhận nguyên vật liệu

Bảng tính công gia công theo từng đơn hàng

Việc xử lý doanh thu đúng cách không chỉ giúp doanh nghiệp tối ưu thuế phải nộp, mà còn tránh bị truy thu, xử phạt về sau.

Quy định mới về hóa đơn, chứng từ kế toán ngành vàng

Từ năm 2025, ngành vàng tiếp tục là đối tượng được Cơ quan Thuế và Ngân hàng Nhà nước giám sát chặt chẽ về hóa đơn, giao dịch và chứng từ kế toán. Những quy định mới yêu cầu doanh nghiệp phải sử dụng công nghệ, lập và lưu trữ hồ sơ đúng chuẩn để tránh bị xử phạt hoặc truy thu thuế.

Xem thêm: Mẫu chứng từ kế toán ngành vàng cập nhật mới nhất

Bắt buộc áp dụng hóa đơn điện tử có mã xác thực

Theo Nghị định 123/2020/NĐ-CP và các văn bản hướng dẫn có hiệu lực từ năm 2025, 100% doanh nghiệp kinh doanh vàng bạc – đá quý bắt buộc sử dụng hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế. Những điểm đáng chú ý gồm:

Không được dùng hóa đơn giấy hoặc hóa đơn tự in

Mỗi giao dịch đều phải có hóa đơn lập đúng ngày, đúng giờ phát sinh

Nếu sử dụng phần mềm bán hàng, phải tích hợp lập hóa đơn tự động, không xuất lùi ngày

Ngoài ra, đối với hóa đơn trên 400 triệu (tiền mặt), cần lưu bảng kê – xác minh thông tin khách hàng để phục vụ cho công tác phòng chống rửa tiền theo Luật 2022.

Đọc thêm: 

Hệ thống sổ sách kế toán ngành vàng theo Thông tư 200

Mẫu chứng từ kế toán ngành vàng cập nhật mới nhất

Giao dịch vàng – quy định cụ thể về ngày ghi nhận doanh thu

Một điểm thay đổi quan trọng là ngày lập hóa đơn cũng chính là ngày ghi nhận doanh thu trên báo cáo tài chính và báo cáo thuế. Cụ thể:

Khi giao hàng + nhận tiền cùng lúc → lập hóa đơn ngay thời điểm giao dịch

Giao trước – nhận tiền sau → lập hóa đơn theo ngày giao

Đặt cọc – chưa giao hàng → chưa ghi nhận doanh thu, chỉ lập phiếu thu/phiếu nhận cọc

Nếu lập hóa đơn sai thời điểm (quá sớm hoặc quá muộn), có thể bị xem là lập sai kỳ kế toán, bị xử phạt theo Nghị định 125/2020/NĐ-CP.

Cách xử lý hóa đơn điều chỉnh sai sót

Trong ngành vàng, sai sót hóa đơn có thể xảy ra do:

Nhầm loại vàng (18K thành 24K)

Nhập sai trọng lượng

Ghi sai tên khách hàng, đơn giá, thành tiền

Từ 2025, khi phát hiện sai sót, kế toán phải xử lý theo trình tự:

Lập biên bản điều chỉnh: Ký xác nhận hai bên (nếu là giao dịch với tổ chức/cá nhân)

Lập hóa đơn điều chỉnh (không hủy hóa đơn cũ)

Điều chỉnh tăng/giảm số lượng, đơn giá, thuế

Ghi rõ dòng chữ “Hóa đơn điều chỉnh cho số… ngày…”

Kê khai bổ sung thuế GTGT (nếu có): Theo mẫu 01/KHBS

Toàn bộ chứng từ điều chỉnh phải lưu cùng hóa đơn gốc, có nhật ký trên phần mềm kế toán, làm căn cứ giải trình khi kiểm tra thuế.

Chuẩn mực kế toán mới và ảnh hưởng đến báo cáo tài chính

Năm 2025, Bộ Tài chính ban hành Thông tư 200/2025/TT-BTC sửa đổi, cập nhật nhiều điểm mới trong cách ghi nhận tài sản là vàng, xử lý giá trị chênh lệch, và ảnh hưởng trực tiếp đến các chỉ số tài chính cuối kỳ.

Điều chỉnh phân loại tài sản là vàng – theo TT200/2025

Vàng trong doanh nghiệp được phân thành hai nhóm:

Vàng là hàng hóa tồn kho: nếu để bán – chế tác – trao đổi

Vàng là tài sản tài chính: nếu để đầu tư, ký quỹ, thế chấp

Theo Thông tư mới, kế toán phải phân loại ngay từ khi nhập kho, tránh ghi gộp. Ví dụ:

Vàng 18K – nhập về để bán → ghi nhận vào TK 156 – Hàng hóa

Vàng miếng SJC giữ tại két để bảo toàn vốn → ghi nhận vào TK 121 – Đầu tư ngắn hạn

Việc phân loại sai có thể dẫn đến lập sai bảng cân đối kế toán và sai lệch báo cáo dòng tiền.

Ghi nhận giá trị vàng theo giá thị trường hay giá mua?

Một điểm gây tranh cãi lâu nay trong ngành vàng là: ghi nhận giá trị tồn kho theo giá thị trường hay theo giá mua?

Theo chuẩn mực kế toán hiện hành, vàng tồn kho phải được ghi nhận theo giá gốc (giá mua thực tế)

Tuy nhiên, nếu giá thị trường giảm thấp hơn giá gốc → kế toán phải trích lập dự phòng giảm giá hàng tồn

Điều này đồng nghĩa:

Nếu giữ vàng quá lâu trong kho mà giá thị trường giảm → báo cáo tài chính sẽ thể hiện lỗ

Nếu giá tăng → không được ghi tăng giá trị hàng hóa (chỉ ghi khi bán)

Vì vậy, kế toán ngành vàng cần cập nhật bảng giá vàng thị trường cuối kỳ, tính toán kỹ lưỡng việc lập dự phòng hoặc ghi giảm giá vốn.

Ảnh hưởng đến các chỉ số tài chính cuối kỳ

Các điều chỉnh về hóa đơn và chuẩn mực kế toán mới sẽ tác động đến:

Lợi nhuận gộp: Nếu tính sai giá vốn vàng do không cập nhật kịp thời

Tồn kho: Nếu không kiểm kê đúng – đủ hoặc sai phương pháp đánh giá

Dòng tiền hoạt động kinh doanh: Nếu tồn đọng quá nhiều vàng không tiêu thụ hoặc không xoay vòng vốn hiệu quả

Doanh nghiệp cần có phần mềm kế toán chuyên biệt ngành vàng để theo dõi:

Số lượng – trọng lượng vàng theo mã

Biến động giá nhập theo ngày

Tự động tính giá vốn FIFO/bình quân

Tóm lại, việc áp dụng chuẩn mực mới đòi hỏi kế toán không chỉ nắm chắc nghiệp vụ mà còn hiểu sâu về đặc thù ngành vàng, kết hợp kỹ thuật kiểm kê – định giá – kiểm soát rủi ro.

Hướng dẫn thực hiện chuyển đổi theo các quy định mới

Rà soát lại toàn bộ hệ thống sổ sách kế toán

Bắt đầu bằng việc kiểm tra toàn bộ sổ sách kế toán hiện tại: từ nhật ký chung, sổ chi tiết đến sổ cái. Cần đối chiếu số dư đầu kỳ – cuối kỳ, kiểm tra các tài khoản liên quan đến vàng vật chất, ngoại tệ, và tài sản cố định, đảm bảo tính chính xác và đầy đủ. Nếu sử dụng hệ thống kế toán cũ không tương thích với các tiêu chuẩn mới, doanh nghiệp nên lập kế hoạch nâng cấp hoặc chuyển đổi sang phần mềm đạt chuẩn.

Cập nhật biểu mẫu hóa đơn – phần mềm kế toán

Theo quy định mới, các loại hóa đơn điện tử có mã là bắt buộc trong toàn bộ ngành vàng. Vì vậy, doanh nghiệp cần cập nhật ngay các biểu mẫu hóa đơn theo định dạng chuẩn XML, tích hợp đầy đủ mã QR và mã cơ quan thuế. Đồng thời, cần cập nhật phần mềm kế toán để đồng bộ với dữ liệu hóa đơn, giúp tự động hóa việc hạch toán và lập báo cáo tài chính định kỳ.

Đào tạo nội bộ, tư vấn thuế định kỳ

Việc thay đổi quy định không chỉ ở cấp hệ thống mà còn ảnh hưởng đến thao tác nghiệp vụ hàng ngày. Do đó, doanh nghiệp nên tổ chức các buổi đào tạo nội bộ về kế toán – thuế – hóa đơn cho bộ phận kế toán, bán hàng và quản lý. Bên cạnh đó, cần hợp tác với đơn vị tư vấn thuế chuyên nghiệp để được cập nhật định kỳ các chính sách mới, hỗ trợ xử lý các vấn đề phát sinh, đặc biệt trong các kỳ quyết toán hoặc thanh tra thuế.

Những lỗi thường gặp khi chưa cập nhật quy định mới

Ghi nhận sai doanh thu vàng

Một trong những lỗi phổ biến là ghi nhận sai doanh thu từ hoạt động mua bán vàng. Nhiều doanh nghiệp vẫn sử dụng phương pháp ghi nhận cũ, chưa phản ánh đúng bản chất giao dịch theo Thông tư 200 và quy định mới. Điều này có thể dẫn đến báo cáo tài chính sai lệch, ảnh hưởng đến quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp.

Sử dụng hóa đơn sai định dạng – bị xử phạt

Không ít cửa hàng vàng vẫn còn sử dụng hóa đơn không có mã hoặc không đúng định dạng XML. Theo Nghị định 123/2020/NĐ-CP và các văn bản hướng dẫn, đây là hành vi vi phạm hành chính với mức phạt từ 5 đến 20 triệu đồng, tùy vào mức độ và số lượng hóa đơn sai phạm. Ngoài ra, việc sử dụng hóa đơn sai còn gây khó khăn trong việc đối chiếu số liệu với cơ quan thuế.

Bỏ sót thuế GTGT đối với giao dịch nội bộ

Một lỗi nghiêm trọng khác là bỏ sót kê khai thuế GTGT đối với các giao dịch nội bộ, ví dụ như chuyển vàng từ chi nhánh này sang chi nhánh khác có phát sinh giá trị gia tăng. Nhiều doanh nghiệp cho rằng đây là giao dịch nội bộ nên không cần kê khai, trong khi theo quy định mới, vẫn phải lập hóa đơn và kê khai thuế GTGT đầy đủ để tránh bị truy thu và xử phạt sau này.

Dịch vụ kế toán vàng hỗ trợ cập nhật chính sách 2025

Tư vấn thuế – kế toán chuyên sâu ngành vàng

Ngành vàng là lĩnh vực đặc thù, đòi hỏi kế toán viên không chỉ nắm chắc kiến thức chuyên môn mà còn phải hiểu rõ các quy định pháp luật cập nhật liên tục. Dịch vụ kế toán chuyên sâu cho ngành vàng cung cấp giải pháp tư vấn thuế – kế toán chính xác, từ cách ghi nhận doanh thu, giá vốn, đến cách xử lý tồn kho vàng, kê khai thuế GTGT theo từng loại giao dịch. Doanh nghiệp sẽ được hỗ trợ xây dựng hệ thống tài chính vững chắc, đáp ứng đúng chuẩn kiểm toán và thanh tra thuế.

Cập nhật phần mềm kế toán đúng quy định mới

Một trong những yếu tố cốt lõi giúp doanh nghiệp tuân thủ hiệu quả quy định kế toán năm 2025 là phần mềm kế toán đạt chuẩn. Dịch vụ kế toán chuyên nghiệp sẽ hỗ trợ cập nhật hoặc chuyển đổi phần mềm theo định dạng mới (XML, hóa đơn điện tử có mã), đồng thời tích hợp quản lý hàng tồn kho vàng, quản lý serial sản phẩm, và tự động hóa báo cáo thuế. Điều này giúp giảm sai sót thủ công, nâng cao hiệu suất làm việc và đảm bảo tuân thủ pháp lý toàn diện.

Đọc thêm:

Đào tạo thực hành kế toán vàng tại doanh nghiệp

Dịch vụ kế toán vàng bạc đá quý trọn gói tại TPHCM

Dịch vụ kế toán vàng online

Cam kết rà soát và tối ưu chi phí thuế cho doanh nghiệp

Ngoài việc đảm bảo đúng quy định, một dịch vụ kế toán chuyên ngành vàng hiệu quả còn mang lại lợi ích tài chính thiết thực. Đơn vị cung cấp dịch vụ sẽ thường xuyên rà soát hồ sơ sổ sách, xác định các khoản chi phí hợp lý – hợp lệ nhằm tối ưu số thuế phải nộp, tránh bị truy thu hoặc xử phạt khi thanh tra. Bên cạnh đó, các gói dịch vụ thường đi kèm tư vấn chiến lược thuế – tài chính định kỳ giúp doanh nghiệp hoạch định ngân sách chính xác và linh hoạt hơn trong kinh doanh.

Những điểm mới về thuế và kế toán vàng năm 2025 không chỉ là những dòng văn bản luật, mà còn là thử thách và cơ hội cho các doanh nghiệp ngành vàng. Nếu kịp thời cập nhật và áp dụng hiệu quả, bạn sẽ tiết kiệm được hàng trăm triệu đồng chi phí thuế và nâng cao tính minh bạch tài chính.

Ngược lại, sự chậm trễ hoặc nhầm lẫn trong thực hiện có thể khiến doanh nghiệp đối mặt với các quyết định xử phạt, thậm chí bị truy thu thuế.

Để đảm bảo an toàn, hãy lựa chọn dịch vụ kế toán vàng chuyên sâu, cập nhật nhanh và chuẩn xác nhất từ Gia Minh – đơn vị đồng hành pháp lý & kế toán cho hàng trăm tiệm vàng – công ty vàng trên cả nước.