Mở quán cà phê nhỏ có cần đăng ký kinh doanh không?

Mở quán cà phê nhỏ có cần đăng ký kinh doanh không?

Việc mở quán cà phê nhỏ đang là xu hướng kinh doanh phổ biến, thu hút nhiều người trẻ và cả những chủ đầu tư mới bước vào lĩnh vực ẩm thực. Tuy nhiên, nhiều người còn băn khoăn không biết liệu quán cà phê nhỏ có cần phải đăng ký kinh doanh hay không? Việc đăng ký kinh doanh không chỉ giúp bạn hoạt động hợp pháp, mà còn đảm bảo quyền lợi trong quá trình vận hành và phát triển. Bài viết dưới đây sẽ giải đáp chi tiết về vấn đề này, giúp bạn hiểu rõ các quy định pháp lý cần thiết khi mở quán cà phê nhỏ.

Quy định pháp lý về kinh doanh cà phê nhỏ

Nhiều người cho rằng mở quán cà phê nhỏ tại nhà hoặc trên vỉa hè không cần phải đăng ký kinh doanh vì quy mô khiêm tốn. Tuy nhiên, pháp luật hiện hành không dựa vào quy mô để miễn trừ nghĩa vụ pháp lý. Dù là quán nhỏ, hình thức bán mang đi hay chỉ vài bộ bàn ghế ngoài đường, vẫn có thể thuộc diện cần đăng ký theo quy định.

Mở quán cà phê tại nhà hay vỉa hè có thuộc diện kinh doanh không?

Theo pháp luật hiện hành, dù bạn mở quán cà phê tại nhà, trong hẻm nhỏ hay vỉa hè, nếu có hoạt động bán hàng thường xuyên và có doanh thu, thì vẫn được xem là hoạt động kinh doanh có điều kiện và cần phải đăng ký kinh doanh theo quy định pháp luật. Việc không đăng ký, dù với lý do “bán nhỏ lẻ” hay “bán cho vui”, vẫn có thể bị xử phạt nếu bị cơ quan chức năng kiểm tra.

Căn cứ pháp lý từ Luật Doanh nghiệp và Nghị định 01/2021

Luật Doanh nghiệp 2020 quy định rõ mọi tổ chức, cá nhân hoạt động thương mại – dịch vụ thường xuyên đều phải đăng ký kinh doanh theo một hình thức phù hợp như hộ kinh doanh cá thể hoặc doanh nghiệp.

Nghị định 01/2021/NĐ-CP về đăng ký doanh nghiệp cũng khẳng định điều này với thủ tục đơn giản, chi phí thấp nhưng giúp hợp pháp hóa hoạt động và đảm bảo an toàn pháp lý.

Việc tuân thủ đúng luật sẽ giúp bạn yên tâm khi vận hành quán, tránh bị xử lý vi phạm hành chính.

Các mức phạt khi không đăng ký kinh doanh

Căn cứ Nghị định 122/2021/NĐ-CP, nếu không thực hiện thủ tục đăng ký hộ kinh doanh, bạn có thể bị phạt từ:

3 triệu – 5 triệu đồng nếu hoạt động kinh doanh không phép

5 triệu – 10 triệu đồng nếu có hành vi vi phạm khác kèm theo (lấn chiếm lòng lề đường, quảng cáo sai quy định, gây mất an toàn thực phẩm…)

Ngoài ra, bạn có thể bị yêu cầu ngừng hoạt động, tịch thu tang vật hoặc xử lý thêm về thuế và VSATTP.

Những loại giấy phép cần thiết khi mở quán cà phê nhỏ

Khi bắt đầu kinh doanh quán cà phê, dù quy mô nhỏ hay lớn, việc tuân thủ đúng quy định pháp lý là yếu tố tiên quyết để đảm bảo hoạt động bền vững, tránh rủi ro pháp lý. Dưới đây là danh sách các loại giấy phép cần có để vận hành quán cà phê một cách hợp pháp:

Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh

Đây là loại giấy tờ cơ bản và bắt buộc đối với mọi hình thức kinh doanh hợp pháp tại Việt Nam. Nếu chủ quán chọn mô hình hộ kinh doanh cá thể, cần nộp hồ sơ tại UBND cấp quận/huyện nơi đặt địa điểm kinh doanh. Trong trường hợp tổ chức dưới dạng doanh nghiệp, hồ sơ sẽ được tiếp nhận tại Sở Kế hoạch và Đầu tư.

Giấy chứng nhận vệ sinh an toàn thực phẩm

Theo quy định tại Luật An toàn thực phẩm năm 2010, bất kỳ cơ sở nào có hoạt động chế biến, bảo quản, kinh doanh thực phẩm – bao gồm cả đồ uống như cà phê – đều phải có giấy chứng nhận này. Tùy vào quy mô và địa điểm, giấy phép sẽ được cấp bởi Chi cục An toàn thực phẩm hoặc UBND cấp quận/huyện.

Giấy phép bán lẻ rượu, bia (nếu kinh doanh kèm)

Nếu quán cà phê có phục vụ các loại thức uống có cồn như rượu hoặc bia, cần phải thực hiện thủ tục xin giấy phép bán lẻ rượu bia theo quy định tại Nghị định 105/2017/NĐ-CP. Loại giấy phép này do Sở Công Thương quản lý và cấp phát.

Giấy phép bảo vệ môi trường

Đối với quán cà phê có sử dụng bếp nấu, phát sinh nước thải hoặc xả khói, mùi ra môi trường xung quanh, chủ cơ sở cần thực hiện thủ tục về môi trường theo Nghị định 40/2019/NĐ-CP. Cụ thể, có thể cần lập bản cam kết bảo vệ môi trường để đảm bảo hoạt động không ảnh hưởng tiêu cực đến khu dân cư hoặc cộng đồng lân cận.

Giấy phép sử dụng vỉa hè hoặc lòng đường (nếu có kê bàn ngoài trời)

Trong trường hợp quán cà phê tận dụng phần vỉa hè hoặc lòng đường để bày bàn ghế phục vụ khách, bắt buộc phải xin giấy phép sử dụng tạm thời lòng, lề đường từ UBND cấp phường/xã. Việc này giúp tránh bị xử phạt do lấn chiếm không gian công cộng trái phép.

Các trường hợp bắt buộc phải đăng ký kinh doanh

Dù hoạt động với quy mô nhỏ, hộ cá thể hay chỉ đơn thuần là quán cà phê vỉa hè, việc đăng ký kinh doanh là yêu cầu pháp lý quan trọng nhằm đảm bảo hoạt động hợp pháp và minh bạch. Dưới đây là những tình huống cụ thể mà trong đó chủ quán bắt buộc phải thực hiện thủ tục đăng ký kinh doanh:

Có địa điểm cố định và doanh thu định kỳ

Nếu bạn mở quán cà phê tại nhà, thuê mặt bằng hoặc dựng gian hàng cố định phục vụ khách, có doanh thu đều đặn mỗi ngày – dù nhỏ – thì đây là trường hợp bắt buộc phải đăng ký hộ kinh doanh cá thể theo quy định pháp luật.

Có nhân viên hoặc biển hiệu quảng cáo

Việc thuê nhân viên (dù là người thân) hoặc treo biển hiệu, quảng bá trên mạng xã hội cũng là căn cứ xác định bạn đang kinh doanh. Luật không phân biệt mô hình nhỏ hay lớn, mà dựa trên tính chất hoạt động thường xuyên và công khai.

Có chế biến, phục vụ tại chỗ

Nếu quán có chế biến cà phê, thức ăn kèm, phục vụ tại chỗ (dù chỉ vài bàn ghế), bạn bắt buộc phải đăng ký giấy phép hộ kinh doanh và có thể cần thêm giấy VSATTP tùy theo quy mô.

Ngoài ra, bạn cũng cần lưu ý về giấy chứng nhận PCCC, thuế khoán, và tuân thủ các điều kiện pháp lý đi kèm khi hoạt động lâu dài.

Khi nào mở quán cà phê nhỏ không cần đăng ký?

Nhiều người muốn bán cà phê nhỏ lẻ tại nhà hoặc vỉa hè thường băn khoăn liệu có phải đăng ký hộ kinh doanh hay không. Thực tế, pháp luật Việt Nam có quy định cụ thể về trường hợp miễn đăng ký hộ kinh doanh, áp dụng trong một số điều kiện nhất định:

Bán dưới hình thức tạm thời, không thường xuyên

Nếu bạn chỉ bán cà phê mùa vụ, theo thời điểm hoặc sự kiện, không diễn ra liên tục, có thể được miễn đăng ký hộ kinh doanh. Tuy nhiên, hình thức này cần chứng minh rõ tính chất không thường xuyên và địa điểm không cố định.

Kinh doanh lưu động, không có mặt bằng cố định

Trường hợp bạn bán cà phê bằng xe đẩy, xe lưu động, hoặc gánh hàng rong, không có mặt bằng kinh doanh ổn định thì không bắt buộc đăng ký hộ kinh doanh, nhưng vẫn phải tuân thủ quy định về an toàn thực phẩm, trật tự đô thị.

Doanh thu thấp dưới ngưỡng quy định, không thuê nhân công

Theo quy định tại Điều 3 Nghị định 39/2007/NĐ-CP, nếu bạn kinh doanh không thường xuyên, không thuê lao động, không sử dụng địa điểm cố định và có doanh thu dưới 100 triệu đồng/năm, thì không cần đăng ký hộ kinh doanh.

Tuy nhiên, để tránh bị xử phạt vì hiểu sai quy định, bạn nên tham khảo ý kiến tư vấn pháp lý trước khi bắt đầu, đặc biệt trong các khu vực có kiểm tra hành chính thường xuyên.

Thủ tục đăng ký hộ kinh doanh cho quán cà phê nhỏ

Khi bạn kinh doanh quán cà phê nhỏ có mặt bằng cố định, doanh thu thường xuyên, thì bắt buộc phải đăng ký hộ kinh doanh theo quy định của pháp luật. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết về thủ tục đăng ký hộ kinh doanh cà phê nhỏ:

Hồ sơ gồm những gì?

Bộ hồ sơ đăng ký bao gồm:

Đơn đề nghị đăng ký hộ kinh doanh (theo mẫu Phụ lục III-1, Thông tư 01/2021/TT-BKHĐT)

Bản sao CMND/CCCD/hộ chiếu của người đăng ký

Bản sao giấy tờ chứng minh quyền sử dụng mặt bằng kinh doanh (hợp đồng thuê, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất…)

Nếu có sử dụng lao động, cần đăng ký lao động tại cơ quan quản lý cấp xã/phường.

Nơi nộp hồ sơ và thời gian xử lý

Bạn nộp hồ sơ tại Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả – UBND cấp quận/huyện nơi đặt địa điểm kinh doanh.

Thời gian xử lý: 3 ngày làm việc kể từ ngày nhận hồ sơ hợp lệ

Nếu hồ sơ thiếu hoặc sai, bạn sẽ được hướng dẫn bổ sung bằng văn bản

Chi phí đăng ký và lệ phí môn bài

Phí đăng ký hộ kinh doanh: 100.000 đồng/lần nộp

Lệ phí môn bài:

Dưới 300 triệu đồng/năm: miễn

300–500 triệu đồng: 300.000 đồng/năm

Trên 500 triệu đồng: 1.000.000 đồng/năm

Sau khi hoàn thành đăng ký, bạn cần liên hệ cơ quan thuế để được cấp mã số thuế và thực hiện kê khai thuế hàng tháng/quý theo quy định. Nếu bán cà phê kèm đồ ăn, bạn còn phải xin thêm giấy phép an toàn vệ sinh thực phẩm để hợp thức hóa hoạt động kinh doanh.

Tham khảo: Chi phí mở quán cà phê nhỏ cần bao nhiêu vốn?

Có cần thêm giấy VSATTP cho quán cà phê nhỏ không?

Khi bắt đầu mở một quán cà phê nhỏ, ngoài việc đăng ký kinh doanh thì nhiều người thường thắc mắc liệu có bắt buộc phải xin giấy phép vệ sinh an toàn thực phẩm (VSATTP) hay không. Thực tế, dù quy mô quán không lớn, nhưng nếu có hoạt động chế biến đồ uống hoặc thực phẩm tại chỗ, bạn bắt buộc phải xin giấy phép này để đảm bảo hợp pháp và tránh bị xử phạt.

Các quán cà phê chế biến tại chỗ bắt buộc phải xin

Theo quy định tại Điều 11 Nghị định 15/2018/NĐ-CP, các cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống, giải khát có chế biến hoặc pha chế tại chỗ đều phải có giấy chứng nhận VSATTP.

Ví dụ các quán cần xin giấy phép:

• Quán cà phê có pha chế tại chỗ (espresso, capuchino, sinh tố, nước ép)
• Quán phục vụ thêm bánh ngọt, bánh mì, hoặc món ăn nhẹ
• Có khu vực bếp nhỏ, tủ lạnh trữ nguyên liệu, nhân viên trực tiếp phục vụ tại chỗ

Khi có bất kỳ hoạt động nào liên quan đến chế biến, phục vụ thực phẩm trực tiếp, quán sẽ thuộc diện phải đăng ký giấy chứng nhận VSATTP.

Hồ sơ và cơ quan cấp giấy chứng nhận VSATTP

Hồ sơ xin cấp giấy chứng nhận VSATTP gồm có:

• Đơn đề nghị cấp giấy chứng nhận VSATTP (theo mẫu)
• Giấy đăng ký kinh doanh (hộ kinh doanh hoặc doanh nghiệp)
• Giấy khám sức khỏe của chủ quán/người trực tiếp pha chế
• Giấy xác nhận tập huấn kiến thức VSATTP (chứng nhận đào tạo)
• Sơ đồ mặt bằng quán + mô tả quy trình chế biến – pha chế
• Cơ quan cấp phép là Phòng Y tế cấp quận/huyện nơi đăng ký địa điểm kinh doanh.
• Thời gian xử lý hồ sơ: Khoảng 15–20 ngày làm việc nếu hồ sơ hợp lệ và cơ sở đạt yêu cầu kiểm tra thực tế.

Trường hợp được miễn giấy chứng nhận VSATTP

Một số trường hợp được miễn xin giấy chứng nhận VSATTP, bao gồm:

• Cơ sở chỉ bán đồ uống đóng chai sẵn, không có pha chế tại chỗ
• Bán hàng lưu động, không có địa điểm kinh doanh cố định
• Hộ gia đình nhỏ, không thuê nhân công, không có doanh thu thường xuyên
• Các cơ sở không phục vụ tại chỗ, chỉ bán mang đi sản phẩm được đóng gói sẵn

Lưu ý: Các quán có nhân viên phục vụ, pha chế hoặc lưu trữ thực phẩm dù nhỏ vẫn phải xin giấy phép. Miễn giấy phép không có nghĩa là miễn trách nhiệm nếu có sự cố VSATTP xảy ra.

Tham khảo thêm: Giấy phép an toàn thực phẩm quán cà phê

Những câu hỏi thường gặp khi mở quán cà phê tại nhà

Nếu bạn đang ấp ủ kế hoạch mở quán cà phê tại nhà, chắc hẳn sẽ có nhiều băn khoăn xoay quanh các thủ tục pháp lý cần thiết. Dưới đây là tổng hợp những câu hỏi phổ biến nhất mà người mới kinh doanh thường đặt ra – cùng với lời giải đáp rõ ràng, dễ hiểu và cập nhật theo quy định pháp luật hiện hành.

Mở quán cà phê tại nhà có bắt buộc xin giấy phép kinh doanh không?

Có. Dù bạn chỉ kinh doanh cà phê tại nhà với quy mô nhỏ, việc bán hàng thường xuyên và có thu lợi nhuận vẫn được xếp vào hoạt động kinh doanh theo quy định pháp luật. Vì vậy, bạn cần đăng ký hộ kinh doanh cá thể để đảm bảo hoạt động hợp pháp và tránh bị xử phạt hành chính.

Có thể đăng ký kinh doanh quán cà phê online không?

Hoàn toàn có thể. Hiện nay, người kinh doanh có thể lựa chọn nộp hồ sơ đăng ký hộ kinh doanh cá thể trực tuyến thông qua Cổng thông tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp, hoặc đến trực tiếp UBND cấp quận/huyện nơi đặt địa điểm kinh doanh để thực hiện thủ tục.

Giấy phép kinh doanh có thời hạn sử dụng không?

Giấy phép kinh doanh được cấp cho hộ cá thể không có thời hạn cụ thể, trừ khi có thay đổi liên quan đến thông tin đăng ký (địa điểm, người đại diện…) hoặc người kinh doanh có yêu cầu chấm dứt hoạt động. Việc duy trì hiệu lực giấy phép phụ thuộc vào việc tuân thủ nghĩa vụ thuế và các quy định khác trong quá trình hoạt động.

Ngoài giấy phép kinh doanh, cần thêm thủ tục pháp lý nào khi mở quán cà phê?

Tùy theo mô hình kinh doanh cụ thể, ngoài giấy phép đăng ký kinh doanh, bạn có thể cần bổ sung một số giấy tờ sau:

• Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện vệ sinh an toàn thực phẩm, nếu quán có phục vụ đồ uống pha chế hoặc thức ăn

• Giấy phép kinh doanh rượu, bia bán lẻ, nếu quán phục vụ đồ uống có cồn

• Mã số thuế và khai báo thuế theo định kỳ, để thực hiện nghĩa vụ thuế theo đúng quy định pháp luật

Kết luận – Mở quán cà phê nhỏ có cần đăng ký kinh doanh không?

Mở quán cà phê nhỏ có cần đăng ký kinh doanh không? là điều mà bất kỳ ai chuẩn bị khởi nghiệp với mô hình cà phê đều cần quan tâm. Dù quán bạn chỉ có một vài bộ bàn ghế, kinh doanh đơn giản, nhưng nếu có mặt bằng cố định, doanh thu thường xuyên hoặc thuê nhân công thì việc đăng ký hộ kinh doanh cá thể là bắt buộc theo quy định của Luật Doanh nghiệp và Nghị định 01/2021/NĐ-CP.

Nếu không đăng ký, bạn sẽ đối diện với các rủi ro pháp lý như bị xử phạt hành chính từ 3 đến 5 triệu đồng, bị yêu cầu dừng hoạt động hoặc không được cấp các giấy tờ khác như giấy VSATTP, PCCC.

Vì vậy, để hoạt động hợp pháp, yên tâm kinh doanh và mở rộng về sau, bạn nên đăng ký đầy đủ hoặc sử dụng dịch vụ hỗ trợ đăng ký hộ kinh doanh uy tín để tiết kiệm thời gian và tránh sai sót trong quá trình làm hồ sơ.

Tóm lại, dù quán cà phê nhỏ hay lớn, việc đăng ký kinh doanh là bước quan trọng không thể bỏ qua nếu bạn muốn hoạt động một cách hợp pháp và bền vững. Đăng ký kinh doanh không chỉ giúp bạn tránh các rủi ro về pháp lý mà còn mở ra nhiều cơ hội phát triển trong tương lai. Vì vậy, hãy chuẩn bị đầy đủ hồ sơ và thực hiện thủ tục đăng ký theo đúng quy định để quán cà phê của bạn có nền tảng vững chắc, thuận lợi trên con đường kinh doanh. Nếu bạn cần hỗ trợ về thủ tục pháp lý, đừng ngần ngại tìm đến các dịch vụ tư vấn chuyên nghiệp để được hướng dẫn chi tiết.