Thủ tục lập hồ sơ pháp lý điều chỉnh địa giới hành chính Đà Nẵng

Thủ tục lập hồ sơ pháp lý điều chỉnh địa giới hành chính Đà Nẵng đang trở thành vấn đề trọng tâm trong công tác quy hoạch đô thị và tổ chức bộ máy chính quyền tại khu vực miền Trung. Trong bối cảnh Đà Nẵng đẩy mạnh phát triển đô thị thông minh, mở rộng không gian kinh tế – xã hội, việc điều chỉnh địa giới hành chính giữa các quận, phường là điều tất yếu.

Tuy nhiên, đây không phải là một thủ tục thông thường. Nó đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa nhiều cơ quan, đặc biệt là sự tham vấn cộng đồng, lập bản đồ chuẩn, đánh giá tác động pháp lý – xã hội, cũng như đảm bảo phù hợp với quy hoạch chung. Do đó, lập hồ sơ đề nghị điều chỉnh địa giới hành chính cần tuân thủ nghiêm ngặt quy trình theo luật định, tránh sai sót làm kéo dài thời gian xử lý.

Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn tiếp cận toàn diện với thủ tục pháp lý điều chỉnh địa giới hành chính Đà Nẵng, kèm theo hướng dẫn chi tiết hồ sơ, mẫu biểu và quy trình trình cấp có thẩm quyền phê duyệt.

Tổng quan về điều chỉnh địa giới hành chính tại Đà Nẵng

Đà Nẵng là đô thị loại I trực thuộc Trung ương, có tốc độ đô thị hóa nhanh và vai trò chiến lược tại miền Trung – Tây Nguyên. Cùng với quá trình phát triển kinh tế – xã hội, việc điều chỉnh địa giới hành chính ngày càng trở thành yêu cầu tất yếu để quản lý hiệu quả, phát triển đồng đều giữa các khu vực.

Các lý do điều chỉnh địa giới hành chính phổ biến tại đô thị Đà Nẵng

Một số nguyên nhân điển hình dẫn đến việc đề xuất điều chỉnh địa giới hành chính tại Đà Nẵng bao gồm:

Phân bố dân cư không đồng đều: Một số phường, quận có dân số vượt quá quy chuẩn hành chính, trong khi các khu vực khác lại thưa dân, gây khó khăn trong tổ chức bộ máy.

Tăng trưởng đô thị và mở rộng hạ tầng: Các dự án phát triển như Khu công nghệ cao, Khu đô thị Tây Bắc, hay sân bay Đà Nẵng mở rộng khiến ranh giới hiện tại không còn phù hợp.

Nhu cầu sáp nhập hoặc chia tách để nâng cao hiệu quả quản lý: Việc tổ chức lại đơn vị hành chính giúp tinh gọn bộ máy, tiết kiệm ngân sách, đồng thời thúc đẩy phát triển bền vững.

Ý nghĩa pháp lý và hành chính của việc điều chỉnh

Việc điều chỉnh địa giới hành chính không chỉ mang ý nghĩa tổ chức lại ranh giới địa lý, mà còn tác động đến:

Cơ cấu tổ chức chính quyền địa phương: số lượng HĐND, UBND, cán bộ công chức.

Cập nhật lại toàn bộ hồ sơ hành chính, như hộ tịch, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, hộ khẩu, mã địa bàn thuế.

Phân chia lại ngân sách, đầu tư công và trách nhiệm quản lý của các quận/huyện.

Tạo hành lang pháp lý phù hợp để triển khai quy hoạch tổng thể Đà Nẵng đến năm 2030 – tầm nhìn 2050, bao gồm quy hoạch phân khu, đất đai, giao thông, dân cư và dịch vụ công.

Cơ sở pháp lý điều chỉnh địa giới hành chính tại Đà Nẵng

Việc điều chỉnh địa giới hành chính tại Đà Nẵng phải tuân thủ nghiêm ngặt theo hệ thống pháp luật hiện hành, bao gồm cả luật, nghị định và văn bản hướng dẫn chuyên ngành. Dưới đây là các căn cứ pháp lý quan trọng:

Luật Tổ chức chính quyền địa phương

Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi, bổ sung năm 2019) quy định:

Thẩm quyền của Hội đồng nhân dân (HĐND) và Ủy ban nhân dân (UBND) trong đề xuất điều chỉnh địa giới.

Trình tự từ cấp xã → huyện → tỉnh/thành phố → Bộ Nội vụ → Quốc hội.

Điều kiện thay đổi địa giới phải đảm bảo: tính thống nhất quản lý nhà nước, hiệu quả sử dụng ngân sách, đồng thuận của nhân dân và phù hợp quy hoạch.

Đặc biệt, luật yêu cầu tổ chức lấy ý kiến cử tri, xây dựng đề án chi tiết, có bản đồ hiện trạng và bản đồ đề xuất – những tài liệu này là xương sống trong hồ sơ pháp lý điều chỉnh.

Nghị định 34/2021/NĐ-CP & các nghị quyết liên quan

Nghị định 34/2021/NĐ-CP quy định rõ tiêu chuẩn của đơn vị hành chính, trong đó có:

Dân số tối thiểu để thành lập/xóa/nhập phường, quận.

Tiêu chuẩn diện tích tự nhiên, kết cấu hạ tầng, cơ sở hành chính.

Điều kiện cần và đủ để phân loại đô thị cấp phường, xã, thị trấn.

Ngoài ra, việc điều chỉnh tại Đà Nẵng phải phù hợp với Nghị quyết số 119/NQ-CP của Chính phủ về Quy hoạch chung TP Đà Nẵng đến năm 2030 – tầm nhìn 2050.

Chỉ đạo chuyên ngành của UBND và Sở Nội vụ TP Đà Nẵng

Thực tế triển khai tại địa phương, UBND TP Đà Nẵng và Sở Nội vụ có trách nhiệm hướng dẫn cụ thể về:

Hồ sơ pháp lý cần nộp, biểu mẫu, cách ghi tờ trình, báo cáo hiện trạng.

Tiêu chuẩn kỹ thuật bản đồ hành chính, tọa độ ranh giới địa phương.

Tổ chức đoàn kiểm tra thực địa, phối hợp với Bộ Nội vụ để thẩm định đề án.

Gần đây, TP Đà Nẵng đã có chủ trương rà soát lại toàn bộ ranh giới hành chính giữa các phường thuộc quận Hải Châu, Liên Chiểu, Hòa Vang để phục vụ kế hoạch sáp nhập, điều chỉnh cho phù hợp với thực tế quản lý và định hướng phát triển không gian đô thị.

Thành phần hồ sơ pháp lý điều chỉnh địa giới hành chính

Việc điều chỉnh địa giới hành chính cần căn cứ vào quy hoạch phát triển kinh tế – xã hội, quy hoạch đô thị, dân cư và nhu cầu thực tiễn quản lý nhà nước. Theo quy định, bộ hồ sơ pháp lý điều chỉnh địa giới hành chính phải đầy đủ và được lập theo trình tự khoa học, thống nhất từ cấp xã đến cấp trung ương.

Tờ trình, đề án điều chỉnh địa giới

Tờ trình là văn bản chính thức của UBND cấp đề xuất (xã, quận, thành phố) gửi cơ quan có thẩm quyền cấp trên. Nội dung cần nêu rõ:

Hiện trạng quản lý địa giới hiện nay

Những bất cập trong quản lý hoặc phát triển kinh tế – xã hội

Căn cứ pháp lý, chính trị, thực tiễn cho việc điều chỉnh

Kèm theo tờ trình là đề án điều chỉnh địa giới hành chính, gồm các phần chính:

Cơ sở pháp lý, lý do điều chỉnh

Thực trạng kinh tế – xã hội, dân cư, đất đai, quy hoạch

Phạm vi điều chỉnh, ranh giới mới đề xuất

Dự kiến cơ cấu tổ chức hành chính sau khi điều chỉnh

Kế hoạch triển khai và nguồn lực thực hiện

Tờ trình và đề án phải được Hội đồng nhân dân cấp trình thông qua trước khi gửi đi.

Bản đồ địa giới cũ – mới (có định vị tọa độ rõ ràng)

Hồ sơ cần có bản đồ địa giới hành chính theo tỷ lệ phù hợp (1:10.000 hoặc 1:25.000) kèm theo:

Bản đồ hiện trạng địa giới cũ

Bản đồ đề xuất địa giới mới sau điều chỉnh

Bảng tọa độ điểm ranh giới rõ ràng, thể hiện bằng file mềm (định dạng *.shp hoặc *.kmz) và bản in

Bản đồ phải có xác nhận của cơ quan chuyên môn về tài nguyên – môi trường hoặc đơn vị đo đạc hành chính có thẩm quyền.

Biên bản họp, lấy ý kiến HĐND, cử tri

Để đảm bảo tính dân chủ và phù hợp thực tiễn, việc lấy ý kiến cử tri và Hội đồng nhân dân là bắt buộc. Hồ sơ phải có:

Biên bản lấy ý kiến cử tri tại địa bàn có thay đổi: Ghi rõ tỷ lệ đồng thuận

Nghị quyết của HĐND cấp xã, huyện, thành phố về việc tán thành đề án điều chỉnh

Các biên bản cần ghi rõ thời gian, hình thức tổ chức (họp dân, phát phiếu, hội nghị…), chữ ký đại diện và đóng dấu.

Đánh giá tác động về quản lý dân cư, đất đai, hành chính

Phần đánh giá tác động là cơ sở quan trọng để cơ quan trung ương xem xét. Nội dung bao gồm:

Tác động về quản lý dân cư: biến động nhân khẩu, đăng ký hộ khẩu, phân bổ địa bàn hành chính

Tác động về đất đai: thay đổi địa giới có ảnh hưởng đến quyền sử dụng, quy hoạch, quản lý tài nguyên

Tác động đến bộ máy hành chính: tổ chức lại các đơn vị sự nghiệp, chính quyền địa phương, cán bộ công chức

Các nội dung về an sinh xã hội, giao thông, hạ tầng, ngân sách…

Phần này thường do các phòng chuyên môn phối hợp thực hiện (phòng nội vụ, quy hoạch, tài nguyên…).

Xem ngay: Thủ tục pháp lý thay đổi địa giới hành chính theo quy định mới nhất

Trình tự thực hiện thủ tục điều chỉnh địa giới tại Đà Nẵng

Thành phố Đà Nẵng là đô thị loại I trực thuộc Trung ương, nên trình tự điều chỉnh địa giới hành chính tại đây có tính đặc thù, cần tuân thủ đúng quy định pháp luật và phối hợp liên ngành.

Các bước xử lý từ xã → quận → TP → Bộ Nội vụ

Cấp xã/phường: Soạn thảo đề án sơ bộ, tổ chức lấy ý kiến cử tri và HĐND xã. Sau đó gửi tờ trình lên UBND quận/huyện.

Cấp quận/huyện: Tổng hợp hồ sơ, hoàn thiện đề án, lập biên bản họp HĐND quận và trình UBND thành phố Đà Nẵng.

UBND TP Đà Nẵng: Là đơn vị có thẩm quyền chính thức gửi tờ trình lên Bộ Nội vụ, kèm đầy đủ tài liệu pháp lý, bản đồ, ý kiến HĐND thành phố.

Sở Nội vụ TP Đà Nẵng: Là đầu mối tiếp nhận, kiểm tra và chuẩn bị hồ sơ liên ngành để trình lãnh đạo UBND ký xác nhận.

Thời gian xử lý hồ sơ nội bộ từ cấp xã đến thành phố thường kéo dài 1–3 tháng tùy theo quy mô điều chỉnh.

Thẩm định của Bộ Nội vụ và trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội

Sau khi nhận được hồ sơ từ TP Đà Nẵng, Bộ Nội vụ thực hiện quy trình thẩm định:

Kiểm tra tính hợp lệ, đầy đủ, đúng mẫu biểu theo quy định

Tổ chức đoàn công tác khảo sát thực địa nếu cần thiết

Gửi công văn yêu cầu bổ sung nếu hồ sơ còn thiếu hoặc chưa đạt yêu cầu

Lập Báo cáo thẩm định và trình Chính phủ

Sau đó, Chính phủ sẽ có văn bản đề xuất trình lên Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét thông qua.

Ban hành nghị quyết chính thức

Căn cứ theo quy trình luật định, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét ban hành nghị quyết điều chỉnh địa giới hành chính dựa trên:

Tờ trình của Chính phủ

Báo cáo thẩm định của Bộ Nội vụ

Các căn cứ về chính trị, pháp lý, hiệu quả quản lý

Nghị quyết có hiệu lực thi hành kể từ ngày ký hoặc theo thời hạn ghi trong văn bản, là cơ sở để cập nhật các cơ sở dữ liệu dân cư, bản đồ, quy hoạch, thuế, hộ tịch, ngân sách…

Xem thêm: Hướng dẫn lập hồ sơ đề nghị điều chỉnh địa giới hành chính tại Hà Nội

Các lưu ý đặc biệt khi lập hồ sơ tại khu vực Đà Nẵng

Việc điều chỉnh địa giới hành chính tại TP. Đà Nẵng – một đô thị loại I trực thuộc Trung ương – cần đặc biệt tuân thủ nhiều yếu tố kỹ thuật và quy hoạch, nhất là trong giai đoạn thành phố đang điều chỉnh quy hoạch chung đến năm 2030. Dưới đây là các lưu ý trọng yếu:

Lưu ý khu vực quy hoạch đang điều chỉnh

Nhiều khu vực tại Đà Nẵng – như quận Liên Chiểu, Hòa Vang, Sơn Trà – đang trong giai đoạn cập nhật đồ án quy hoạch phân khu hoặc điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất. Vì vậy, khi lập hồ sơ điều chỉnh địa giới tại các địa phương này, cần lưu ý:

Không đề xuất thay đổi địa giới tại vùng quy hoạch chưa được phê duyệt.

Bổ sung công văn xác nhận của Sở Quy hoạch – Kiến trúc về tính phù hợp của phương án điều chỉnh.

Ưu tiên điều chỉnh các khu vực đã hoàn thành hạ tầng hành chính (trụ sở phường, trung tâm hành chính…).

Trường hợp vùng điều chỉnh ảnh hưởng đến các dự án đầu tư công, cần gửi kèm văn bản tham vấn của Ban quản lý dự án liên quan.

Mâu thuẫn chồng lấn địa giới và cách xử lý

Do sự phát triển đô thị nhanh, tại Đà Nẵng vẫn tồn tại nhiều khu vực ranh giới hành chính bị chồng lấn hoặc không rõ ràng giữa các phường – xã – quận. Ví dụ: ranh giữa phường Hòa Minh (Liên Chiểu) và xã Hòa Phong (Hòa Vang) từng có nhiều tranh cãi về địa giới.

Để xử lý:

Hồ sơ cần có bản đồ địa giới kèm tọa độ chính xác, lập bởi đơn vị chuyên môn (Sở TN&MT hoặc tư vấn có đủ điều kiện).

Đính kèm biên bản làm việc ba bên giữa các địa phương liên quan để thống nhất phương án ranh giới.

Dữ liệu địa lý và bản đồ phải được chuẩn hóa

UBND TP. Đà Nẵng yêu cầu sử dụng bản đồ số theo chuẩn GIS (hệ tọa độ VN-2000) trong hồ sơ điều chỉnh địa giới. Dữ liệu này cần:

Được trích xuất từ phần mềm chuyên dụng, do cơ quan nhà nước hoặc đơn vị tư vấn có đủ điều kiện lập.

Thể hiện rõ diện tích, dân cư, công trình hạ tầng, không chỉ vẽ sơ đồ hành chính đơn thuần.

Đối với đơn vị không có nhân sự chuyên môn, có thể đề nghị Sở TN&MT hoặc thuê đơn vị dịch vụ chuẩn hóa bản đồ theo yêu cầu kỹ thuật mới.

Câu hỏi thường gặp về điều chỉnh địa giới hành chính

Dưới đây là tổng hợp những câu hỏi thường gặp (FAQ) về thủ tục điều chỉnh địa giới hành chính, đặc biệt tại cấp xã/phường, quận/huyện trong các đô thị lớn như Đà Nẵng:

Trường hợp điều chỉnh chỉ trong nội bộ phường thì sao?

Nếu việc điều chỉnh không ảnh hưởng đến ranh giới giữa hai đơn vị hành chính cấp xã, mà chỉ là việc tái phân chia tổ dân phố, thôn, khu dân cư thì:

Không cần trình UBND TP hay Bộ Nội vụ.

Do UBND cấp quận/huyện phê duyệt theo thẩm quyền.

Tuy nhiên, vẫn cần có tờ trình, đề án, bản đồ kèm theo, và tổ chức lấy ý kiến cư dân bị ảnh hưởng.

Có cần thông qua HĐND cấp thành phố không?

Có. Theo Luật Tổ chức chính quyền địa phương, mọi đề xuất điều chỉnh địa giới hành chính từ cấp xã trở lên đều phải được HĐND cùng cấp thông qua trước khi trình lên UBND TP và Bộ Nội vụ. Nếu không có nghị quyết của HĐND thì hồ sơ bị xem là không hợp lệ.

Đây là bước bắt buộc nhằm bảo đảm tính dân chủ, minh bạch.

Bao lâu có thể hoàn tất hồ sơ điều chỉnh?

Thời gian hoàn tất tùy thuộc vào quy mô điều chỉnh:

Nội bộ xã/phường: 10–15 ngày (nếu đầy đủ dữ liệu và biên bản họp dân).

Điều chỉnh ranh giới giữa hai đơn vị cùng cấp: 1–2 tháng.

Điều chỉnh giữa hai quận/huyện hoặc cấp tỉnh: thường kéo dài từ 4–6 tháng, do cần Bộ Nội vụ, Chính phủ hoặc Quốc hội phê duyệt (nếu liên quan đến cấp tỉnh/thành).

Thủ tục lập hồ sơ pháp lý điều chỉnh địa giới hành chính Đà Nẵng là một bước đi chiến lược trong quá trình nâng cao hiệu lực quản lý, phát triển đồng bộ cơ sở hạ tầng và cải thiện chất lượng phục vụ người dân.

Để thực hiện hiệu quả, đơn vị lập hồ sơ cần nắm chắc căn cứ pháp lý, chuẩn bị bản đồ địa giới rõ ràng, tổ chức lấy ý kiến cử tri và đảm bảo sự thống nhất từ cấp xã đến thành phố. Bên cạnh đó, việc cập nhật các điểm mới của năm 2025 sẽ giúp hồ sơ hợp lệ, đúng chuẩn và dễ được phê duyệt.

Hy vọng nội dung bài viết này sẽ là tài liệu hữu ích cho các đơn vị hành chính, cơ quan pháp lý và nhà quản lý tại Đà Nẵng. Nếu bạn cần hỗ trợ lập hồ sơ hoặc tư vấn chuyên sâu, hãy kết nối với đơn vị chuyên trách để được hướng dẫn chi tiết và chính xác nhất.