Nhận cha cho con khi cha đang ở nước ngoài: Hướng dẫn đầy đủ thủ tục và hồ sơ năm 2025
Nhận cha cho con khi cha đang ở nước ngoài là vấn đề pháp lý ngày càng phổ biến trong bối cảnh hội nhập quốc tế và tỷ lệ người Việt sinh sống tại nước ngoài ngày càng cao. Nhiều trường hợp người cha không thể trực tiếp về Việt Nam để làm thủ tục nhận con do điều kiện công việc, visa, hoặc hoàn cảnh cá nhân. Vậy, nếu cha đang ở Mỹ, Úc, Nhật, Hàn hay bất kỳ quốc gia nào khác – làm thế nào để hợp thức hóa mối quan hệ cha – con trên giấy khai sinh? Hồ sơ có thể nộp từ xa không? Có bắt buộc phải xét nghiệm ADN hay không? Trong bài viết dưới đây, chúng tôi sẽ giúp bạn giải đáp tất cả những băn khoăn này bằng hướng dẫn chi tiết, dễ hiểu, đúng quy định pháp luật hiện hành – đặc biệt dành cho các gia đình có cha mẹ ly thân, kết hôn sau hoặc chưa đăng ký kết hôn.
Tình huống phổ biến khi cha ở nước ngoài muốn nhận con
Cha định cư lâu năm, cha đang lao động hoặc học tập nước ngoài
Rất nhiều trường hợp người cha sinh sống, định cư hoặc đi lao động tại nước ngoài như Mỹ, Úc, Nhật, Hàn… có con tại Việt Nam nhưng chưa làm thủ tục nhận con hợp pháp. Khi đó, việc nhận con từ xa là giải pháp pháp lý cần thiết để xác lập quyền và nghĩa vụ làm cha. Tuy nhiên, vì cha không có mặt tại Việt Nam, nên việc nộp hồ sơ trực tiếp sẽ gặp khó khăn, nhất là khi có yêu cầu xác minh nhân thân, đối chiếu giấy tờ hoặc xét nghiệm ADN.
Trong thực tiễn, nhóm đối tượng này có thể ủy quyền cho người thân tại Việt Nam (thường là mẹ đứa trẻ) để thay mặt thực hiện thủ tục. Giấy ủy quyền cần được công chứng và hợp pháp hóa lãnh sự tại cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài trước khi sử dụng tại Việt Nam. Trường hợp có thể tự chuẩn bị hồ sơ đầy đủ và minh bạch thì việc nhận con từ xa vẫn được pháp luật công nhận.
Tình trạng chưa đăng ký kết hôn và mong muốn hợp thức hóa mối quan hệ cha con
Nhiều cặp đôi sinh con nhưng chưa đăng ký kết hôn, đặc biệt phổ biến ở các mối quan hệ xuyên quốc gia – chẳng hạn người cha là Việt kiều hoặc công dân nước ngoài. Trong giấy khai sinh, phần “họ tên cha” để trống khiến đứa trẻ không được hưởng đầy đủ quyền lợi như nhận quốc tịch cha, làm hộ chiếu đi nước ngoài, khai báo thân nhân…
Việc nhận con từ xa trong tình huống chưa kết hôn không chỉ giúp hợp thức hóa mối quan hệ huyết thống mà còn là tiền đề pháp lý quan trọng để sau này làm thủ tục đăng ký kết hôn, bảo lãnh định cư hoặc xin quốc tịch cho con. Pháp luật Việt Nam không bắt buộc cha mẹ phải kết hôn mới được nhận con, nhưng hồ sơ cần có sự thống nhất và chứng minh đầy đủ bằng văn bản.
Căn cứ pháp lý về việc nhận cha cho con từ xa
Luật Hộ tịch 2014 và Bộ luật Dân sự 2015 quy định gì?
Theo Luật Hộ tịch 2014, việc đăng ký nhận cha cho con là một trong những nội dung quan trọng trong quản lý hộ tịch tại địa phương. Điều 25 và 44 quy định rõ: người có yêu cầu nhận con cần nộp hồ sơ tại UBND cấp xã nơi cư trú của người được nhận là con. Cơ quan này có trách nhiệm kiểm tra, xác minh, và công nhận nếu đủ điều kiện.
Trong khi đó, Bộ luật Dân sự 2015, tại Điều 88 và Điều 91, khẳng định quyền xác lập quan hệ cha – con trên cơ sở huyết thống, kể cả khi cha mẹ không chung sống hoặc không có giấy đăng ký kết hôn. Việc xác định cha – con có thể dựa vào giấy tờ, chứng cứ, hoặc thông qua giám định ADN. Từ đó, pháp luật tạo điều kiện để cả cha và con được hưởng các quyền cá nhân, tài sản, di sản liên quan.
Áp dụng luật với trường hợp cha ở nước ngoài, không thể trực tiếp nộp hồ sơ
Trường hợp cha đang ở nước ngoài và không thể trực tiếp về Việt Nam, Điều 2, Điều 3 của Nghị định 123/2015/NĐ-CP cho phép người cha ủy quyền cho người khác thực hiện thủ tục nhận con. Giấy ủy quyền phải được lập tại cơ quan ngoại giao/lãnh sự của Việt Nam tại nước sở tại hoặc có hợp pháp hóa lãnh sự nếu lập tại cơ quan công chứng nước ngoài.
Ngoài ra, nếu người cha là người nước ngoài thì cần dịch thuật, công chứng và hợp pháp hóa toàn bộ tài liệu nhân thân (hộ chiếu, giấy tờ quốc tịch, cư trú…). Pháp luật không bắt buộc người cha có mặt tại Việt Nam nếu hồ sơ có giá trị pháp lý đầy đủ và phù hợp với quy định về công chứng – xác thực. Các trường hợp này đều được giải quyết theo căn cứ pháp luật về nhận con có yếu tố nước ngoài, với thời gian xử lý có thể kéo dài hơn vài ngày so với bình thường.
Hồ sơ nhận cha cho con khi cha đang ở nước ngoài
Giấy tờ cần chuẩn bị từ phía người cha – hợp pháp hóa lãnh sự
Người cha đang ở nước ngoài cần chuẩn bị bộ hồ sơ gồm:
Hoặc nhấc máy lên, Gọi ngay cho chúng tôi: 0939 456 569 - 0936 146 055 (zalo).
Đơn nhận con (theo mẫu quy định)
Hộ chiếu (bản sao công chứng)
Tài liệu chứng minh mối quan hệ cha – con (nếu có): thư từ, ảnh chung, chuyển khoản nuôi dưỡng, v.v.
Giấy ủy quyền cho người đại diện tại Việt Nam, lập tại cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài hoặc có chứng nhận lãnh sự hợp pháp
Trường hợp cần giám định ADN: gửi mẫu đến trung tâm tại Việt Nam theo hướng dẫn chuyên biệt của từng cơ sở giám định được công nhận
Tất cả giấy tờ phải dịch sang tiếng Việt, công chứng và hợp pháp hóa lãnh sự theo quy định tại Thông tư liên tịch số 01/2016/TTLT-BNG-BTP.
Giấy tờ phía người mẹ và trẻ – tờ khai, khai sinh, nhân thân
Tại Việt Nam, người mẹ hoặc người đại diện cần chuẩn bị:
Tờ khai đăng ký nhận cha cho con
Bản chính hoặc trích lục giấy khai sinh của con
CMND/CCCD/hộ chiếu của mẹ và con (nếu có)
Hộ khẩu thường trú hoặc giấy xác nhận cư trú của người mẹ
Văn bản cam kết (trường hợp không đăng ký kết hôn, mẹ đồng ý để cha nhận con)
Trường hợp người mẹ không đồng ý (hoặc không thể liên hệ), thủ tục sẽ phức tạp hơn và cần thêm các căn cứ pháp lý xác nhận huyết thống thông qua giám định ADN.
Nếu tất cả giấy tờ được chuẩn bị đầy đủ và đúng chuẩn pháp lý, UBND cấp xã/phường tại Cần Thơ sẽ tiếp nhận, thẩm tra và cấp quyết định công nhận quan hệ cha – con trong thời gian luật định.
Vai trò của Đại sứ quán hoặc Lãnh sự quán Việt Nam
Xác nhận giấy ủy quyền, bản tuyên bố nhận con hợp pháp
Khi người cha đang sinh sống ở nước ngoài và không thể trực tiếp thực hiện thủ tục nhận cha cho con, Đại sứ quán hoặc lãnh sự quán Việt Nam tại quốc gia đó sẽ đóng vai trò rất quan trọng trong việc xác nhận các giấy tờ pháp lý. Cụ thể, cha có thể soạn giấy ủy quyền hoặc bản tuyên bố nhận con, sau đó mang tới cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài để được chứng thực chữ ký.
Việc xác nhận này giúp đảm bảo các tài liệu được sử dụng hợp pháp tại Việt Nam, làm căn cứ cho việc nộp hồ sơ tại UBND cấp xã. Tuy nhiên, điều quan trọng là mẫu giấy phải tuân thủ đúng quy định pháp luật Việt Nam, không dùng mẫu nước ngoài nếu chưa được tư vấn kỹ. Trong nhiều trường hợp, lãnh sự quán cũng có thể hướng dẫn chi tiết cách soạn thảo bản tuyên bố theo mẫu chuẩn.
Cách gửi hồ sơ về Việt Nam và xác nhận chữ ký từ nước ngoài
Sau khi đã xác nhận giấy tờ tại lãnh sự quán Việt Nam, cha có thể gửi toàn bộ hồ sơ bản gốc (hoặc bản sao chứng thực) về Việt Nam qua đường bưu điện quốc tế có bảo đảm. Hồ sơ cần được dịch thuật công chứng nếu ban đầu được lập bằng ngôn ngữ khác tiếng Việt. Để tránh bị từ chối, tốt nhất nên sử dụng các dịch vụ hợp pháp hóa lãnh sự và đóng dấu xác nhận chữ ký từ xa đúng quy định.
Khi nhận được, người thân tại Việt Nam có thể thay mặt cha nộp hồ sơ tại UBND cấp xã, kèm theo văn bản chứng thực từ Đại sứ quán. Việc xác nhận chữ ký từ nước ngoài được pháp luật Việt Nam công nhận nếu có đủ căn cứ pháp lý và thực hiện đúng trình tự.
Quy trình thực hiện thủ tục nhận cha khi cha ở nước ngoài
Nộp hồ sơ tại UBND cấp xã nơi mẹ hoặc con cư trú
Bước đầu tiên trong thủ tục nhận cha cho con khi cha không có mặt là nộp hồ sơ tại UBND cấp xã nơi người mẹ hoặc đứa trẻ cư trú thường xuyên. Hồ sơ bao gồm: tờ khai đăng ký nhận cha con (mẫu quy định), giấy khai sinh của con, CMND/CCCD của mẹ, giấy tờ chứng minh quan hệ cha con (bản tuyên bố của cha được xác nhận tại lãnh sự quán Việt Nam), giấy ủy quyền nếu người khác nộp thay.
Cán bộ hộ tịch sẽ tiếp nhận và kiểm tra tính pháp lý của hồ sơ. Trường hợp thấy có dấu hiệu chưa rõ ràng, cơ quan chức năng có thể yêu cầu bổ sung giấy tờ, hoặc thực hiện xác minh thực tế. Việc khai thông tin đầy đủ, chính xác từ đầu giúp hồ sơ được giải quyết nhanh chóng hơn.
Theo dõi xác minh và xử lý nếu cần xét nghiệm ADN
Nếu cơ quan tiếp nhận hồ sơ nhận thấy dấu hiệu nghi ngờ hoặc không đủ căn cứ chứng minh quan hệ huyết thống, họ có thể yêu cầu bên nộp thực hiện xét nghiệm ADN. Với trường hợp cha ở nước ngoài, việc xét nghiệm cần tiến hành tại các đơn vị được Việt Nam công nhận.
Trong quá trình xác minh, cán bộ sẽ liên hệ, tra soát dữ liệu nếu cần. Khi có đủ căn cứ xác nhận mối quan hệ huyết thống cha – con, cơ quan hộ tịch sẽ ra quyết định công nhận và cập nhật thông tin cha vào giấy khai sinh của trẻ. Người nộp hồ sơ cần chủ động theo dõi kết quả và hoàn thiện các bước còn lại như nhận kết quả, trích lục mới.
Giám định ADN khi cha không thể về Việt Nam – thực hiện thế nào?
Mẫu xét nghiệm thực hiện tại nước ngoài có được chấp nhận không?
Nhiều người thắc mắc liệu mẫu xét nghiệm ADN thực hiện tại nước ngoài có giá trị sử dụng ở Việt Nam không. Câu trả lời là có, nhưng chỉ khi được thực hiện tại các đơn vị xét nghiệm có chứng chỉ quốc tế và kết quả được hợp pháp hóa lãnh sự tại Đại sứ quán/Lãnh sự quán Việt Nam. Nếu mẫu được lấy bởi đơn vị không rõ nguồn gốc hoặc thiếu chứng nhận pháp lý, cơ quan hộ tịch Việt Nam có thể từ chối.
Thông thường, cha sẽ đến trung tâm xét nghiệm được quốc tế công nhận, lấy mẫu và nhận kết quả bằng bản song ngữ. Sau đó, mang bản gốc này đến lãnh sự quán Việt Nam để xin chứng thực tính pháp lý và hợp lệ của tài liệu trước khi gửi về nước.
Danh sách đơn vị giám định có uy tín và được công nhận
Một số trung tâm giám định ADN quốc tế thường được phía Việt Nam chấp nhận gồm: DNA Diagnostic Center (DDC – Hoa Kỳ), Genetrack Biolabs (Canada), LabCorp DNA… Tuy nhiên, người cha cần liên hệ trước với cơ quan hộ tịch Việt Nam để được hướng dẫn chính thức về danh sách cụ thể tại thời điểm xét nghiệm.
Việc chọn đúng trung tâm có chứng nhận và làm đúng quy trình hợp pháp hóa là yếu tố quyết định kết quả có được chấp nhận hay không. Tránh trường hợp tốn kém thời gian và chi phí cho xét nghiệm không hợp lệ.
(Còn tiếp phần 2 dưới đây…)
Những khó khăn thường gặp và cách xử lý
Lý do thường khiến hồ sơ bị từ chối
Trong quá trình làm thủ tục nhận cha cho con khi cha không có mặt, một số hồ sơ bị từ chối do những lỗi thường gặp như:
Thiếu giấy xác nhận chữ ký từ Đại sứ quán hoặc lãnh sự quán Việt Nam đối với các giấy tờ của cha từ nước ngoài.
Giấy ủy quyền hoặc bản tuyên bố nhận con không đúng mẫu hoặc không có giá trị pháp lý.
Kết quả xét nghiệm ADN không được hợp pháp hóa lãnh sự, hoặc được thực hiện tại cơ sở không được công nhận.
Thông tin sai lệch giữa các giấy tờ như tên, năm sinh của con hoặc cha không khớp giữa bản khai và giấy khai sinh.
Những lỗi này có thể khiến UBND cấp xã từ chối tiếp nhận hồ sơ, yêu cầu đính chính hoặc xét xử tại Tòa án.
Cách điều chỉnh, bổ sung hồ sơ hợp lệ
Khi hồ sơ bị từ chối, điều đầu tiên cần làm là nhận văn bản trả lời nêu rõ lý do từ chối, sau đó rà soát và bổ sung đúng phần thiếu. Trường hợp giấy tờ chưa hợp pháp hóa, cần liên hệ với lãnh sự quán Việt Nam tại nước sở tại để làm lại thủ tục xác nhận.
Nếu thiếu giấy khai sinh hoặc các loại giấy tờ cơ bản, cần làm trích lục khai sinh hoặc đăng ký khai sinh bổ sung trước khi tiếp tục thủ tục nhận cha. Trong tình huống UBND vẫn không đồng ý giải quyết, người làm hồ sơ có thể khởi kiện ra Tòa án nhân dân cấp huyện để được xét xử công nhận mối quan hệ cha – con.
Dịch vụ pháp lý hỗ trợ nhận cha từ xa tại Việt Nam
Các trường hợp được hỗ trợ trọn gói khi cha đang ở nước ngoài
Với các trường hợp nhận cha từ xa, đặc biệt khi cha đang ở nước ngoài nhiều năm, không thể trực tiếp về Việt Nam, các dịch vụ hộ tịch quốc tế cung cấp giải pháp trọn gói từ:
Soạn thảo giấy ủy quyền, bản tuyên bố nhận con đúng mẫu chuẩn luật Hộ tịch 2014.
Hướng dẫn hợp pháp hóa lãnh sự toàn bộ giấy tờ từ nước ngoài.
Gửi hồ sơ về Việt Nam và đại diện nộp tại UBND cấp xã hoặc khởi kiện tại Tòa án (nếu cần).
Hỗ trợ làm xét nghiệm ADN tại các đơn vị được công nhận quốc tế và hợp lệ hóa kết quả.
Các tình huống như mẹ không hợp tác, không có giấy khai sinh đầy đủ, hoặc con đã lớn tuổi cũng đều có thể được hỗ trợ.
Chi phí, thời gian xử lý và lợi ích khi dùng dịch vụ chuyên nghiệp
Chi phí cho dịch vụ trọn gói dao động từ 7 – 15 triệu đồng, tùy mức độ phức tạp của hồ sơ và quốc gia cha đang cư trú. Thời gian giải quyết trung bình từ 15 – 30 ngày nếu đầy đủ giấy tờ hợp lệ, có thể kéo dài nếu cần xét nghiệm hoặc ra Tòa.
Lợi ích lớn nhất khi sử dụng dịch vụ chuyên nghiệp là tiết kiệm thời gian, tránh sai sót hồ sơ, được hỗ trợ pháp lý trong trường hợp phát sinh tranh chấp hoặc bị từ chối hồ sơ. Ngoài ra, dịch vụ cũng đảm bảo giúp người cha ở nước ngoài vẫn thực hiện đầy đủ nghĩa vụ và quyền làm cha theo đúng quy định pháp luật Việt Nam mà không cần về nước.
Nhận cha cho con khi cha đang ở nước ngoài không còn là thủ tục khó nếu bạn được hỗ trợ bởi đơn vị pháp lý am hiểu quy định hộ tịch và luật quốc tế. Dù cha đang làm việc tại nước ngoài hay đã định cư lâu năm, bạn hoàn toàn có thể thực hiện hồ sơ từ xa, miễn là có đầy đủ giấy tờ hợp pháp hóa lãnh sự và văn bản nhận con hợp lệ. Đừng để khoảng cách địa lý làm gián đoạn quyền nhân thân của trẻ. Nếu bạn đang cần hỗ trợ kê khai, soạn hồ sơ, hướng dẫn gửi giấy tờ từ nước ngoài về Việt Nam một cách đúng pháp lý – hãy liên hệ ngay để được tư vấn trọn gói từ A đến Z, tránh sai sót, tiết kiệm thời gian và đảm bảo quyền lợi hợp pháp cho con bạn.
