Mở quán ăn sáng tại nhà có cần xin phép không?

Mở quán ăn sáng tại nhà có cần xin phép không? Đây là câu hỏi rất thực tế và quan trọng đối với những người muốn bắt đầu kinh doanh nhỏ nhưng không biết liệu có phải làm thủ tục pháp lý gì không. Trên thực tế, nhiều người cho rằng bán hàng tại nhà với quy mô nhỏ sẽ không bị kiểm tra hay xử lý. Tuy nhiên, pháp luật vẫn có những quy định rõ ràng về việc đăng ký hộ kinh doanh và đảm bảo điều kiện an toàn thực phẩm nếu bạn phục vụ đồ ăn cho khách. Việc không tuân thủ có thể dẫn đến bị kiểm tra, xử phạt và ảnh hưởng đến uy tín cũng như hoạt động lâu dài. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giúp bạn làm rõ các trường hợp cần xin phép, các giấy tờ cần có và hướng dẫn chi tiết quy trình hợp pháp hóa việc kinh doanh ăn sáng tại nhà trong năm 2025.

Quy định pháp lý về kinh doanh ăn uống tại nhà

Kinh doanh ăn uống tại nhà – đặc biệt là mô hình quán ăn sáng nhỏ – đang ngày càng phổ biến tại các khu dân cư, hẻm nhỏ và vùng ngoại ô. Tuy nhiên, không ít người lầm tưởng rằng quy mô nhỏ, bán tại nhà thì không cần đăng ký gì cả. Trên thực tế, pháp luật Việt Nam đã có quy định rõ ràng về việc kinh doanh ăn uống tại nhà có cần đăng ký hay không, và hình thức nào là hợp pháp.

Căn cứ pháp lý từ Luật Doanh nghiệp và Nghị định 01/2021

Căn cứ theo Luật Doanh nghiệp 2020 và Nghị định 01/2021/NĐ-CP, cá nhân hoặc hộ gia đình có hoạt động kinh doanh có địa điểm cụ thể, có doanh thu thường xuyên thì phải đăng ký hộ kinh doanh cá thể.

Dù bạn bán tại nhà, nếu hoạt động ổn định, có biển hiệu, bảng giá, phục vụ khách thường xuyên, thì đó được xem là một cơ sở kinh doanh cố định và bắt buộc phải đăng ký.

Ngoài ra, các quy định về thuế, vệ sinh an toàn thực phẩm, phòng cháy chữa cháy cũng sẽ được áp dụng tương ứng khi bạn hoạt động theo mô hình hộ kinh doanh.

Phân biệt kinh doanh tự phát và kinh doanh hợp pháp

Nhiều người bán hàng ăn uống theo kiểu tự phát, tức:

Không đăng ký kinh doanh

Không nộp thuế khoán

Không có giấy phép vệ sinh an toàn thực phẩm

Không có biển hiệu, hoặc đặt bảng nhỏ, không công khai trên mạng

Mô hình này tiềm ẩn nhiều rủi ro:

Bị kiểm tra bất ngờ và xử phạt hành chính

Không được bảo vệ pháp lý nếu có tranh chấp hoặc tai nạn xảy ra

Gặp khó khăn khi muốn mở rộng quy mô, thuê mặt bằng, vay vốn kinh doanh

Ngược lại, kinh doanh hợp pháp thông qua hình thức hộ kinh doanh cá thể giúp bạn:

Được cấp mã số thuế, đăng ký nộp thuế khoán

Dễ dàng xin giấy phép VSATTP

Tạo lòng tin với khách hàng và cơ quan chức năng

Quy mô nhỏ vẫn phải đăng ký hộ kinh doanh cá thể

Ngay cả khi quán ăn sáng tại nhà của bạn chỉ có vài bàn, doanh thu nhỏ, bạn vẫn cần đăng ký nếu:

Có hoạt động thường xuyên (mở mỗi sáng, từ thứ 2 đến thứ 7…)

Có sử dụng lao động thuê ngoài (người giúp việc, nhân viên rửa chén…)

Có bảng hiệu, tên quán, hoạt động trên mạng xã hội, Zalo, Facebook

Có hoạt động phục vụ tại chỗ hoặc giao hàng

Trường hợp duy nhất không bắt buộc đăng ký là bán rong, bán không thường xuyên, không có địa điểm cố định, và không thuê người làm.

Việc đăng ký hộ kinh doanh cá thể rất đơn giản, chi phí thấp nhưng lại giúp bạn yên tâm kinh doanh lâu dài, tránh bị phạt và dễ xin các giấy phép cần thiết. Nếu bạn đang chuẩn bị mở quán ăn sáng tại nhà, đừng bỏ qua bước này để bắt đầu đúng pháp luật ngay từ đầu.

Khi nào cần đăng ký hộ kinh doanh khi mở quán ăn tại nhà?

Không ít người lựa chọn mở quán ăn sáng tại nhà để tiết kiệm chi phí thuê mặt bằng. Tuy nhiên, theo quy định pháp luật, việc kinh doanh tại nhà vẫn có thể phải đăng ký hộ kinh doanh nếu đáp ứng một số điều kiện nhất định. Dưới đây là các trường hợp phải đăng ký hộ kinh doanh khi mở quán ăn tại nhà:

✅ Bán ăn sáng thường xuyên – có doanh thu định kỳ

Nếu bạn bán ăn sáng mỗi ngày, có thu nhập lặp lại hàng ngày, hàng tuần thì hoạt động đó được xem là kinh doanh thường xuyên. Theo Điều 3 Nghị định 01/2021/NĐ-CP, các cá nhân, nhóm cá nhân kinh doanh liên tục phải đăng ký hộ kinh doanh, trừ trường hợp:

Buôn bán nhỏ lẻ không thường xuyên

Không có địa điểm cố định

Doanh thu rất thấp và không sử dụng lao động

Vì vậy, bán đồ ăn sáng tại nhà mỗi ngày vẫn bắt buộc phải đăng ký hộ kinh doanh để được cấp giấy phép và tránh xử phạt hành chính.

✅ Có thuê người làm hoặc giao dịch với khách hàng

Nếu bạn thuê từ 1 lao động trở lên, dù chỉ là người nấu phụ, phục vụ, rửa bát, thì đều thuộc diện phải đăng ký hộ kinh doanh. Ngoài ra:

Có giao dịch với khách hàng (bán trực tiếp, thanh toán điện tử, giao hàng online)

Có sử dụng biển hiệu/mạng xã hội để quảng bá

Thì hoạt động của bạn rõ ràng được xem là có tổ chức – có mục đích thương mại → bắt buộc đăng ký.

✅ Mặt bằng nhà ở nhưng sử dụng làm nơi kinh doanh

Dù bạn mở quán tại nhà riêng, nhưng nếu sử dụng một phần nhà để kinh doanh cố định, có bếp, bàn ghế, khách ra vào thì vẫn phải:

Đăng ký địa điểm hộ kinh doanh là chính nhà bạn

Kê khai mã ngành ăn uống (5610)

Xin thêm giấy VSATTP nếu phục vụ tại chỗ

Không phân biệt nhà mặt phố hay nhà trong ngõ – miễn có hoạt động kinh doanh có tổ chức là phải đăng ký.

Có cần xin giấy phép vệ sinh an toàn thực phẩm không?

Bên cạnh giấy phép kinh doanh, một trong những giấy tờ quan trọng khi mở quán ăn sáng tại nhà là giấy chứng nhận vệ sinh an toàn thực phẩm (VSATTP). Vậy khi nào cần xin? Thủ tục ra sao? Dưới đây là giải đáp chi tiết:

✅ Trường hợp bắt buộc phải có giấy phép VSATTP

Theo Nghị định 15/2018/NĐ-CP và Luật An toàn thực phẩm, các cơ sở chế biến, kinh doanh thực phẩm có phục vụ tại chỗ bắt buộc phải có giấy chứng nhận VSATTP, trừ một số trường hợp:

Kinh doanh nhỏ lẻ, không cố định, không chế biến tại chỗ

Bán lẻ thực phẩm đóng gói sẵn

Doanh thu rất nhỏ, không thuê lao động, không có bếp

Vì vậy, nếu bạn mở quán ăn sáng tại nhà có bếp nấu, bàn ăn, phục vụ khách hàng, bạn phải xin giấy VSATTP mới được hoạt động hợp pháp.

✅ Hồ sơ xin cấp giấy chứng nhận VSATTP

Hồ sơ cần chuẩn bị bao gồm:

Đơn đề nghị cấp giấy chứng nhận VSATTP (theo mẫu)

Bản sao giấy đăng ký hộ kinh doanh

Giấy khám sức khỏe của chủ hộ và nhân viên trực tiếp chế biến (trong vòng 6 tháng)

Giấy xác nhận kiến thức an toàn thực phẩm (thi tại Chi cục ATVSTP)

Bản vẽ sơ đồ mặt bằng khu vực chế biến, phục vụ

Hợp đồng thuê nhà/mặt bằng (nếu là nhà đi thuê)

Hồ sơ nộp tại Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm cấp quận/huyện. Thời gian xử lý khoảng 15 ngày làm việc.

✅ Mẹo chuẩn bị cơ sở vật chất đạt yêu cầu

Muốn được cấp giấy phép an toàn thực phẩm tại nhà, bạn cần:

Khu bếp tách biệt với nhà vệ sinh, khô ráo, sạch sẽ

Có bàn sơ chế, rửa tay, tủ đựng thực phẩm riêng biệt

Sàn – tường – trần nên sơn nước dễ lau chùi

Có bình chứa nước sạch, hệ thống xử lý rác hợp vệ sinh

Ngoài ra, nên treo nội quy VSATTP, lịch kiểm tra dụng cụ, sổ theo dõi vệ sinh để đoàn thẩm định dễ chấp thuận.

Hướng dẫn thủ tục đăng ký hộ kinh doanh tại nhà

Chuẩn bị hồ sơ và mẫu đơn đăng ký

Để đăng ký hộ kinh doanh ăn sáng tại nhà, bạn cần chuẩn bị các giấy tờ sau theo quy định tại Nghị định 01/2021/NĐ-CP:

Đơn đề nghị đăng ký hộ kinh doanh (theo mẫu số 01 – Phụ lục III)

CMND/CCCD bản sao y công chứng của chủ hộ

Hợp đồng thuê mặt bằng hoặc giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (nếu kinh doanh tại nhà riêng)

Thông tin cụ thể về ngành nghề kinh doanh: ghi rõ “dịch vụ ăn uống – phục vụ ăn sáng tại chỗ và mang đi”

Mẹo: nên chuẩn bị kèm sơ đồ mặt bằng và mô tả quy mô quán, sẽ giúp cơ quan thẩm quyền dễ xác minh và tránh bị trả hồ sơ.

Nộp hồ sơ tại UBND cấp quận/huyện

Hồ sơ được nộp tại Bộ phận một cửa – UBND quận/huyện nơi đặt địa điểm kinh doanh.

Cán bộ tiếp nhận sẽ kiểm tra tính hợp lệ của hồ sơ, nếu thiếu sót sẽ hướng dẫn bổ sung trong ngày.

Sau khi tiếp nhận, cán bộ có thể kiểm tra thực tế địa điểm kinh doanh, đặc biệt với các ngành ăn uống.

Thời gian xử lý và lệ phí đăng ký

Thời gian xử lý: 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ.

Lệ phí đăng ký: 100.000 đồng/lần (theo Thông tư 85/2019/TT-BTC).

Sau khi được cấp giấy chứng nhận hộ kinh doanh, bạn cần:

Đăng ký mã số thuế và kê khai thuế khoán tại Chi cục Thuế quận/huyện.

Xin giấy phép vệ sinh an toàn thực phẩm (VSATTP) nếu chế biến tại chỗ.

Hậu quả khi kinh doanh không đăng ký hoặc không xin phép

Mức phạt hành chính theo Nghị định 98/2020

Theo Điều 6 Nghị định 98/2020/NĐ-CP, hành vi kinh doanh không đăng ký sẽ bị xử phạt hành chính như sau:

Phạt từ 3.000.000 – 5.000.000 đồng đối với cá nhân mở quán ăn sáng tại nhà mà không đăng ký hộ kinh doanh.

Nếu kèm theo hành vi không có giấy VSATTP, xả thải trái phép, hoặc sử dụng lao động không khai báo, mức phạt có thể tăng lên từ 15 – 30 triệu đồng.

Nguy cơ bị tạm đình chỉ hoạt động

Ngoài tiền phạt, cơ quan chức năng có quyền:

Niêm phong địa điểm kinh doanh nếu vi phạm nghiêm trọng.

Yêu cầu ngừng hoạt động kinh doanh đến khi hoàn tất thủ tục pháp lý.

Trong một số trường hợp, có thể bị thu hồi toàn bộ giấy phép liên quan, đặc biệt nếu tái phạm hoặc bị người dân tố cáo.

Mất uy tín khi khách phát hiện không đảm bảo pháp lý

Khách hàng ngày nay quan tâm đến vệ sinh – pháp lý – thương hiệu.

Nếu quán không có giấy phép, không có giấy VSATTP, khách sẽ mất niềm tin và không quay lại.

Những thông tin tiêu cực lan truyền trên mạng xã hội, các hội nhóm địa phương có thể khiến quán bị ảnh hưởng nặng nề về danh tiếng dù món ăn ngon.

👉 Đăng ký đầy đủ không chỉ để tuân thủ pháp luật mà còn là bước đầu để xây dựng uy tín bền vững trong mắt khách hàng.

Kết luận – Mở quán ăn sáng tại nhà có cần xin phép không?

Mở quán ăn sáng tại nhà có cần xin phép không? – Câu trả lời là có, nếu bạn muốn kinh doanh ổn định, lâu dài và hợp pháp. Dù quán có quy mô nhỏ, phục vụ ít khách mỗi sáng thì bạn vẫn thuộc nhóm đối tượng kinh doanh ăn uống, và do đó cần đăng ký hộ kinh doanh tại nhà theo quy định tại Luật Doanh nghiệp và Luật Hộ kinh doanh hiện hành.

Bên cạnh đó, nếu bạn chế biến thực phẩm tại chỗ và phục vụ tại nhà, thì việc xin giấy phép an toàn thực phẩm (VSATTP) là bắt buộc để đảm bảo cơ sở đủ điều kiện vệ sinh, an toàn cho người tiêu dùng. Đây cũng là điều kiện cần nếu bạn muốn đăng ký bán hàng qua các app giao đồ ăn như ShopeeFood, GrabFood,…

Trong năm 2025, với xu hướng siết chặt quản lý hộ kinh doanh, việc tuân thủ các quy định pháp lý ngay từ đầu sẽ giúp bạn tránh bị xử phạt hành chính, đóng cửa đột xuất hoặc ảnh hưởng uy tín. Hãy bắt đầu đúng cách – vì sự phát triển bền vững và chuyên nghiệp của quán ăn sáng tại nhà