Trình tự lập hồ sơ thay đổi địa giới tỉnh Thanh Hóa đúng luật
Trình tự lập hồ sơ thay đổi địa giới tỉnh Thanh Hóa đúng luật là nội dung đang được nhiều địa phương, đặc biệt là các huyện thị vùng ven, quan tâm trong quá trình tổ chức lại bộ máy hành chính, quy hoạch đô thị và nông thôn mới. Tỉnh Thanh Hóa với địa bàn rộng, dân cư đông, có nhiều khu vực giáp ranh phức tạp, nên nhu cầu điều chỉnh địa giới ngày càng tăng để phù hợp hơn với thực tế quản lý.
Tuy nhiên, để đảm bảo tính pháp lý và được phê duyệt, hồ sơ cần được chuẩn bị đầy đủ, có căn cứ pháp lý rõ ràng, phù hợp với các quy hoạch đã được cấp thẩm quyền phê duyệt. Hồ sơ còn phải kèm theo bản đồ địa giới cũ – mới, ý kiến đồng thuận của người dân và biên bản họp HĐND các cấp. Việc nắm rõ trình tự lập hồ sơ là yếu tố quan trọng để tiết kiệm thời gian và tránh tình trạng bị trả hồ sơ nhiều lần.
Cơ sở pháp lý cho việc thay đổi địa giới hành chính tỉnh Thanh Hóa
Việc điều chỉnh, chia tách hoặc sáp nhập địa giới hành chính là một phần trong chiến lược cải cách bộ máy nhà nước và phát triển vùng của tỉnh Thanh Hóa. Để đảm bảo đúng quy trình và pháp lý, việc thay đổi địa giới hành chính cần căn cứ vào một loạt văn bản pháp quy từ luật, nghị định cho đến nghị quyết chuyên ngành.
Luật tổ chức chính quyền địa phương
Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2019) là văn bản nền tảng quy định rõ:
Thẩm quyền của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ và UBND các cấp trong việc quyết định và đề xuất thay đổi địa giới hành chính.
Tiêu chuẩn thành lập, sáp nhập, chia tách đơn vị hành chính cấp xã, huyện, tỉnh dựa trên yếu tố dân số, diện tích và các tiêu chí phát triển.
Luật quy định rõ: mọi đề xuất điều chỉnh địa giới hành chính đều phải lấy ý kiến nhân dân, được HĐND cấp tỉnh thông qua, sau đó trình Bộ Nội vụ thẩm định và Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành nghị quyết chính thức.
Nghị định 34/2021/NĐ-CP và các văn bản hướng dẫn
Nghị định 34/2021/NĐ-CP của Chính phủ là cơ sở pháp lý cụ thể hóa Luật Tổ chức chính quyền địa phương. Nội dung đáng chú ý gồm:
Tiêu chuẩn diện tích tự nhiên và quy mô dân số tối thiểu đối với từng đơn vị hành chính: xã, phường, thị trấn, huyện…
Điều kiện bắt buộc để sáp nhập hoặc chia tách: đảm bảo đủ hạ tầng, không gây xáo trộn dân cư và hành chính quá mức.
Hoặc nhấc máy lên, Gọi ngay cho chúng tôi: 0939 456 569 - 0936 146 055 (zalo).
Trình tự, thủ tục lập hồ sơ điều chỉnh địa giới hành chính, gồm: tờ trình, đề án chi tiết, bản đồ địa giới, biên bản lấy ý kiến cử tri, ý kiến của HĐND cấp có thẩm quyền…
Ngoài ra, các thông tư hướng dẫn từ Bộ Nội vụ, như Thông tư 02/2022/TT-BNV, cung cấp biểu mẫu và hướng dẫn kỹ thuật kèm theo.
Các nghị quyết của Quốc hội, UBTVQH liên quan
Một số nghị quyết quan trọng liên quan đến việc thay đổi địa giới hành chính tỉnh Thanh Hóa:
Nghị quyết số 1211/2016/UBTVQH13: Về tiêu chuẩn đơn vị hành chính và phân loại đô thị;
Nghị quyết số 1101/NQ-UBTVQH14 năm 2020: Về sáp nhập các đơn vị hành chính không đạt chuẩn tại Thanh Hóa giai đoạn 2019–2021;
Các nghị quyết mới nhất của Ủy ban Thường vụ Quốc hội năm 2024–2025 về tiếp tục điều chỉnh địa giới tại một số xã, huyện nhằm phù hợp quy hoạch vùng, định hướng phát triển vùng ven biển và khu công nghiệp.
Các nghị quyết này là căn cứ bắt buộc để tỉnh Thanh Hóa triển khai công tác chuẩn bị hồ sơ điều chỉnh và thực hiện chuyển tiếp hành chính sau khi được thông qua.
Trường hợp áp dụng thay đổi địa giới hành chính
Việc thay đổi địa giới hành chính tại tỉnh Thanh Hóa được thực hiện dựa trên nhu cầu thực tế quản lý và phát triển kinh tế – xã hội tại địa phương. Các trường hợp cụ thể dưới đây thường được UBND tỉnh đề xuất lên Trung ương để phê duyệt điều chỉnh.
Sáp nhập, chia tách xã, phường, thị trấn
Đây là hình thức phổ biến nhất trong giai đoạn từ 2019 đến nay, đặc biệt tại các địa bàn:
Các xã có dân số và diện tích không đạt chuẩn theo Nghị định 34/2021/NĐ-CP;
Những địa phương có quy mô dân cư quá lớn, gây quá tải về hành chính (như phường Đông Hương – TP Thanh Hóa);
Các thị trấn, phường mới hình thành cần tách ra từ xã cũ để phù hợp với quy hoạch đô thị.
Sáp nhập thường đi kèm với việc đổi tên đơn vị hành chính, thay đổi mã địa bàn, điều chỉnh giấy tờ hành chính của người dân.
Điều chỉnh ranh giới hành chính giữa các huyện
Tỉnh Thanh Hóa đã và đang thực hiện việc điều chỉnh ranh giới giữa các huyện giáp ranh như Hoằng Hóa – Hậu Lộc, Nông Cống – Triệu Sơn…, nhằm:
Giải quyết mâu thuẫn địa giới tồn đọng;
Hỗ trợ phân bổ lại dân cư, quy hoạch lại hạ tầng giao thông liên vùng;
Đảm bảo mỗi huyện, thị có đủ điều kiện về địa bàn để quản lý hành chính hiệu quả hơn.
Việc điều chỉnh này cần có sự thống nhất giữa các địa phương liên quan, Bộ Nội vụ thẩm định và trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Thay đổi địa giới để phù hợp với quy hoạch vùng
Trong bối cảnh Thanh Hóa phát triển mạnh về kinh tế biển, khu công nghiệp và đô thị hóa, địa giới hành chính cũng cần thay đổi để:
Phù hợp với quy hoạch vùng ven biển Nghi Sơn – Hải Hòa – Hoằng Trường;
Mở rộng đô thị tại khu vực TP Thanh Hóa, Bỉm Sơn, Sầm Sơn;
Tái cấu trúc hành chính phù hợp với hạ tầng giao thông mới như cao tốc Bắc – Nam, đường ven biển…
Việc thay đổi địa giới để “đón đầu quy hoạch” giúp nâng cao khả năng thu hút đầu tư, quản lý dân cư, đất đai, tài nguyên hiệu quả hơn trong giai đoạn mới.
Thành phần hồ sơ cần chuẩn bị đầy đủ
Để thực hiện việc điều chỉnh hoặc thay đổi địa giới hành chính cấp xã, huyện hoặc tỉnh trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa, hồ sơ phải đảm bảo tính pháp lý, thống nhất và đầy đủ thông tin quy hoạch, dân cư, đất đai…. Căn cứ theo Nghị định 54/2022/NĐ-CP, thành phần hồ sơ gồm các mục sau:
Tờ trình của UBND cấp huyện
Tờ trình là văn bản hành chính do Ủy ban nhân dân cấp huyện (nơi có đơn vị hành chính bị điều chỉnh) lập, trình lên UBND tỉnh Thanh Hóa. Tờ trình cần nêu rõ:
Căn cứ pháp lý: nghị định, quy hoạch, luật hiện hành
Lý do đề nghị điều chỉnh địa giới hành chính
Phạm vi, diện tích và đối tượng điều chỉnh cụ thể
Đề xuất cấp thẩm quyền xem xét, chấp thuận chủ trương
Đề án điều chỉnh địa giới hành chính
Đề án là tài liệu trọng yếu, mô tả chi tiết hiện trạng và đề xuất phương án tổ chức đơn vị hành chính sau điều chỉnh. Nội dung gồm:
Mục tiêu, tính cấp thiết của việc điều chỉnh
Phân tích hiện trạng: dân số, địa lý, kinh tế – xã hội, hạ tầng
Phương án điều chỉnh: chia, nhập, sáp nhập hoặc điều chỉnh ranh giới
Tác động sau điều chỉnh: bộ máy chính quyền, đầu tư công, ngân sách…
Đề án phải được Sở Nội vụ thẩm định trước khi trình lên cấp tỉnh.
Bản đồ địa giới cũ và bản đồ đề xuất
Các bản đồ đính kèm phải thể hiện:
Địa giới hiện tại: theo hệ tọa độ VN-2000, thể hiện ranh giới hành chính rõ ràng
Bản đồ phương án điều chỉnh: minh họa ranh giới mới sau thay đổi
Bảng tọa độ các điểm cực, điểm giáp ranh
Kèm bản in giấy có chữ ký, dấu xác nhận của phòng Tài nguyên và Môi trường, cùng file mềm (.shp hoặc .kmz).
Biên bản họp HĐND các cấp
Biên bản này thể hiện ý chí chính trị và tính dân chủ của việc điều chỉnh, gồm:
Biên bản và Nghị quyết HĐND cấp xã, huyện liên quan
Biên bản HĐND tỉnh Thanh Hóa (nếu điều chỉnh cấp huyện trở lên)
Thể hiện rõ nội dung được thông qua, số đại biểu tán thành, thời gian biểu quyết
Tài liệu thống kê dân cư, hạ tầng, đất đai
Các phụ lục đính kèm gồm:
Thống kê dân số theo hộ, giới tính, độ tuổi
Tổng hợp cơ sở hạ tầng hiện có: đường, trường, trạm, điện, nước
Tài liệu đo đạc đất đai, quản lý địa chính, diện tích điều chỉnh, đất nông nghiệp, đất ở, đất công
Các số liệu phải cập nhật theo thời điểm gần nhất, có dấu xác nhận của cơ quan chuyên môn (Chi cục Thống kê, Phòng Tài nguyên).
Ý kiến của người dân khu vực bị điều chỉnh
Việc điều chỉnh địa giới hành chính phải được tham vấn ý kiến người dân. Hồ sơ gồm:
Biên bản họp dân tại các thôn, tổ dân phố liên quan
Tổng hợp phiếu lấy ý kiến cư dân
Biên bản tổng kết ý kiến và tỷ lệ đồng thuận (theo quy định: trên 50% người dân đồng ý)
Xem ngay: Thủ tục pháp lý thay đổi địa giới hành chính theo quy định mới nhất
Trình tự lập hồ sơ thay đổi địa giới tỉnh Thanh Hóa đúng luật
Quy trình thay đổi địa giới hành chính cấp xã, huyện hoặc tỉnh tại Thanh Hóa tuân thủ theo Nghị định 54/2022/NĐ-CP và các văn bản liên quan. Dưới đây là 4 bước thực hiện đúng quy định pháp luật hiện hành:
Bước 1 – Chuẩn bị hồ sơ đầy đủ theo mẫu
UBND cấp xã hoặc huyện lập tờ trình và phối hợp với các phòng ban chuyên môn soạn hồ sơ điều chỉnh địa giới, gửi đến Sở Nội vụ tỉnh Thanh Hóa. Hồ sơ phải đầy đủ thành phần, sắp xếp logic theo mục lục.
Sở Nội vụ có trách nhiệm:
Rà soát hồ sơ, đề nghị bổ sung nếu thiếu
Thẩm định đề án điều chỉnh
Tổng hợp, lập báo cáo gửi UBND tỉnh
Bước 2 – Gửi hồ sơ lên UBND tỉnh và Bộ Nội vụ
Sau khi thông qua tại UBND và HĐND tỉnh Thanh Hóa, hồ sơ sẽ được gửi lên Bộ Nội vụ để thẩm định theo cấp Trung ương. Hồ sơ gồm:
Công văn của UBND tỉnh
Đề án, bản đồ, biên bản HĐND tỉnh
Tài liệu kỹ thuật và thống kê kèm theo
UBND tỉnh chịu trách nhiệm về tính chính xác và minh bạch của toàn bộ hồ sơ.
Bước 3 – Thẩm định hồ sơ và trình UBTVQH phê duyệt
Bộ Nội vụ tổ chức hội đồng thẩm định liên ngành, gồm đại diện các bộ, ngành:
Bộ Tài nguyên và Môi trường
Bộ Tài chính
Bộ Kế hoạch và Đầu tư
Ủy ban Pháp luật Quốc hội (đối với cấp tỉnh)
Nếu hồ sơ đạt yêu cầu, Bộ Nội vụ lập báo cáo đề nghị trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) ban hành nghị quyết điều chỉnh địa giới hành chính.
Bước 4 – Công bố Nghị quyết thay đổi địa giới
Sau khi UBTVQH ban hành Nghị quyết điều chỉnh địa giới hành chính, UBND tỉnh Thanh Hóa sẽ:
Công bố Nghị quyết rộng rãi đến người dân
Tổ chức cập nhật bản đồ, hệ thống quản lý dân cư, quy hoạch sử dụng đất
Hướng dẫn các huyện, xã liên quan điều chỉnh bộ máy tổ chức, ngân sách, trụ sở hành chính…
Nghị quyết có hiệu lực từ thời điểm được ghi rõ, là cơ sở cập nhật dữ liệu trong cơ sở dữ liệu quốc gia về đơn vị hành chính và địa giới lãnh thổ.
Những lưu ý khi lập hồ sơ tại tỉnh Thanh Hóa
Việc lập hồ sơ điều chỉnh địa giới hành chính tại Thanh Hóa cần đặc biệt chú trọng đến yếu tố bản đồ, địa lý thực tế, thống nhất nội bộ và hài hòa lợi ích vùng giáp ranh. Dưới đây là những lưu ý quan trọng:
Lưu ý về tọa độ địa lý, bản đồ hành chính
Tỉnh Thanh Hóa có địa hình đa dạng: vùng đồng bằng, trung du và miền núi, trải dài theo hướng Bắc – Nam với nhiều huyện giáp ranh. Do đó:
Bản đồ hành chính phải được chuẩn hóa theo hệ tọa độ VN-2000, thể hiện rõ mốc ranh giới cũ và mới.
Khi lập hồ sơ, cần đính kèm file bản đồ số (GIS, .shp, .pdf có tọa độ).
Các mốc giới tự nhiên như sông, suối, đường liên huyện phải được mô tả chính xác để tránh khiếu nại.
Sở Tài nguyên và Môi trường Thanh Hóa là đơn vị phụ trách xác nhận bản đồ hành chính trước khi trình hồ sơ lên cấp cao hơn.
Phối hợp chặt chẽ giữa các phòng ban
Trong quá trình lập đề án điều chỉnh địa giới hành chính, cần có sự phối hợp hiệu quả giữa các cơ quan:
Phòng Nội vụ, Phòng TN&MT, Phòng Tư pháp, và Phòng Kế hoạch – Tài chính.
UBND các xã/phường/huyện liên quan cần thống nhất số liệu dân cư, diện tích, đơn vị trực thuộc.
Ủy ban MTTQ và HĐND cấp xã phải được thông qua trước khi hoàn chỉnh hồ sơ.
Nếu không có sự phối hợp đồng bộ, hồ sơ dễ bị trả lại hoặc kéo dài thời gian xử lý.
Tránh mâu thuẫn lợi ích giữa địa phương liền kề
Khi điều chỉnh ranh giới giữa các huyện như Thạch Thành – Cẩm Thủy, Nga Sơn – Hậu Lộc, dễ xảy ra mâu thuẫn liên quan đến:
Phân chia ngân sách và thuế.
Cơ sở hạ tầng – trường học – trạm y tế.
Lợi ích phát triển kinh tế – xã hội dài hạn.
Do đó, trước khi lập hồ sơ chính thức, nên tổ chức hội nghị lấy ý kiến cử tri và lãnh đạo 2 bên, ghi rõ tỷ lệ đồng thuận và lập biên bản gửi kèm hồ sơ.
Mẫu hồ sơ chuẩn trình Bộ Nội vụ
Khi hoàn thiện hồ sơ điều chỉnh địa giới hành chính, Thanh Hóa cần áp dụng theo Bộ mẫu chuẩn quy định tại Nghị định 117/2024/NĐ-CP và hướng dẫn từ Bộ Nội vụ.
Mẫu đề án chi tiết
Đề án điều chỉnh địa giới hành chính là văn bản chính yếu, thể hiện đầy đủ:
Căn cứ pháp lý (Luật Tổ chức chính quyền địa phương, các văn bản hướng dẫn).
Lý do điều chỉnh (phát triển hạ tầng, dân cư tăng nhanh, địa giới không còn phù hợp).
Hiện trạng quản lý hành chính hiện tại, các vướng mắc, khó khăn.
Phương án điều chỉnh: diện tích, dân số, đơn vị hành chính liên quan trước – sau.
Tác động kinh tế – xã hội và ngân sách sau điều chỉnh.
Mẫu đề án thường dài 20–30 trang, có đầy đủ biểu đồ, bản đồ đính kèm.
Mẫu tờ trình – phụ lục kèm theo
Tờ trình được lập bởi UBND cấp huyện hoặc tỉnh, gửi lên Bộ Nội vụ hoặc Chính phủ, gồm:
Mẫu tờ trình theo Form số 02-TTr/ĐGHC (theo Thông tư 11/2024/TT-BNV).
Kèm theo phụ lục bản đồ, bảng thống kê dân số – đất đai, biên bản họp dân, tài liệu pháp lý liên quan.
Chữ ký, dấu mộc phải đúng cấp, đúng thẩm quyền. Không sử dụng bản nháp hay bản photo chưa công chứng.
Hướng dẫn cách điền biểu mẫu bản đồ
Biểu mẫu bản đồ địa giới cần:
Thể hiện rõ địa điểm cũ – địa điểm mới, ký hiệu ranh giới đỏ – xanh – đen theo đúng quy ước.
Đóng dấu của Sở TN&MT tỉnh Thanh Hóa xác nhận hợp pháp.
Sử dụng phần mềm chuẩn như MapInfo, ArcGIS để tạo bản đồ kỹ thuật số đúng định dạng.
Kèm theo là biểu mẫu mô tả ranh giới bằng văn bản (tọa độ từng điểm ranh, tên đường giáp ranh, tên thôn/ấp đi qua…).
Câu hỏi thường gặp khi điều chỉnh địa giới hành chính tỉnh Thanh Hóa
Việc điều chỉnh địa giới hành chính tại tỉnh Thanh Hóa – dù là chia tách xã, điều chỉnh ranh giới huyện hay nâng cấp đơn vị hành chính – đều phải tuân thủ quy trình chặt chẽ theo Luật Tổ chức chính quyền địa phương và Nghị quyết 595/2022/UBTVQH15. Dưới đây là những câu hỏi thường gặp từ các đơn vị cấp xã, huyện khi lập hồ sơ:
Có cần lấy ý kiến người dân không?
Có. Theo quy định tại Điều 10, Nghị quyết 595, việc lấy ý kiến cử tri là bắt buộc trong mọi trường hợp điều chỉnh địa giới hành chính. Tỷ lệ đồng thuận từ người dân là một tiêu chí quan trọng trong việc đánh giá tính khả thi và mức độ đồng thuận xã hội với đề án.
Tại Thanh Hóa, việc lấy ý kiến phải được thực hiện minh bạch, có biên bản tổng hợp, chữ ký và niêm yết công khai ít nhất 7 ngày tại trụ sở UBND cấp xã.
Thời gian thẩm định hồ sơ là bao lâu?
Thông thường, sau khi UBND cấp huyện hoặc tỉnh lập và gửi đề án điều chỉnh địa giới, Sở Nội vụ sẽ thẩm định trong khoảng 20 – 30 ngày làm việc. Nếu hồ sơ đầy đủ và đạt yêu cầu, hồ sơ sẽ được trình UBND tỉnh, sau đó chuyển lên Bộ Nội vụ để tiếp tục thẩm định ở cấp Trung ương.
Tổng thời gian cho toàn bộ quy trình (nếu suôn sẻ) có thể mất từ 6 – 12 tháng, phụ thuộc quy mô và tính chất điều chỉnh.
Ai là người ký hồ sơ cuối cùng?
Tùy cấp độ hành chính được điều chỉnh:
Với điều chỉnh cấp xã/huyện: Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa là người ký hồ sơ đề nghị trình lên Bộ Nội vụ;
Hồ sơ sau đó được Bộ Nội vụ thẩm định và trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội ký quyết định cuối cùng (nếu vượt thẩm quyền của tỉnh).
Trình tự lập hồ sơ thay đổi địa giới tỉnh Thanh Hóa đúng luật không chỉ giúp đảm bảo quy trình hành chính được thực hiện đúng quy định, mà còn góp phần quan trọng vào việc ổn định tổ chức bộ máy chính quyền và nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước.
Việc nắm rõ quy trình, chuẩn bị hồ sơ đầy đủ, đặc biệt là bản đồ địa giới và ý kiến đồng thuận của người dân là yếu tố quyết định tính hợp lệ của hồ sơ. Để không vướng mắc trong quá trình trình hồ sơ lên Bộ Nội vụ hoặc UBTV Quốc hội, các địa phương cần có sự chủ động phối hợp giữa các phòng ban chuyên môn, nhất là tư pháp, địa chính, và nội vụ.
Hy vọng bài viết đã cung cấp đầy đủ thông tin và hướng dẫn thiết thực giúp quý cơ quan, đơn vị tại Thanh Hóa triển khai thủ tục thay đổi địa giới hành chính đúng luật, hiệu quả và tiết kiệm thời gian.
Xem thêm các bài viết liên quan:
Thủ tục lập hồ sơ pháp lý điều chỉnh địa giới hành chính Đà Nẵng
Hướng dẫn lập hồ sơ đề nghị điều chỉnh địa giới hành chính tại Hà Nội
Hướng dẫn chuẩn bị hồ sơ thay đổi địa giới hành chính tỉnh Bắc Ninh
