Hướng dẫn kê khai thuế thu nhập doanh nghiệp ngành vàng

Hướng dẫn kê khai thuế thu nhập doanh nghiệp ngành vàng là nội dung mà bất kỳ chủ tiệm vàng, công ty kinh doanh vàng bạc đá quý nào cũng phải nắm rõ trong năm 2025. Bởi thuế TNDN không chỉ ảnh hưởng đến nghĩa vụ tài chính của doanh nghiệp mà còn phản ánh hiệu quả hoạt động kinh doanh và minh bạch sổ sách.

Khác với các ngành nghề khác, doanh nghiệp ngành vàng đối mặt với các vấn đề đặc thù như chênh lệch giá vàng, hao hụt nguyên liệu, tính giá vốn – khiến việc kê khai trở nên phức tạp hơn. Nếu không hiểu rõ cách tính thuế, trình tự nộp và các mẫu biểu liên quan, rất dễ xảy ra sai sót – dẫn đến bị truy thu, xử phạt.

Bài viết dưới đây do Gia Minh biên soạn sẽ cung cấp chi tiết từng bước kê khai thuế TNDN ngành vàng theo đúng quy định hiện hành, giúp doanh nghiệp yên tâm về pháp lý – tài chính.

Tổng quan thuế thu nhập doanh nghiệp ngành vàng năm 2025

Đối tượng áp dụng thuế TNDN trong ngành vàng bạc đá quý

Trong năm 2025, các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực vàng bạc đá quý vẫn thuộc nhóm đối tượng phải nộp thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) theo quy định của Luật thuế TNDN hiện hành. Các hình thức kinh doanh chịu thuế bao gồm:

Doanh nghiệp kinh doanh vàng nguyên liệu, vàng trang sức, vàng miếng.

Cơ sở gia công, chế tác và bán sản phẩm kim hoàn.

Các cửa hàng, tiệm vàng hộ kinh doanh đã chuyển đổi thành doanh nghiệp.

Tất cả các khoản thu nhập phát sinh từ hoạt động sản xuất, kinh doanh vàng, kể cả doanh thu từ dịch vụ kiểm định, chế tác, sửa chữa trang sức đều thuộc đối tượng chịu thuế.

Mức thuế suất TNDN cơ bản vẫn duy trì ở mức 20% theo quy định của pháp luật hiện hành. Tuy nhiên, đối với các doanh nghiệp siêu nhỏ, vừa và nhỏ, nếu đáp ứng điều kiện theo Nghị định 132/2020/NĐ-CP hoặc các văn bản cập nhật năm 2025, có thể được áp dụng ưu đãi thuế suất trong một số trường hợp.

Thu nhập chịu thuế, không chịu thuế trong hoạt động kinh doanh vàng

Thu nhập chịu thuế TNDN của doanh nghiệp vàng bao gồm:

Lợi nhuận từ hoạt động mua bán vàng, bạc, đá quý, cả trong nước và xuất khẩu.

Doanh thu từ gia công trang sức theo đơn đặt hàng.

Thu nhập từ đầu tư tài chính bằng vàng hoặc hợp đồng vàng tương lai (nếu có).

Lợi nhuận phát sinh từ chênh lệch tỷ giá trong giao dịch vàng bằng ngoại tệ.

Thu nhập không chịu thuế hoặc được miễn thuế (theo Luật TNDN) bao gồm:

Khoản thu từ hỗ trợ, viện trợ hợp pháp có mục tiêu rõ ràng.

Thu nhập từ hoạt động khoa học – công nghệ, nếu có đăng ký và được cấp phép.

Các khoản thu nhập miễn thuế khác theo quy định tại Thông tư 78/2021/TT-BTC và văn bản hướng dẫn thuế TNDN 2025.

Do đặc thù của ngành vàng có biên lợi nhuận thấp nhưng giá trị giao dịch cao, doanh nghiệp cần phân loại thu nhập rõ ràng, hạch toán doanh thu – chi phí tách biệt để tránh việc cơ quan thuế quy kết “chuyển giá” hoặc che giấu doanh thu.

Việc không phân biệt đúng thu nhập chịu thuế và không chịu thuế có thể khiến doanh nghiệp bị truy thu, xử phạt hành chính về thuế. Vì vậy, việc có kế toán chuyên ngành hoặc luật sư thuế đi kèm là rất cần thiết trong ngành này.

Cách tính thuế thu nhập doanh nghiệp cho tiệm vàng

Công thức tính thuế TNDN theo Luật thuế hiện hành

Công thức tính thuế TNDN cơ bản áp dụng cho tiệm vàng và doanh nghiệp kinh doanh vàng năm 2025:

👉 Số thuế TNDN phải nộp = Thu nhập tính thuế × Thuế suất TNDN

Trong đó:

Thu nhập tính thuế = Doanh thu tính thuế – Chi phí được trừ – Các khoản lỗ được chuyển trong kỳ (nếu có).

Thuế suất TNDN hiện tại là 20% (có thể thay đổi nếu có chính sách mới từ Chính phủ trong năm 2025).

Đối với tiệm vàng có quy mô lớn, có thể áp dụng hạch toán đầy đủ theo quy định; tuy nhiên, một số tiệm vàng quy mô nhỏ vẫn kê khai theo hình thức khoán doanh thu, mức thuế khoán sẽ căn cứ vào doanh thu ước tính hằng năm, số lượng lao động, mặt bằng kinh doanh và địa điểm.

Lưu ý: Trường hợp sử dụng vàng làm tài sản đầu tư, thì phần lợi nhuận phát sinh từ việc mua bán tài sản đầu tư cũng sẽ tính vào thu nhập chịu thuế.

Xác định doanh thu, chi phí hợp lý – hợp lệ

Việc xác định doanh thu và chi phí hợp lý là khâu cực kỳ quan trọng trong tính thuế TNDN của ngành vàng. Một số lưu ý cụ thể:

Doanh thu hợp lý bao gồm:

Doanh số bán vàng miếng, vàng trang sức, đá quý.

Thu nhập từ gia công, chế tác, kiểm định.

Các khoản thu từ chênh lệch giá vàng giữa các thời điểm giao dịch.

Doanh thu phải được ghi nhận đúng kỳ kế toán, đúng với chứng từ đầu ra (hóa đơn GTGT, hóa đơn bán lẻ có mã của cơ quan thuế).

Chi phí hợp lý bao gồm:

Giá mua vàng nguyên liệu, phí chế tác thuê ngoài.

Lương nhân viên, khấu hao tài sản cố định (máy móc, hệ thống an ninh…).

Chi phí kiểm định, vận chuyển, bảo hiểm tài sản.

Phí thuê mặt bằng, marketing, phần mềm kế toán chuyên ngành.

Chi phí hợp lệ phải có hóa đơn, chứng từ đầy đủ, thanh toán không dùng tiền mặt nếu trên 20 triệu đồng và phục vụ trực tiếp cho hoạt động kinh doanh.

Tham khảo:

Kế toán thuế cho tiệm vàng

Hạch toán kế toán ngành vàng

Hướng dẫn kê khai thuế thu nhập doanh nghiệp ngành vàng

Ngành vàng có nhiều đặc thù trong hoạt động kinh doanh, từ biến động giá đến quản lý hao hụt, khiến việc kê khai thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) trở nên phức tạp. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết giúp doanh nghiệp vàng bạc đá quý tại Việt Nam kê khai chính xác và tối ưu nghĩa vụ thuế.

Hướng dẫn lập và nộp tờ khai mẫu 03/TNDN

Doanh nghiệp hoạt động trong ngành vàng bắt buộc sử dụng mẫu tờ khai 03/TNDN để kê khai thuế thu nhập doanh nghiệp. Mẫu này áp dụng cho cả doanh nghiệp kê khai theo quý và theo năm.

Các bước lập tờ khai 03/TNDN:

Mở phần mềm HTKK hoặc sử dụng Cổng thông tin thuế điện tử.

Chọn mẫu 03/TNDN theo kỳ khai phù hợp.

Nhập dữ liệu từ sổ kế toán: doanh thu, chi phí, lợi nhuận trước thuế.

Kê khai các khoản điều chỉnh tăng/giảm theo quy định (nếu có).

Kiểm tra kỹ chỉ tiêu 22, 23 và chỉ tiêu điều chỉnh lỗ – lãi.

Ký điện tử và nộp qua mạng.

Đừng quên đính kèm bảng thuyết minh kết quả kinh doanh để giải trình chỉ tiêu tính thuế TNDN.

Các chỉ tiêu quan trọng cần lưu ý khi kê khai ngành vàng

Một số chỉ tiêu quan trọng trên mẫu 03/TNDN cần được kiểm tra kỹ lưỡng, đặc biệt đối với doanh nghiệp kinh doanh vàng:

Chỉ tiêu [22]: Tổng doanh thu phát sinh trong kỳ

→ Nên khớp với doanh thu đã khai thuế GTGT.

Chỉ tiêu [25]: Tổng chi phí được trừ

→ Lưu ý loại bỏ chi phí vượt định mức khấu hao, chi phí không có chứng từ hợp lệ.

Chỉ tiêu [27] – Thu nhập chịu thuế TNDN

→ Chỉ tiêu quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến số thuế phải nộp.

Ngoài ra, cần theo dõi khoản lãi/lỗ do đánh giá lại vàng và phân loại rõ ràng các khoản chi phí liên quan đến hao hụt vàng, giao dịch nội bộ.

Nộp thuế theo quý hay năm – cách lựa chọn phù hợp

Theo quy định hiện hành, doanh nghiệp có doanh thu dưới 50 tỷ đồng có quyền chọn kê khai thuế TNDN theo quý. Nếu doanh thu cao hơn, bắt buộc kê khai theo năm.

Ưu điểm kê khai theo quý:

Dễ theo dõi dòng tiền.

Phân bổ số thuế phải nộp đều hơn trong năm.

Tuy nhiên, với doanh nghiệp ngành vàng có doanh thu lớn, nên cân nhắc kê khai theo năm để giảm áp lực kê khai và xử lý chênh lệch giá theo thời vụ.

Việc lựa chọn phương thức kê khai nên được thống nhất ngay từ đầu năm tài chính, và đăng ký với cơ quan thuế nếu có thay đổi.

Nộp bổ sung, điều chỉnh sai sót trong tờ khai

Trong trường hợp phát hiện sai sót sau khi đã nộp tờ khai, doanh nghiệp cần thực hiện tờ khai bổ sung mẫu 03/TNDN trên phần mềm HTKK hoặc Cổng DVC thuế điện tử.

Quy trình điều chỉnh như sau:

Chọn “Tờ khai bổ sung” trên phần mềm.

Ghi rõ lý do điều chỉnh: sai chỉ tiêu, thiếu doanh thu, bỏ sót chi phí…

Kê khai lại đúng chỉ tiêu bị sai và nộp lại tờ khai.

Nếu phát sinh chênh lệch số thuế tăng thêm, nộp tiền thuế và ghi rõ mã giao dịch.

Lưu ý, việc điều chỉnh nên thực hiện trước thời điểm cơ quan thuế kiểm tra để tránh bị xử phạt về khai sai.

Những lưu ý kế toán – thuế dành riêng cho ngành vàng

Cách ghi nhận hao hụt, thiếu hụt vàng trong chi phí

Trong ngành vàng, việc hao hụt tự nhiên trong quá trình gia công, bảo quản là điều không thể tránh khỏi. Tuy nhiên, chỉ một phần hao hụt định mức hợp lý mới được tính vào chi phí được trừ khi tính thuế TNDN.

Doanh nghiệp cần:

Có quy định rõ về định mức hao hụt trong nội bộ.

Lập biên bản kiểm kê, ghi rõ nguyên nhân hao hụt.

Có xác nhận của bộ phận sản xuất/kho/bảo vệ.

Hạch toán:

Nợ TK 632 (Giá vốn)

Có TK 152/156: Ghi giảm tồn kho vàng

Nếu hao hụt vượt mức cho phép mà không có lý do chính đáng sẽ bị loại khỏi chi phí hợp lý.

Kiểm kê định kỳ và ảnh hưởng đến thu nhập tính thuế

Kiểm kê tài sản vàng cần thực hiện ít nhất 1 lần/năm, đặc biệt là vào cuối kỳ kế toán. Việc kiểm kê giúp:

Đối chiếu tồn kho thực tế và sổ sách.

Ghi nhận chênh lệch và lập biên bản.

Phát hiện sai lệch giá trị do biến động tỷ giá vàng.

Nếu kiểm kê phát hiện thiếu hụt do mất mát, trộm cắp không có lý do hợp lệ, phần giá trị tổn thất này không được đưa vào chi phí tính thuế.

Mặt khác, nếu vàng tăng giá trị so với giá gốc, doanh nghiệp không được ghi nhận lãi cho đến khi thực hiện giao dịch bán.

Giao dịch nội bộ, tặng vàng, đổi vàng – xử lý thuế ra sao?

Các giao dịch như tặng vàng, luân chuyển vàng nội bộ, đổi vàng vẫn bị coi là giao dịch phát sinh doanh thu nếu có yếu tố làm thay đổi quyền sở hữu.

Vì vậy, dù không thu tiền thực tế, doanh nghiệp vẫn cần:

Xuất hóa đơn VAT theo giá thị trường.

Ghi nhận doanh thu và kê khai thuế GTGT, TNDN như bình thường.

Việc ghi nhận sai hoặc bỏ qua các giao dịch này có thể dẫn đến bị truy thu thuế và phạt hành chính khi bị thanh tra thuế.

Hồ sơ, chứng từ cần lưu trữ khi kê khai thuế ngành vàng

Hóa đơn, phiếu xuất nhập vàng bạc

Trong ngành vàng, mỗi giao dịch mua – bán, gia công, đổi trả đều phải có hóa đơn hợp lệ theo quy định của pháp luật thuế. Các loại chứng từ quan trọng cần lưu trữ bao gồm:

Hóa đơn đầu vào/đầu ra: Phải thể hiện rõ đơn vị tính (chỉ, gram), tuổi vàng (18K, 24K,…), loại vàng, đơn giá, thành tiền và thuế suất.

Phiếu xuất – nhập kho: Gắn liền với hóa đơn để chứng minh luân chuyển hàng hóa vật chất.

Hợp đồng mua bán, biên nhận thanh toán (nếu có): Đặc biệt quan trọng khi giao dịch không đồng thời giao – nhận.

Nếu không đầy đủ hoặc sai lệch, cơ quan thuế có thể truy thu và xử phạt, đặc biệt khi kiểm tra tính hợp pháp của hóa đơn.

Biên bản kiểm kê, bảng tính giá vốn, bảng chi phí khấu hao

Ngoài hóa đơn, doanh nghiệp cần lưu:

Biên bản kiểm kê định kỳ: Đối chiếu tồn kho thực tế với sổ sách kế toán. Rất quan trọng trong ngành có tài sản giá trị lớn như vàng bạc.

Bảng tính giá vốn: Áp dụng theo phương pháp FIFO hoặc bình quân gia quyền. Cần ghi rõ ngày nhập – xuất, giá đơn vị, giá vốn cuối kỳ.

Chi phí khấu hao: Với tài sản cố định phục vụ cho kinh doanh vàng (máy móc gia công, tủ trưng bày,…), cần bảng tính khấu hao đúng quy định.

Các tài liệu này giúp xác định chi phí hợp lý được khấu trừ thuế và là cơ sở bảo vệ doanh nghiệp khi quyết toán.

Lưu trữ điện tử và thời gian lưu chứng từ thuế

Theo quy định tại Thông tư 78/2021/TT-BTC, doanh nghiệp được phép lưu trữ chứng từ thuế điện tử nếu đảm bảo toàn vẹn, tra cứu dễ dàng và đúng thời gian lưu:

Thời gian lưu giữ tối thiểu: 10 năm với hóa đơn, chứng từ liên quan đến thuế.

Phải có biện pháp bảo mật, sao lưu định kỳ và phân quyền truy cập phù hợp.

Lưu trữ đúng quy định sẽ giúp doanh nghiệp tránh rủi ro bị xử phạt trong kỳ thanh – kiểm tra thuế.

Các lỗi sai phổ biến khi kê khai thuế ngành vàng

Hạch toán thiếu thu nhập tính thuế

Một lỗi rất thường gặp là hạch toán thiếu doanh thu, do:

Không kê đủ các hóa đơn bán hàng (đặc biệt các giao dịch bằng tiền mặt),

Không ghi nhận lãi chênh lệch từ việc mua – bán vàng,

Quên cộng doanh thu từ phụ kiện kèm theo: đá quý, công chế tác, phụ kiện trang sức,…

Doanh thu thực tế thấp hơn báo cáo sẽ bị truy thu thuế TNDN và VAT, kèm tiền phạt và lãi nộp chậm.

Giải pháp: Thường xuyên soát xét doanh số bán ra, kiểm tra lại sổ quỹ – phiếu thu để phát hiện giao dịch chưa kê khai.

Ghi nhận chi phí không hợp lý

Một số doanh nghiệp vàng bạc ghi nhận chi phí như:

Mua nguyên liệu không có hóa đơn,

Trả tiền lương không kê khai, không hợp đồng,

Khấu hao vượt mức cho phép hoặc sai định mức.

Các chi phí không hợp lệ sẽ không được khấu trừ thuế TNDN, dẫn đến tăng thu nhập chịu thuế và bị truy thu.

Doanh nghiệp cần kiểm tra kỹ tính pháp lý và chứng từ kèm theo trước khi đưa bất kỳ khoản chi phí nào vào sổ sách.

Kê khai sai thời điểm phát sinh nghĩa vụ thuế

Sai thời điểm kê khai thuế là lỗi phổ biến trong ngành vàng, thường do:

Xuất hóa đơn vào kỳ sau khi đã giao hàng,

Kê khai hóa đơn đầu vào trễ hơn quy định 6 tháng.

Việc này ảnh hưởng đến quyền khấu trừ thuế GTGT, khiến doanh nghiệp mất quyền lợi thuế và bị xử phạt.

Giải pháp: Thực hiện kê khai đúng thời điểm phát sinh nghĩa vụ thuế, đồng bộ giữa kế toán và bộ phận kinh doanh – kho – xuất hóa đơn.

Chi tiết: Giải pháp kế toán quản trị cho công ty vàng bạc đá quý

Dịch vụ hỗ trợ kê khai thuế ngành vàng tại Gia Minh

Gia Minh là đơn vị chuyên cung cấp dịch vụ kế toán và kê khai thuế cho ngành vàng bạc đá quý, với kinh nghiệm xử lý các hồ sơ phức tạp, nhiều nghiệp vụ liên quan đến nhập – xuất kho, doanh thu lớn, và giá trị giao dịch biến động thường xuyên.

Việc kê khai thuế trong ngành vàng đòi hỏi độ chính xác tuyệt đối, do các loại thuế như GTGT, TNDN, TNCN đều cần được tính toán và đối chiếu theo chứng từ đầu ra – đầu vào rõ ràng. Gia Minh hỗ trợ doanh nghiệp đảm bảo đúng hạn – đúng chuẩn – đúng luật.

Xem chi tiết:

Dịch vụ kế toán ngành vàng uy tín

Dịch vụ kế toán vàng bạc đá quý trọn gói tại TPHCM

Dịch vụ kế toán cho tiệm vàng bạc đá quý

Quy trình tiếp nhận – xử lý hồ sơ thuế TNDN

Gia Minh áp dụng quy trình chuyên biệt cho ngành vàng:

Tiếp nhận chứng từ: Hóa đơn mua bán vàng, nhập kho, xuất kho, phiếu thu – chi, hợp đồng,…

Kiểm tra – phân loại nghiệp vụ: Xác định loại thuế áp dụng, phân bổ chi phí, tính giá vốn.

Hạch toán – lập tờ khai TNDN tạm tính/quyết toán: Đảm bảo số liệu khớp với sổ sách kế toán và hồ sơ thuế.

Gửi bản dự thảo – khách hàng duyệt – nộp lên cổng Thuế điện tử.

Gia Minh cũng hỗ trợ khai bổ sung, điều chỉnh sai sót nếu doanh nghiệp từng kê khai thiếu hoặc sai kỳ trước.

Cam kết chính xác – bảo mật – đúng hạn

Khi sử dụng dịch vụ kê khai thuế tại Gia Minh, khách hàng được cam kết:

Chính xác: Số liệu đối chiếu 3 bên (hóa đơn, ngân hàng, nội bộ), loại bỏ sai lệch tồn kho – thu chi.

Bảo mật tuyệt đối: Dữ liệu kế toán – thuế – danh mục hàng hóa được mã hóa, bảo mật nội bộ, không tiết lộ cho bên thứ ba.

Đúng hạn – đúng luật: Gia Minh theo dõi sát lịch nộp tờ khai (tháng, quý, năm), giúp doanh nghiệp tránh phạt nộp chậm, sai sót.

Dịch vụ phù hợp cho cả tiệm vàng nhỏ – hộ kinh doanh cá thể – doanh nghiệp vừa/lớn, đặc biệt tại TP.HCM và các tỉnh miền Tây.

Hướng dẫn kê khai thuế thu nhập doanh nghiệp ngành vàng không chỉ là một bài viết thông tin, mà còn là tài liệu “gối đầu giường” cho các doanh nghiệp muốn hoạt động đúng luật, an toàn về tài chính. Từ việc xác định chi phí hợp lý đến lập tờ khai đúng hạn – từng bước đều có thể quyết định sự minh bạch, phát triển bền vững cho doanh nghiệp.

Với sự hỗ trợ từ đội ngũ Gia Minh chuyên sâu trong lĩnh vực thuế ngành vàng bạc đá quý, bạn không còn phải lo lắng về sai sót hoặc bị thanh tra thuế kiểm tra bất ngờ. Liên hệ ngay với chúng tôi để được tư vấn, kê khai thuế chính xác và tối ưu chi phí!