Giấy phép PCCC cho quán ăn sáng có bắt buộc không?

Giấy phép PCCC cho quán ăn sáng có bắt buộc không? Đây là thắc mắc của rất nhiều chủ quán ăn khi bắt đầu kinh doanh. Trong bối cảnh nhiều vụ cháy nổ xảy ra tại các cơ sở kinh doanh ăn uống nhỏ lẻ, việc đảm bảo an toàn phòng cháy chữa cháy (PCCC) không chỉ là trách nhiệm mà còn là yếu tố bắt buộc theo quy định pháp luật. Tuy nhiên, không phải quán ăn nào cũng cần xin giấy phép PCCC. Vậy điều kiện nào thì cần? Ai là đối tượng bắt buộc? Thủ tục và chi phí xin giấy phép ra sao? Bài viết này sẽ giúp bạn trả lời tất cả các câu hỏi một cách rõ ràng, chính xác theo quy định mới nhất năm 2025.

Quy định pháp lý về PCCC đối với cơ sở kinh doanh ăn uống

An toàn phòng cháy chữa cháy (PCCC) là yếu tố bắt buộc đối với nhiều loại hình kinh doanh dịch vụ, đặc biệt là cơ sở ăn uống, nơi sử dụng bếp, gas, điện và hoạt động trong không gian kín. Việc tuân thủ đúng quy định về PCCC không chỉ để tránh bị xử phạt mà còn giúp bảo vệ tính mạng, tài sản và uy tín kinh doanh.

Nghị định, thông tư hiện hành về PCCC

Hiện nay, các quy định chính về PCCC áp dụng cho cơ sở kinh doanh ăn uống gồm:

Luật PCCC số 27/2001/QH10 (được sửa đổi tại Luật số 40/2013/QH13)

Nghị định 136/2020/NĐ-CP: Quy định chi tiết một số điều của Luật PCCC và hướng dẫn thi hành

Thông tư 147/2020/TT-BCA: Ban hành danh mục các cơ sở thuộc diện phải thẩm duyệt và nghiệm thu PCCC

Các văn bản này quy định rõ trường hợp nào cần xin giấy phép PCCC, hồ sơ ra sao và các yêu cầu về an toàn tối thiểu.

Các cơ sở bắt buộc phải xin giấy phép PCCC

Theo Phụ lục IV, Nghị định 136/2020/NĐ-CP, các cơ sở kinh doanh ăn uống bắt buộc phải có giấy chứng nhận đủ điều kiện về PCCC khi:

Có tổng diện tích từ 300 m² trở lên, hoặc

Nằm trong các tòa nhà cao từ 5 tầng trở lên, hoặc

Sử dụng bếp gas công nghiệp, có kho chứa gas, hệ thống hút mùi quy mô lớn

Ngoài ra, nếu quán nằm trong trung tâm thương mại, chợ, khu liên hợp thì thường cũng cần PCCC do tính chất tập trung đông người và có nguy cơ cháy nổ cao.

Trường hợp quán ăn sáng nhỏ không bắt buộc

Các quán ăn sáng nhỏ không thuộc diện phải xin giấy phép PCCC nếu:

Diện tích sử dụng dưới 300 m²

Không dùng bếp gas công nghiệp hay hệ thống điện công suất cao

Không nằm trong nhà cao tầng, trung tâm thương mại

Không chứa quá nhiều vật liệu dễ cháy hoặc bếp kín không có lối thoát hiểm

Tuy nhiên, dù không bắt buộc, cơ sở vẫn phải đảm bảo trang bị bình chữa cháy xách tay, có lối thoát hiểm rõ ràng và tuân thủ hướng dẫn PCCC cơ bản. Đây là nghĩa vụ bắt buộc theo Điều 5 Luật PCCC với mọi cơ sở, kể cả không xin giấy phép.

Tiêu chí xác định quán ăn sáng có cần giấy phép PCCC không?

Không phải mọi quán ăn sáng đều phải xin giấy chứng nhận PCCC. Tuy nhiên, để xác định rõ trường hợp nào cần, trường hợp nào được miễn, bạn cần dựa vào 3 tiêu chí chính mà cơ quan công an phòng cháy chữa cháy sử dụng để đánh giá.

Diện tích sử dụng, số tầng của cơ sở

Theo quy định:

Cơ sở có tổng diện tích từ 300 m² trở lên bắt buộc phải xin giấy phép PCCC

Nếu quán nằm trong công trình cao từ 5 tầng trở lên, dù diện tích nhỏ cũng thuộc diện bắt buộc

Trường hợp quán nằm trong tầng hầm hoặc không gian kín cần kiểm tra kỹ thêm yêu cầu bổ sung

Diện tích nhỏ và nhà 1 tầng thường được miễn, nhưng nên xác minh trực tiếp tại Công an PCCC địa phương để tránh hiểu nhầm.

Sử dụng gas, điện, thiết bị có nguy cơ cháy nổ

Một số thiết bị trong quán ăn sáng có thể bị đánh giá là nguy cơ cháy nổ cao, ví dụ:

Bếp gas công nghiệp, bình gas 12kg trở lên

Hệ thống điện ba pha, thiết bị nhiệt lớn như lò nướng, nồi điện công nghiệp

Máy hút mùi, hệ thống thông gió không đảm bảo thoát khí

Nếu có các yếu tố trên, quán ăn sáng có thể bị xếp vào nhóm có nguy cơ cháy nổ, buộc phải trang bị hệ thống PCCC hoặc xin giấy phép.

Kết cấu nhà và vị trí địa lý trong khu dân cư

Quán ăn nằm trong nhà ở kết hợp kinh doanh phải đánh giá nguy cơ lan cháy sang khu dân cư

Nếu nằm gần trường học, bệnh viện, chợ dân sinh, bắt buộc phải có phương án PCCC cơ bản

Cơ sở xây dựng bằng vật liệu dễ cháy (gỗ, tôn, nhựa…) hoặc không có lối thoát hiểm phụ dễ bị yêu cầu thẩm duyệt PCCC

Kết cấu hạ tầng an toàn, thông thoáng, có cửa thoát hiểm, bình chữa cháy xách tay, thiết bị điện lắp đặt đúng chuẩn sẽ giúp bạn được miễn giấy phép mà vẫn đáp ứng yêu cầu kiểm tra định kỳ.

Hồ sơ và thủ tục xin cấp giấy phép PCCC cho quán ăn

Theo quy định tại Luật Phòng cháy và chữa cháy và Nghị định 136/2020/NĐ-CP, các cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống có sử dụng bếp, gas, điện công suất lớn đều phải đảm bảo điều kiện về PCCC (phòng cháy chữa cháy) và trong một số trường hợp phải xin cấp giấy phép PCCC trước khi đi vào hoạt động.

✅ Hồ sơ cần chuẩn bị

Hồ sơ xin xác nhận hoặc cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện PCCC bao gồm:

Đơn đề nghị cấp Giấy chứng nhận PCCC (theo mẫu PC05)

Bản sao giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh (hộ kinh doanh/công ty TNHH)

Bản cam kết đảm bảo điều kiện PCCC

Bản vẽ mặt bằng bố trí cơ sở, sơ đồ thoát hiểm, hệ thống điện, bếp gas,…

Danh sách phương tiện chữa cháy tại chỗ: bình CO2, bình bột, hệ thống nước, đèn thoát hiểm

Hợp đồng hoặc biên bản huấn luyện PCCC cho nhân viên (nếu có)

Giấy kiểm định thiết bị PCCC (nếu là hệ thống cố định)

✅ Nơi nộp và thời gian xử lý

Hồ sơ được nộp tại Đội Cảnh sát PCCC – Công an quận/huyện nơi đặt cơ sở kinh doanh. Tại các thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM, bạn có thể nộp tại Trung tâm Hành chính công hoặc qua Cổng Dịch vụ công Bộ Công an nếu khu vực đã hỗ trợ trực tuyến.

Thời gian xử lý:

05 ngày làm việc đối với cơ sở thuộc diện không thẩm duyệt thiết kế

07–10 ngày làm việc nếu cơ sở yêu cầu kiểm tra thực tế hoặc thẩm định chi tiết

Sau khi được kiểm tra thực tế, cơ quan PCCC sẽ cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện về PCCC nếu cơ sở đạt yêu cầu.

✅ Phí thẩm định và cấp phép

Theo Thông tư 77/2022/TT-BTC:

Phí thẩm định điều kiện PCCC: dao động 300.000 – 1.500.000 đồng/lần tùy quy mô cơ sở

Nếu chỉ yêu cầu xác nhận hồ sơ không cần kiểm tra thực địa: phí khoảng 300.000 – 500.000 đồng

Lưu ý: Các chi phí phát sinh có thể bao gồm phí thiết kế lại mặt bằng PCCC nếu cơ sở chưa đạt yêu cầu, hoặc chi phí huấn luyện tập huấn định kỳ.

Trách nhiệm của chủ quán ăn sáng trong việc đảm bảo PCCC

Kinh doanh dịch vụ ăn uống – đặc biệt là quán ăn sáng có sử dụng bếp gas, điện, lửa – thuộc nhóm có nguy cơ cháy nổ cao. Do đó, chủ quán cần tuân thủ đầy đủ nghĩa vụ đảm bảo an toàn PCCC để bảo vệ tài sản, khách hàng và tránh xử phạt hành chính.

✅ Trang bị bình chữa cháy, nội quy PCCC

Chủ cơ sở cần trang bị đầy đủ phương tiện chữa cháy tại chỗ theo quy mô quán:

Tối thiểu 2 bình chữa cháy loại CO₂ hoặc bột ABC (cho quán <100m²)

Lắp đèn thoát hiểm, biển chỉ dẫn lối thoát

Có nội quy, biển cấm lửa, hướng dẫn sử dụng bình chữa cháy dán tại nơi dễ thấy

Ngoài ra, phải kiểm tra tình trạng hoạt động của bình cứu hỏa định kỳ mỗi 3–6 tháng.

✅ Tập huấn PCCC cho nhân viên

Chủ quán cần tổ chức hoặc đăng ký cho nhân viên tập huấn PCCC và thực hành phương án chữa cháy định kỳ 1 lần/năm. Việc này có thể đăng ký tại:

Đội Cảnh sát PCCC địa phương

Đơn vị được cấp phép huấn luyện PCCC

Việc đào tạo giúp nhân viên biết cách xử lý tình huống cháy nổ ban đầu, cứu người, thoát hiểm và sử dụng đúng phương tiện chữa cháy.

✅ Đăng ký kiểm tra định kỳ với cơ quan chức năng

Hằng năm hoặc đột xuất, cơ quan chức năng có thể đến kiểm tra đột xuất các quán ăn. Do đó, chủ quán cần:

Đăng ký lịch kiểm tra PCCC định kỳ

Lưu giữ đầy đủ hồ sơ kiểm định, giấy chứng nhận, biên bản huấn luyện

Khắc phục ngay các lỗi được chỉ ra để tránh bị xử phạt hành chính (mức phạt có thể lên đến 30 triệu đồng)

Mức xử phạt nếu không có giấy phép PCCC theo quy định

Mức phạt tiền đối với cá nhân, tổ chức

Theo Nghị định 144/2021/NĐ-CP, các hành vi vi phạm quy định về phòng cháy chữa cháy (PCCC) sẽ bị xử phạt như sau:

Cá nhân: phạt từ 5.000.000 – 10.000.000 đồng nếu không có giấy chứng nhận đủ điều kiện về PCCC đối với cơ sở thuộc diện bắt buộc.

Tổ chức (công ty, doanh nghiệp): mức phạt gấp đôi, từ 10.000.000 – 20.000.000 đồng.

Ngoài ra, nếu không lập hồ sơ quản lý về PCCC, không trang bị phương tiện PCCC tại chỗ, mức phạt có thể tăng theo mức độ vi phạm.

Tình huống bị đình chỉ kinh doanh

Ngoài tiền phạt, nếu cơ sở quán ăn sáng hoạt động không có giấy phép PCCC và không đảm bảo an toàn cháy nổ, cơ quan chức năng có thể:

Đình chỉ tạm thời hoặc vĩnh viễn hoạt động kinh doanh.

Niêm phong tài sản, khóa địa điểm, buộc khắc phục trong thời gian quy định.

Đây là tình huống nghiêm trọng ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động và uy tín thương hiệu nên các chủ quán cần đặc biệt lưu ý.

Những lưu ý quan trọng khi mở quán ăn sáng liên quan đến PCCC

Lập hồ sơ PCCC ngay từ đầu khi xây dựng/mở quán

Ngay từ giai đoạn lên ý tưởng và xây dựng quán ăn sáng, chủ đầu tư nên:

Lập hồ sơ thiết kế hệ thống PCCC phù hợp với mặt bằng.

Tham khảo quy định tại Thông tư 148/2020/TT-BCA và Nghị định 136/2020/NĐ-CP.

Đối với quán ăn có diện tích từ 50m² trở lên, sử dụng bếp gas, điện công suất cao thì bắt buộc phải lập hồ sơ PCCC và xin giấy xác nhận đủ điều kiện từ Công an PCCC.

Việc chủ động lập hồ sơ từ đầu sẽ tránh được rủi ro khi kiểm tra bất ngờ.

Lưu trữ hồ sơ và phương án xử lý sự cố

Quán ăn phải lưu tại chỗ các tài liệu sau:

Hồ sơ quản lý, theo dõi công tác PCCC.

Sơ đồ thoát hiểm, biển báo PCCC, nội quy an toàn.

Phương án xử lý tình huống cháy nổ, được niêm yết công khai.

Đặc biệt, nhân sự cần được tập huấn cơ bản về:

Sử dụng bình chữa cháy, van gas an toàn.

Cách xử lý khói lửa, gọi cấp cứu 114 khi có sự cố.

Đây là điều kiện để đạt tiêu chuẩn kiểm tra định kỳ của cơ quan chức năng.

Hợp tác tốt với cơ quan công an PCCC địa phương

Chủ quán nên chủ động liên hệ Đội PCCC – Công an phường để được:

Hướng dẫn lập hồ sơ đúng quy định.

Đăng ký tập huấn định kỳ cho nhân viên.

Được kiểm tra, hỗ trợ trang bị thiết bị cần thiết như bình CO2, nội quy PCCC, đèn thoát hiểm.

Việc hợp tác tốt sẽ giúp bạn vừa tuân thủ pháp luật, vừa tạo uy tín với chính quyền địa phương và hạn chế rủi ro bị xử phạt trong tương lai.

Giấy phép PCCC cho quán ăn sáng có bắt buộc không? Câu trả lời phụ thuộc vào quy mô, vị trí, diện tích và thiết bị sử dụng trong hoạt động của quán. Tuy không phải quán ăn sáng nào cũng phải xin giấy phép PCCC, nhưng việc chủ động trang bị các phương tiện phòng cháy và tuân thủ điều kiện an toàn vẫn là cần thiết để bảo vệ tính mạng, tài sản và đảm bảo hoạt động kinh doanh bền vững. Việc vi phạm quy định PCCC có thể bị xử phạt hành chính hoặc đình chỉ hoạt động. Vì thế, nếu bạn đang kinh doanh hoặc chuẩn bị mở quán ăn sáng, hãy chủ động tìm hiểu và thực hiện đúng theo quy định để tránh rủi ro không đáng có.