Đối tượng tham gia BHXH bắt buộc 2025 theo quy định mới

Từ ngày 1/7/2025, Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi năm 2024 chính thức có hiệu lực, đánh dấu một bước chuyển quan trọng trong việc mở rộng đối tượng tham gia BHXH bắt buộc 2025. Không chỉ còn giới hạn trong lao động có hợp đồng, nhóm đối tượng bắt buộc sẽ bao gồm cả lao động phi chính thức, chủ hộ kinh doanh, người làm việc không có hợp đồng… Đây là thời điểm mà doanh nghiệp và người lao động cần cập nhật sớm để đảm bảo quyền lợi cũng như tránh các rủi ro pháp lý.

Điểm mới trong quy định về BHXH bắt buộc từ ngày 1/7/2025

Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi năm 2024 chính thức có hiệu lực từ ngày 01/7/2025, mang đến nhiều thay đổi mang tính bước ngoặt, đặc biệt là việc mở rộng nhóm đối tượng phải tham gia BHXH bắt buộc. Dưới đây là những điểm mới quan trọng doanh nghiệp và người lao động cần đặc biệt lưu ý.

Luật BHXH sửa đổi 2024 có hiệu lực từ 1/7/2025

Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi được Quốc hội thông qua tháng 11/2024 đã mở rộng phạm vi áp dụng và cập nhật các quy định liên quan đến hình thức tham gia, điều kiện hưởng và quyền lợi bảo hiểm xã hội. Mốc thời gian 01/7/2025 không chỉ là thời điểm hiệu lực pháp lý, mà còn là “deadline” quan trọng để các doanh nghiệp rà soát lại việc tham gia BHXH đúng quy định.

Xem thêm: Từ 1/7/2025 ai phải đóng BHXH bắt buộc? Giải thích chi tiết

Mở rộng phạm vi tham gia BHXH bắt buộc

Trước đây, chỉ người lao động có hợp đồng lao động từ 1 tháng trở lên mới thuộc diện bắt buộc tham gia BHXH. Tuy nhiên, từ 1/7/2025, luật mới quy định bổ sung thêm các nhóm như: người làm việc không có hợp đồng nhưng có thu nhập thường xuyên, chủ hộ kinh doanh có thuê lao động, người quản lý doanh nghiệp không hưởng lương… Điều này cho thấy xu hướng “bao phủ BHXH toàn dân” ngày càng được hiện thực hóa.

Tác động đến doanh nghiệp và người lao động

Doanh nghiệp sẽ phải điều chỉnh quy trình nhân sự, hợp đồng lao động và hệ thống báo cáo BHXH. Nếu không kịp thời thực hiện, nguy cơ bị xử phạt hành chính hoặc truy thu bảo hiểm là rất cao. Trong khi đó, người lao động sẽ được bảo vệ tốt hơn khi ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, hưu trí… – nhưng cũng cần hiểu rõ nghĩa vụ đóng góp của mình để tránh nhầm lẫn.

Ai chịu trách nhiệm đóng BHXH cho từng đối tượng bắt buộc?

Một trong những câu hỏi phổ biến nhất sau khi Luật BHXH sửa đổi được công bố là: “Ai phải đóng, và đóng như thế nào?” Việc xác định đúng chủ thể đóng BHXH giúp tránh sai phạm trong quản lý và thanh tra sau này.

Người sử dụng lao động – có HĐLĐ

Với người lao động làm việc theo hợp đồng từ đủ 1 tháng trở lên, trách nhiệm đóng BHXH được chia cho cả hai bên: người sử dụng lao động (doanh nghiệp) và người lao động. Theo tỷ lệ hiện hành, doanh nghiệp phải đóng 21,5% và người lao động 8% trên mức tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm. Doanh nghiệp cũng là đơn vị kê khai, trích nộp và quản lý hồ sơ tham gia BHXH cho người lao động.

Chủ hộ kinh doanh phải tự đóng cho chính mình?

Luật mới quy định: nếu chủ hộ kinh doanh có thuê lao động, thì bản thân họ cũng thuộc diện bắt buộc tham gia BHXH. Trong trường hợp không thuê lao động, chủ hộ vẫn có thể tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện để được hưởng chế độ hưu trí, tử tuất. Tuy nhiên, nếu hộ kinh doanh được tổ chức như doanh nghiệp nhỏ thì nghĩa vụ tham gia có thể mở rộng như doanh nghiệp tư nhân.

Xem thêm: Đăng ký BHXH tự nguyện trọn gói – Giải pháp an toàn cho người lao động tự do

Tiết kiệm tối đa thời gian, chi phí, gửi ngay hồ sơ đến hộp thư: dvgiaminh@gmail.com

Hoặc nhấc máy lên, Gọi ngay cho chúng tôi: 0939 456 569 - 0936 146 055 (zalo).

Người lao động làm việc tự do phải tự đóng hay bắt buộc qua đơn vị nào?

Đây là nhóm đối tượng đặc biệt. Nếu người lao động tự do có hợp đồng khoán việc, hợp tác theo thời gian dài và thu nhập ổn định, họ có thể bị cơ quan BHXH xác định là thuộc diện bắt buộc. Trong trường hợp không có đơn vị quản lý, họ sẽ được yêu cầu đóng BHXH bắt buộc thông qua tổ chức trung gian (hiệp hội, nghiệp đoàn) hoặc chuyển sang tham gia BHXH tự nguyện với trách nhiệm tự nộp phí hàng tháng.

Đối tượng tham gia BHXH bắt buộc 2025 gồm những ai?

Đây là câu hỏi then chốt trong giai đoạn Luật BHXH sửa đổi bắt đầu có hiệu lực từ 1/7/2025. Việc xác định chính xác đối tượng thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc 2025 không chỉ giúp doanh nghiệp tuân thủ pháp luật mà còn tránh bị truy thu, xử phạt. Dưới đây là danh sách các nhóm đối tượng được quy định rõ trong luật mới:

Người lao động có HĐLĐ từ đủ 1 tháng trở lên

Đây là nhóm cốt lõi và quen thuộc nhất. Theo quy định hiện hành và vẫn giữ nguyên trong luật mới, bất kỳ người lao động nào ký hợp đồng lao động từ đủ 1 tháng trở lên đều bắt buộc tham gia BHXH. Hình thức hợp đồng có thể là xác định thời hạn, không xác định thời hạn, hoặc theo mùa vụ – miễn thời gian đủ 1 tháng trở lên là đủ điều kiện bắt buộc.

Người quản lý doanh nghiệp không hưởng lương

Luật BHXH sửa đổi 2024 tiếp tục khẳng định rằng người quản lý doanh nghiệp (chủ tịch HĐQT, thành viên HĐTV, giám đốc) nếu không hưởng lương nhưng có tên trong hồ sơ đăng ký doanh nghiệp, vẫn thuộc diện bắt buộc tham gia BHXH. Mục đích là để đảm bảo họ vẫn được bảo vệ về mặt an sinh, kể cả khi không có thu nhập từ lương cố định.

Chủ hộ kinh doanh cá thể có thuê lao động

Hộ kinh doanh cá thể nếu có thuê người lao động làm việc thường xuyên từ 1 tháng trở lên thì bắt buộc phải đóng BHXH cho các lao động này. Riêng bản thân chủ hộ, nếu không trực tiếp nhận lương hoặc không làm việc thường xuyên, sẽ không bắt buộc tham gia. Tuy nhiên, nếu có tham gia điều hành và nhận thu nhập, cơ quan BHXH có thể yêu cầu tham gia bắt buộc.

Người làm việc không có HĐLĐ nhưng có thu nhập thường xuyên

Đây là một trong những nhóm được mở rộng theo luật mới – thường bao gồm: cộng tác viên, người nhận khoán việc, lao động làm việc thường xuyên nhưng không ký hợp đồng chính thức. Nếu có địa điểm làm việc ổn định, nhận thù lao thường xuyên, hoặc làm việc dưới sự quản lý của một tổ chức – thì vẫn phải tham gia BHXH bắt buộc.

Lao động làm việc tại HTX, tổ hợp tác, tổ chức xã hội

Các tổ chức như hợp tác xã, tổ hợp tác, hội từ thiện hoặc các tổ chức xã hội – nghề nghiệp nếu có thuê người làm việc và trả lương thường xuyên, cũng phải tham gia BHXH cho người lao động. Dù không phải doanh nghiệp theo Luật Doanh nghiệp, nhưng vẫn có nghĩa vụ bảo hiểm với người làm công ăn lương.

Một số đối tượng dễ bị hiểu nhầm nhưng vẫn phải tham gia

Cộng tác viên, freelancer, người bán hàng online

Dù làm việc tự do, nhưng nếu cộng tác viên hay freelancer làm việc lâu dài tại một đơn vị, có thu nhập đều đặn, chịu sự phân công và giám sát – thì có thể bị xếp vào nhóm phải tham gia BHXH bắt buộc. Người bán hàng online nếu thuê người phụ giúp thường xuyên cũng có thể phát sinh nghĩa vụ đóng BHXH.

Lao động thử việc kéo dài, làm việc không ký HĐLĐ

Nhiều doanh nghiệp kéo dài thời gian thử việc hoặc không ký HĐLĐ để né nghĩa vụ BHXH. Tuy nhiên, nếu người lao động làm việc thực tế từ 1 tháng trở lên, có lịch làm việc và nhận thù lao thường xuyên, thì dù có ký hợp đồng hay không vẫn bị coi là thuộc diện bắt buộc.

Người làm việc tại hộ kinh doanh gia đình có công việc ổn định

Người làm công cho hộ kinh doanh – kể cả người thân – nếu có làm việc thường xuyên và được trả công hoặc chia lợi nhuận thì có thể bị tính là lao động làm công ăn lương. Hộ kinh doanh khi đó phải tham gia BHXH cho họ, dù không có hợp đồng bằng văn bản.

Cách xác định người lao động có thuộc diện bắt buộc hay không

Hướng dẫn thực tiễn – giúp doanh nghiệp tự kiểm tra, đối chiếu để tránh bị xử phạt sau ngày 1/7/2025.

Căn cứ xác định theo loại hợp đồng, thời gian làm việc

Bên cạnh yếu tố hợp đồng từ 1 tháng, luật BHXH mới còn dựa vào thực tế làm việc: người lao động làm thường xuyên, hưởng thù lao định kỳ và chịu sự quản lý – dù không có hợp đồng – vẫn có thể bị coi là thuộc diện bắt buộc.

Cách phân biệt giữa lao động thử việc, cộng tác viên, khoán việc

Lao động khoán việc thường chỉ làm theo sản phẩm, không chịu giám sát giờ giấc, không có sự phụ thuộc thì có thể không bắt buộc. Ngược lại, người cộng tác thường xuyên hoặc thử việc kéo dài có tính chất gắn bó cao sẽ bị tính là lao động chính thức.

Checklist giúp doanh nghiệp rà soát nội bộ trước 1/7/2025

• Rà soát toàn bộ nhân sự – bao gồm cả cộng tác viên và thử việc
• Đối chiếu số ngày làm việc/tháng, thu nhập, hình thức trả lương
• Xác định có sự giám sát, phân công công việc hay không
• Lập danh sách lao động tiềm ẩn thuộc diện bắt buộc để xử lý trước hạn

Mức đóng BHXH và trách nhiệm của doanh nghiệp từ 1/7/2025

Kể từ ngày 1/7/2025, các doanh nghiệp sẽ phải thực hiện nghiêm túc nghĩa vụ đóng bảo hiểm xã hội cho các đối tượng mở rộng theo luật sửa đổi. Không chỉ đảm bảo đúng tỷ lệ, doanh nghiệp còn phải quản lý chặt việc báo tăng, giảm lao động và tránh bị xử phạt vì sai phạm hoặc trốn đóng BHXH.

Tỷ lệ đóng BHXH mới áp dụng cho từng đối tượng

Mức đóng BHXH cơ bản không thay đổi so với trước, tuy nhiên phạm vi áp dụng mở rộng nên nhiều doanh nghiệp sẽ phát sinh thêm chi phí đóng mới cho các đối tượng trước đây không thuộc diện bắt buộc. Cụ thể:

• Người sử dụng lao động đóng 21,5% trên tổng lương (bao gồm BHXH, BHYT, BHTN, TNLĐ-BNN)
• Người lao động đóng 10,5% (trừ vào lương hàng tháng)
• Chủ hộ kinh doanh có thuê lao động cũng phải đóng tương tự cho người lao động làm việc thường xuyên
• Với nhóm làm việc không HĐLĐ nhưng có tính chất lao động thường xuyên, doanh nghiệp có thể phải đóng như lao động chính thức

Trách nhiệm báo tăng, giảm và khai báo đúng hạn

Doanh nghiệp có trách nhiệm:

• Báo tăng BHXH ngay khi ký HĐLĐ hoặc người lao động bắt đầu làm việc thực tế
• Báo giảm BHXH trong vòng 30 ngày kể từ khi người lao động nghỉ việc
• Không được chậm khai báo, nộp thiếu hoặc lùi thời gian ký hợp đồng để né đóng BHXH

Toàn bộ quá trình đăng ký, kê khai BHXH phải thực hiện qua phần mềm điện tử và theo dõi chặt để tránh thất thoát dữ liệu, sai sót hồ sơ.

Chế tài xử phạt nếu không tham gia đúng quy định

Theo Nghị định 12/2022/NĐ-CP và các hướng dẫn sắp ban hành kèm theo luật mới:

• Phạt tiền từ 20 triệu – 75 triệu đồng đối với hành vi không đóng, chậm đóng, đóng thiếu BHXH bắt buộc
• Doanh nghiệp còn bị truy thu toàn bộ khoản BHXH chưa đóng cộng lãi phát sinh
• Trường hợp vi phạm kéo dài hoặc cố tình trốn tránh, người đại diện doanh nghiệp có thể bị xử lý hình sự theo Điều 216 Bộ luật Hình sự

Vì vậy, việc cập nhật danh sách lao động, xác định đúng đối tượng bắt buộc, và tuân thủ quy trình kê khai, nộp BHXH là nhiệm vụ bắt buộc để tránh rủi ro pháp lý nghiêm trọng.

Dịch vụ hỗ trợ đăng ký BHXH trọn gói – Tối ưu cho doanh nghiệp

Thay vì loay hoay tìm hiểu quy định mới, đối mặt nguy cơ bị xử phạt vì sai sót hồ sơ hoặc chậm kê khai, doanh nghiệp nên lựa chọn giải pháp trọn gói từ đơn vị chuyên nghiệp. Công ty TNHH TM-DV Pháp Lý Gia Minh tự hào là đơn vị đồng hành cùng hàng nghìn doanh nghiệp trong lĩnh vực bảo hiểm xã hội – thuế – pháp lý.

Nếu bạn gặp khó khăn trong việc tham gia BHXH bắt buộc, có thể tham khảo dịch vụ của chúng tôi: Dịch vụ hỗ trợ đăng ký BHXH bắt buộc – Đúng luật, tiết kiệm thời gian

Tư vấn xác định đúng đối tượng bắt buộc

Với kinh nghiệm thực tiễn từ các đợt kiểm tra BHXH và cập nhật liên tục văn bản mới, Gia Minh giúp doanh nghiệp:

• Phân tích chi tiết nhân sự: hợp đồng, loại hình lao động, mức lương
• Đối chiếu quy định luật BHXH sửa đổi 2024 để xác định ai phải đóng
• Hướng dẫn xử lý trường hợp cộng tác viên, người làm không hợp đồng, hộ kinh doanh thuê người

Hỗ trợ báo tăng, giảm, kê khai ban đầu đúng chuẩn

Gia Minh trực tiếp soạn hồ sơ, gửi báo cáo qua phần mềm BHXH điện tử và làm việc với cơ quan BHXH địa phương. Dịch vụ bao gồm:

• Kê khai ban đầu, tạo mã số BHXH cá nhân
• Báo tăng lao động kịp thời, đúng mẫu, đúng thời điểm
• Báo giảm lao động khi nghỉ việc, thay đổi nơi làm việc
• Hướng dẫn đóng tiền đúng kỳ, hỗ trợ lập bảng lương chuẩn

Đồng hành lâu dài trong suốt quá trình vận hành BHXH

Không chỉ là một lần đăng ký, Gia Minh cung cấp dịch vụ đồng hành trọn gói trong suốt quá trình hoạt động doanh nghiệp:

• Nhắc hạn đóng BHXH hàng tháng, hỗ trợ chốt sổ, báo cáo định kỳ
• Giải trình khi bị kiểm tra hoặc truy thu BHXH
• Hướng dẫn xử lý chế độ thai sản, ốm đau, tai nạn lao động
• Tư vấn liên quan đến thuế – lao động – pháp lý liên quan BHXH

Công ty TNHH TM-DV Pháp Lý Gia Minh là lựa chọn lý tưởng cho doanh nghiệp muốn tiết kiệm thời gian, chi phí và an tâm trong quản lý BHXH đúng luật, đúng quy trình.

Câu hỏi thường gặp về đối tượng tham gia BHXH bắt buộc 2025

Việc hiểu đúng và đầy đủ về đối tượng tham gia BHXH bắt buộc 2025 không chỉ giúp doanh nghiệp tuân thủ đúng pháp luật mà còn đảm bảo quyền lợi lâu dài cho người lao động. Nếu bạn đang cần tư vấn chi tiết, hỗ trợ đăng ký BHXH hoặc thực hiện các thủ tục báo tăng, báo giảm chính xác và nhanh chóng, hãy liên hệ ngay với đơn vị dịch vụ pháp lý chuyên nghiệp – đồng hành cùng doanh nghiệp bạn trong suốt quá trình triển khai quy định mới.