Điều kiện nhân sự khi sản xuất thuốc bảo vệ thực vật tại Việt Nam

Điều kiện nhân sự khi sản xuất thuốc bảo vệ thực vật là một trong những yếu tố quan trọng, quyết định việc doanh nghiệp có đủ điều kiện để sản xuất hợp pháp hay không. Trong bối cảnh Việt Nam ngày càng siết chặt các quy định về sản xuất, lưu hành thuốc bảo vệ thực vật, việc tuân thủ đầy đủ các yêu cầu về nhân sự, trình độ, chuyên môn, đào tạo và tổ chức vận hành là điều bắt buộc. Không chỉ nhằm đáp ứng điều kiện cấp phép, việc xây dựng hệ thống nhân sự bài bản còn giúp tăng tính an toàn, hiệu quả trong quản lý sản xuất. Cùng tìm hiểu chi tiết những yêu cầu pháp lý liên quan đến điều kiện nhân sự trong sản xuất thuốc bảo vệ thực vật qua bài viết dưới đây.

Cơ sở pháp lý quy định về điều kiện nhân sự khi sản xuất thuốc BVTV

Điều kiện nhân sự khi sản xuất thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) là một trong những yếu tố quan trọng được quy định chặt chẽ bởi pháp luật Việt Nam nhằm đảm bảo an toàn lao động, chất lượng sản phẩm và phòng ngừa rủi ro hóa chất. Các văn bản pháp lý đóng vai trò nền tảng bao gồm:

Luật Bảo vệ và kiểm dịch thực vật và các văn bản hướng dẫn

Luật Bảo vệ và Kiểm dịch thực vật 2013 (sửa đổi, bổ sung năm 2018): Là văn bản pháp lý cao nhất điều chỉnh toàn bộ hoạt động sản xuất, kinh doanh thuốc BVTV.

Luật này nhấn mạnh trách nhiệm của cá nhân và tổ chức trong việc đảm bảo điều kiện nhân sự có trình độ, được đào tạo và huấn luyện an toàn hóa chất.

Các Nghị định và Thông tư hướng dẫn đóng vai trò làm rõ tiêu chuẩn về chuyên môn, trách nhiệm của từng vị trí nhân sự trong dây chuyền sản xuất.

Nghị định số 84/2019/NĐ-CP và Thông tư 21/2015/TT-BNNPTNT

Nghị định 84/2019/NĐ-CP quy định chi tiết về sản xuất, đăng ký, buôn bán, xuất nhập khẩu thuốc BVTV. Trong đó, chương IV quy định rõ doanh nghiệp sản xuất phải có đội ngũ nhân sự phù hợp với quy mô và công nghệ.

Thông tư số 21/2015/TT-BNNPTNT quy định điều kiện về người phụ trách kỹ thuật, kiểm tra chất lượng, vận hành dây chuyền, từ trình độ chuyên môn đến kinh nghiệm thực tế.

Yêu cầu cụ thể về nhân sự theo từng công đoạn sản xuất

Theo quy định, mỗi công đoạn sản xuất thuốc BVTV đều có những tiêu chuẩn nhân sự riêng:

Công đoạn pha chế – đóng gói: cần người đã được huấn luyện về hóa chất nguy hiểm và có kinh nghiệm thao tác trong môi trường độc hại.

Công đoạn kiểm nghiệm chất lượng (QC): bắt buộc phải có trình độ đại học chuyên ngành hóa, nông hóa, bảo vệ thực vật.

Người phụ trách kỹ thuật: là vị trí then chốt, bắt buộc phải có bằng đại học trở lên và tối thiểu 3 năm kinh nghiệm sản xuất thuốc BVTV.

Vị trí nhân sự bắt buộc khi sản xuất thuốc bảo vệ thực vật

Căn cứ pháp lý nêu trên cho thấy, để được cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện sản xuất thuốc BVTV, doanh nghiệp bắt buộc phải bố trí đầy đủ nhân sự theo quy định, đảm bảo năng lực chuyên môn và trách nhiệm pháp lý. Dưới đây là các vị trí bắt buộc:

Người phụ trách chuyên môn kỹ thuật

Đây là vị trí bắt buộc có trong mọi nhà máy sản xuất thuốc BVTV. Họ có trách nhiệm:

Quản lý kỹ thuật sản xuất, giám sát toàn bộ quy trình từ nhập nguyên liệu đến thành phẩm

Đảm bảo việc tuân thủ tiêu chuẩn chất lượng và an toàn hóa chất

Trực tiếp đứng tên trong hồ sơ xin cấp phép sản xuất

Điều kiện bắt buộc: tốt nghiệp đại học chuyên ngành BVTV, hóa học, nông hóa, có tối thiểu 3 năm kinh nghiệm, lý lịch rõ ràng, không bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Nhân sự vận hành – pha chế – đóng gói

Đội ngũ này tuy không yêu cầu bằng đại học nhưng phải được đào tạo nghề, huấn luyện an toàn hóa chất định kỳ. Trách nhiệm:

Pha chế thuốc theo đúng công thức, liều lượng

Vận hành thiết bị theo quy trình chuẩn SOP

Đóng gói, dán nhãn, lưu kho đảm bảo an toàn lao động

👉 Lưu ý: cần có sổ theo dõi đào tạo, hợp đồng lao động rõ ràng để phục vụ công tác thanh – kiểm tra của cơ quan chức năng.

Nhân sự kiểm tra chất lượng sản phẩm (QA/QC)

QC/QA là bộ phận kiểm tra chất lượng nội bộ, bắt buộc có trong doanh nghiệp sản xuất thuốc BVTV. Yêu cầu:

Tốt nghiệp đại học chuyên ngành hóa học, kiểm nghiệm, BVTV

Có kiến thức phân tích hóa lý, kiểm định chất lượng

Hiểu rõ tiêu chuẩn cơ sở và quy chuẩn kỹ thuật Việt Nam

QC/QA phải lập báo cáo kiểm tra định kỳ, lưu trữ kết quả kiểm nghiệm nội bộ, phục vụ việc hoàn thiện hồ sơ lưu hành thuốc BVTV sau sản xuất.

Xem thêm: Tư vấn pháp lý thuốc bảo vệ thực vật FDI tại Việt Nam

Tiêu chuẩn về bằng cấp, trình độ chuyên môn của nhân sự

Yêu cầu với người chịu trách nhiệm kỹ thuật

Theo quy định tại Nghị định 168/2025/NĐ-CP, người chịu trách nhiệm kỹ thuật trong cơ sở sản xuất thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) phải đáp ứng các tiêu chuẩn sau:

Tốt nghiệp đại học trở lên chuyên ngành: nông học, bảo vệ thực vật, hóa học, sinh học, kỹ thuật hóa dược, môi trường…;

Có kinh nghiệm tối thiểu 02 năm trong lĩnh vực sản xuất, kiểm nghiệm, hoặc quản lý kỹ thuật thuốc BVTV;

Có chứng nhận đào tạo về an toàn hóa chất, PCCC, môi trường, tùy từng vị trí cụ thể.

Người này sẽ đứng tên trong hồ sơ xin giấy phép đủ điều kiện sản xuất thuốc BVTV, đóng vai trò giám sát toàn bộ hoạt động kỹ thuật, chất lượng, an toàn lao động.

Tiêu chuẩn nhân viên sản xuất và kiểm tra

Nhân sự trực tiếp vận hành, trộn pha, đóng gói phải được đào tạo về quy trình kỹ thuật, an toàn hóa chất và có hồ sơ năng lực rõ ràng;

Nhân viên kiểm nghiệm hoạt chất, kiểm tra chất lượng phải có bằng trung cấp trở lên ngành hóa, sinh, BVTV;

Định kỳ 12 – 24 tháng, nhân viên cần được tập huấn lại theo tiêu chuẩn quản lý chất lượng ISO, thực hành tốt sản xuất (GMP), và an toàn môi trường.

Nhà máy phải lưu trữ sổ sách đào tạo, đánh giá định kỳ và chứng nhận tham gia khóa học.

Các trường hợp cần chứng chỉ hành nghề hoặc đào tạo định kỳ

Người phụ trách quản lý kho hóa chất nguy hiểm cần chứng chỉ an toàn hóa chất (theo Luật Hóa chất);

Người vận hành thiết bị sản xuất có áp lực, nhiệt độ cao cần chứng chỉ nghề kỹ thuật viên vận hành;

Cán bộ môi trường và xử lý chất thải phải được đào tạo định kỳ ít nhất mỗi năm 01 lần.

Ngoài ra, khi có thay đổi công nghệ hoặc bổ sung sản phẩm mới, doanh nghiệp phải tổ chức huấn luyện lại cho toàn bộ đội ngũ liên quan.

Số lượng nhân sự theo quy mô và loại thuốc BVTV sản xuất

Cơ sở sản xuất nhỏ – vừa – lớn cần bao nhiêu nhân sự?

Cơ sở nhỏ (dưới 500m², dưới 100 tấn/năm): tối thiểu 5 nhân sự (01 kỹ thuật, 02 sản xuất, 01 kho, 01 kiểm nghiệm);

Cơ sở vừa (500 – 1000m², 100 – 300 tấn/năm): tối thiểu 10 – 15 nhân sự, trong đó có ít nhất 02 kỹ sư chuyên ngành;

Cơ sở lớn (trên 1000m², trên 300 tấn/năm): cần cơ cấu nhân sự bài bản theo ISO, tối thiểu 20 – 25 người với đầy đủ các phòng ban.

Cơ quan cấp phép sẽ kiểm tra trực tiếp hoặc qua hồ sơ sơ đồ tổ chức, bảng phân công công việc, hợp đồng lao động.

Phân biệt sản xuất thuốc sinh học và hóa học

Thuốc BVTV sinh học thường yêu cầu kỹ thuật vi sinh, lên men, quy trình khép kín trong điều kiện vô trùng → cần kỹ sư vi sinh, công nghệ sinh học;

Thuốc BVTV hóa học yêu cầu nhân sự nắm rõ độc tính, phản ứng hóa học, quy trình khử độc → cần kỹ sư hóa, hóa phân tích.

Sự khác biệt này ảnh hưởng lớn đến loại chứng chỉ, khóa đào tạo và định mức nhân sự cho từng loại hình sản xuất.

Lưu ý trong hồ sơ chứng minh cơ cấu nhân sự

Khi xin giấy phép sản xuất, doanh nghiệp cần nộp:

Danh sách nhân sự có ký tên và trình độ chuyên môn;

Hợp đồng lao động, bằng cấp/chứng chỉ liên quan;

Quy chế phân công nhiệm vụ và quy trình phối hợp giữa các bộ phận.

Thiếu minh chứng rõ ràng về nhân sự là một trong những nguyên nhân khiến hồ sơ bị trả về trong quá trình thẩm định.

Quy trình kiểm tra điều kiện nhân sự trong thẩm định cơ sở

Trong quá trình xin Giấy chứng nhận đủ điều kiện sản xuất thuốc bảo vệ thực vật, một bước bắt buộc là thẩm định thực tế tại cơ sở. Tại đây, cơ quan có thẩm quyền sẽ kiểm tra toàn bộ điều kiện nhân sự, từ hồ sơ pháp lý đến trình độ chuyên môn, hợp đồng lao động,… nhằm đảm bảo doanh nghiệp tuân thủ đúng quy định.

Hồ sơ minh chứng nhân sự trong thủ tục cấp phép

Theo quy định, doanh nghiệp cần chuẩn bị các hồ sơ chứng minh năng lực nhân sự, bao gồm:

Sơ yếu lý lịch của từng nhân sự chủ chốt (người phụ trách kỹ thuật, QC, quản lý sản xuất…)

Bằng cấp chuyên môn phù hợp: đại học, cao đẳng chuyên ngành BVTV, hóa học, nông hóa…

Hợp đồng lao động, quyết định bổ nhiệm

Giấy chứng nhận đào tạo an toàn hóa chất (còn hiệu lực)

Kê khai danh sách nhân sự kèm chức danh theo mẫu quy định

Những hồ sơ này cần sắp xếp rõ ràng trong bộ hồ sơ pháp lý để trình khi thẩm định.

Cách đối phó với đợt thẩm định thực tế của cơ quan chuyên ngành

Khi cơ quan nhà nước đến kiểm tra thực tế, cần lưu ý:

Bố trí đầy đủ nhân sự theo hồ sơ kê khai, có mặt trong giờ làm việc

Đảm bảo khu vực làm việc đúng chức năng (kỹ thuật, kiểm tra chất lượng…)

Cung cấp đầy đủ hồ sơ, không để thiếu hoặc nhầm lẫn thông tin

Có biên bản đào tạo nội bộ, sổ theo dõi chấm công

Đợt thẩm định này là bước đánh giá toàn diện, nên cần chuẩn bị kỹ càng và trung thực.

Những lỗi phổ biến dẫn đến bị từ chối cấp phép

Nhiều doanh nghiệp bị trả hồ sơ hoặc từ chối cấp phép do những lỗi phổ biến như:

Không có người phụ trách kỹ thuật đạt chuẩn

Thiếu giấy tờ chứng minh đào tạo an toàn hóa chất

Hồ sơ nhân sự kê khai không khớp với thực tế

Bằng cấp không đúng chuyên ngành yêu cầu

👉 Giải pháp: sử dụng dịch vụ pháp lý chuyên nghiệp để được hỗ trợ rà soát kỹ hồ sơ trước thẩm định.

Hướng dẫn xây dựng hệ thống nhân sự chuẩn hóa cho cơ sở sản xuất

Để phát triển bền vững, doanh nghiệp sản xuất thuốc BVTV không chỉ cần đạt điều kiện ban đầu mà còn phải duy trì hệ thống nhân sự ổn định, đúng chuẩn, có năng lực và được đào tạo định kỳ. Việc chuẩn hóa bộ máy nhân sự là yếu tố then chốt giúp nâng cao hiệu suất và đáp ứng yêu cầu pháp lý.

Sơ đồ tổ chức bộ máy nhân sự sản xuất thuốc BVTV

Một sơ đồ tổ chức nhân sự chuẩn cho cơ sở sản xuất thuốc BVTV nên bao gồm các bộ phận:

Ban giám đốc (quản lý chung)

Bộ phận kỹ thuật – sản xuất

Người phụ trách chuyên môn

Tổ pha chế – đóng gói – vận hành thiết bị

Bộ phận QA/QC: kiểm tra nguyên liệu – thành phẩm

Bộ phận kho – logistic

Bộ phận hành chính – đào tạo – pháp chế nội bộ

Sơ đồ nên được thiết kế rõ ràng, minh họa bằng biểu đồ phân tầng, có phân công chức danh cụ thể.

Cách soạn mô tả công việc – phân công nhiệm vụ

Mỗi vị trí nhân sự cần có bản mô tả công việc (Job Description) rõ ràng, gồm:

Chức danh và nhiệm vụ chính

Trách nhiệm pháp lý

Kết quả cần đạt được

Tiêu chí đánh giá hiệu suất

Điều kiện làm việc, trang bị bảo hộ cần thiết

Việc minh bạch hóa công việc giúp nhân sự hiểu đúng vai trò, từ đó nâng cao hiệu quả làm việc và dễ kiểm soát khi có sự cố.

Thiết lập quy trình đào tạo, đánh giá năng lực định kỳ

Do đặc thù liên quan đến hóa chất độc hại, doanh nghiệp cần xây dựng chính sách đào tạo bài bản, bao gồm:

Đào tạo đầu vào: với nhân viên mới về an toàn hóa chất, GMP, ISO (nếu có)

Đào tạo định kỳ: ít nhất 1 lần/năm với toàn bộ nhân sự sản xuất

Đánh giá năng lực sau đào tạo: thông qua bài kiểm tra, biểu mẫu đánh giá

Lưu trữ hồ sơ đào tạo, chứng nhận huấn luyện tại phòng nhân sự

Việc đào tạo không chỉ là yêu cầu pháp lý mà còn giúp tăng cường nhận thức về an toàn, giảm thiểu tai nạn lao động.

Dịch vụ tư vấn nhân sự sản xuất thuốc BVTV của Gia Minh

Rà soát hồ sơ nhân sự – đề xuất cải thiện theo luật

Gia Minh cung cấp dịch vụ kiểm tra và rà soát hồ sơ nhân sự theo đúng quy định của Nghị định 168/2025/NĐ-CP và Luật Bảo vệ thực vật. Chúng tôi hỗ trợ:

Đối chiếu bằng cấp, chứng chỉ của từng vị trí so với yêu cầu pháp luật;

Tư vấn cơ cấu nhân sự tối thiểu theo quy mô sản xuất;

Gợi ý bổ sung hồ sơ còn thiếu như hợp đồng lao động, sơ yếu lý lịch, giấy khám sức khỏe…

Sau khi rà soát, Gia Minh sẽ đưa ra bản đề xuất cải thiện rõ ràng, giúp doanh nghiệp nhanh chóng hoàn thiện hồ sơ pháp lý khi xin giấy phép sản xuất thuốc BVTV.

Hỗ trợ tuyển dụng đúng chuẩn – đúng ngành

Chúng tôi có hệ thống cộng tác với các trường đại học, trung tâm đào tạo ngành nông nghiệp – hóa học – BVTV trên toàn quốc. Dịch vụ tuyển dụng nhân sự bao gồm:

Lọc hồ sơ ứng viên phù hợp yêu cầu bằng cấp, kinh nghiệm;

Phỏng vấn sơ tuyển, đánh giá trình độ chuyên môn;

Hỗ trợ soạn thảo hợp đồng lao động, quy chế làm việc nội bộ.

Đặc biệt, Gia Minh cung cấp giải pháp thuê ngoài nhân sự kỹ thuật có chứng chỉ chuyên ngành, phù hợp với mô hình sản xuất vừa và nhỏ.

Tổ chức đào tạo nội bộ, cấp chứng chỉ phù hợp

Gia Minh liên kết với đơn vị đủ điều kiện tổ chức:

Đào tạo chuyên môn về an toàn hóa chất, PCCC, môi trường, ISO;

Cấp chứng chỉ hành nghề, chứng chỉ đào tạo định kỳ đúng mẫu theo quy định;

Tổ chức đào tạo nội bộ tại nhà máy, tiết kiệm chi phí và thời gian cho doanh nghiệp.

Chúng tôi cam kết đồng hành từ khâu xây dựng cơ cấu nhân sự, hoàn thiện hồ sơ, đến đào tạo và cấp phép, giúp doanh nghiệp an tâm phát triển sản xuất bền vững.

Câu hỏi thường gặp về điều kiện nhân sự trong sản xuất thuốc BVTV

Không có bằng cấp chuyên ngành có được đăng ký không?

Không. Theo quy định, người đứng tên chịu trách nhiệm kỹ thuật bắt buộc phải có bằng đại học trở lên thuộc một trong các ngành: nông học, bảo vệ thực vật, hóa học, sinh học, kỹ thuật hóa dược… Nếu không có bằng đúng chuyên ngành, hồ sơ xin giấy phép sẽ bị từ chối.

Trường hợp nhân sự khác không làm kỹ thuật, doanh nghiệp có thể linh hoạt tuyển dụng và đào tạo bổ sung.

Cần bao nhiêu người để mở cơ sở sản xuất nhỏ?

Với nhà máy dưới 500m² hoặc sản lượng dưới 100 tấn/năm, doanh nghiệp cần ít nhất:

01 kỹ sư chuyên ngành (chịu trách nhiệm kỹ thuật);

01 nhân viên kiểm nghiệm;

01 – 02 công nhân sản xuất;

01 quản lý kho/nguyên liệu.

Tổng cộng từ 5 – 6 người, tùy vào loại thuốc sản xuất (hóa học hay sinh học). Cơ quan thẩm định sẽ kiểm tra chi tiết cơ cấu, trình độ, nhiệm vụ nhân sự.

Có thể thuê ngoài người phụ trách kỹ thuật không?

Có, nhưng phải có hợp đồng lao động rõ ràng (thời hạn từ 12 tháng trở lên) và người này phải:

Có đủ bằng cấp chuyên môn;

Có kinh nghiệm tối thiểu 02 năm;

Không đồng thời đứng tên cho cơ sở khác.

Việc thuê ngoài giúp doanh nghiệp nhỏ tiết kiệm chi phí, nhưng vẫn cần bảo đảm tính minh bạch và đúng quy định pháp luật.

Điều kiện nhân sự khi sản xuất thuốc bảo vệ thực vật không chỉ là yêu cầu pháp lý bắt buộc mà còn là yếu tố sống còn trong việc đảm bảo chất lượng, an toàn sản phẩm và tránh rủi ro pháp lý. Để quá trình xin giấy phép diễn ra suôn sẻ, doanh nghiệp cần chuẩn bị đội ngũ nhân sự đủ năng lực, bằng cấp, được đào tạo bài bản. Gia Minh – đơn vị tư vấn pháp lý và đào tạo nhân sự chuyên ngành thuốc BVTV – sẵn sàng đồng hành cùng doanh nghiệp bạn trong mọi thủ tục và cải thiện hệ thống nội bộ. Đừng để thiếu nhân sự hoặc nhân sự không đạt chuẩn trở thành rào cản sản xuất!