Có cần quan trắc môi trường khi sản xuất TPA-01 không? Giải đáp chi tiết 2025

Có cần quan trắc môi trường khi sản xuất TPA-01 không? Đây là một trong những vấn đề quan trọng mà các doanh nghiệp sản xuất chế phẩm sinh học như TPA-01 cần đặc biệt lưu ý. Trong bối cảnh môi trường đang được siết chặt quản lý, các cơ sở sản xuất – dù là quy mô nhỏ hay lớn – đều phải tuân thủ các quy định pháp luật về bảo vệ môi trường, đặc biệt là việc quan trắc định kỳ các thông số ô nhiễm.

TPA-01 được đánh giá là một chế phẩm thân thiện với môi trường, nhưng trong quá trình sản xuất vẫn có thể phát sinh nước thải, khí thải, bụi hoặc tiếng ồn ảnh hưởng đến môi trường xung quanh. Vậy khi nào thì bắt buộc phải quan trắc? Quan trắc bao gồm những yếu tố nào? Tần suất và chi phí ra sao? Nếu không làm thì có bị xử phạt hay không?

Bài viết dưới đây sẽ phân tích cụ thể và chuyên sâu nhằm giúp bạn trả lời câu hỏi “Có cần quan trắc môi trường khi sản xuất TPA-01 không?” một cách đầy đủ, chính xác và cập nhật theo pháp luật mới nhất.

Có cần quan trắc môi trường khi sản xuất TPA-01 không?

Tổng quan về quan trắc môi trường trong sản xuất

Quan trắc môi trường là hoạt động thu thập, phân tích và đánh giá các thông số môi trường nhằm kiểm soát mức độ ô nhiễm do quá trình sản xuất gây ra. Trong lĩnh vực công nghiệp, đặc biệt là sản xuất các sản phẩm sinh học như chế phẩm TPA-01, việc quan trắc đóng vai trò then chốt để đảm bảo tuân thủ pháp luật, bảo vệ sức khỏe cộng đồng và môi trường xung quanh.

Hoạt động quan trắc thường bao gồm:

Quan trắc khí thải, nước thải, tiếng ồn, bụi;

Giám sát định kỳ chất lượng môi trường không khí, nước mặt, đất;

Báo cáo kết quả về Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) theo đúng thời hạn.

Do đó, dù là cơ sở quy mô nhỏ hay lớn, việc chủ động thực hiện quan trắc môi trường định kỳ không chỉ là yêu cầu pháp lý mà còn là trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp.

Đặc điểm sản xuất chế phẩm TPA-01 có gây ô nhiễm không?

TPA-01 là chế phẩm sinh học có thành phần chủ yếu là vi sinh vật hoặc enzym phục vụ nông nghiệp. Tuy nhiên, quá trình sản xuất TPA-01 có thể phát sinh các yếu tố ảnh hưởng đến môi trường như:

Mùi phát sinh trong quá trình lên men, sấy khô;

Chất thải từ nguyên liệu, vi sinh vật thừa, nước rửa thiết bị;

Tiếng ồn từ động cơ, máy móc trong khu vực sản xuất.

Ngoài ra, nếu không kiểm soát tốt, vi sinh vật từ chế phẩm có thể phát tán ra môi trường đất hoặc nước gây mất cân bằng hệ sinh thái địa phương.

Vì vậy, dù là sản phẩm “sinh học”, cơ sở sản xuất TPA-01 vẫn cần tiến hành quan trắc môi trường định kỳ để:

Đánh giá đúng tác động thực tế;

Kịp thời phát hiện sai lệch so với tiêu chuẩn;

Điều chỉnh quy trình sản xuất cho phù hợp.

Các căn cứ pháp lý bắt buộc phải quan trắc

Việc quan trắc môi trường trong sản xuất TPA-01 được quy định rõ tại các văn bản sau:

Luật Bảo vệ môi trường 2020: Yêu cầu các cơ sở sản xuất có phát sinh chất thải phải lập báo cáo ĐTM hoặc kế hoạch BVMT kèm chương trình quan trắc.

Nghị định 08/2022/NĐ-CP: Tổ chức, cá nhân có trách nhiệm thực hiện quan trắc định kỳ sau khi báo cáo ĐTM/kế hoạch BVMT được phê duyệt.

Thông tư 02/2022/TT-BTNMT: Hướng dẫn kỹ thuật và tần suất quan trắc môi trường áp dụng cho từng loại hình sản xuất, trong đó có cơ sở sản xuất chế phẩm sinh học.

Theo quy định, các thông số cần quan trắc có thể bao gồm:

Lưu lượng khí thải, nước thải;

Hàm lượng các chất COD, BOD, Amoni, vi sinh;

Tiếng ồn, độ rung, mùi phát tán tại khu vực sản xuất.

⚠️ Nếu không thực hiện quan trắc hoặc không báo cáo đúng hạn, doanh nghiệp có thể bị xử phạt từ 30 – 100 triệu đồng, tùy mức độ vi phạm (theo Nghị định 45/2022/NĐ-CP).

Đối tượng bắt buộc thực hiện quan trắc môi trường định kỳ

Quan trắc môi trường định kỳ là hoạt động bắt buộc đối với cơ sở sản xuất có phát sinh chất thải, nhằm kiểm soát mức độ ô nhiễm và thực hiện nghĩa vụ pháp luật về bảo vệ môi trường.

Phân loại theo quy mô sản xuất

Theo Luật Bảo vệ môi trường 2020 và Nghị định 08/2022/NĐ-CP, đối tượng phải quan trắc bao gồm:

Dự án thuộc cấp độ I và II trong phân loại tác động môi trường

Cơ sở sản xuất có quy mô từ vừa đến lớn, sử dụng nguyên liệu hóa chất, vi sinh vật, phát sinh khí – nước – chất thải rắn

Với chế phẩm sinh học TPA-01, nếu cơ sở có công suất từ 1 tấn/ngày trở lên, hầu hết đều thuộc diện phải quan trắc định kỳ

📌 Cơ sở nhỏ hơn vẫn cần quan trắc nếu từng bị kiểm tra môi trường hoặc đặt gần khu dân cư, kênh rạch.

Cơ sở có giấy phép môi trường yêu cầu quan trắc

Nếu doanh nghiệp đã được phê duyệt báo cáo ĐTM hoặc kế hoạch BVMT, thì quan trắc môi trường định kỳ là nghĩa vụ bắt buộc sau khi vận hành.

Tần suất thường là 6 tháng/lần đối với khí thải, nước thải, bụi

Nếu có sử dụng vi sinh, cần phân tích chỉ số vi sinh vật và sinh học môi trường

Kết quả phải được báo cáo cho Sở TN&MT hoặc Phòng TN&MT

✅ Không thực hiện quan trắc sẽ bị xử phạt từ 50 – 100 triệu đồng (Nghị định 45/2022/NĐ-CP).

Trường hợp đặc biệt có thể miễn quan trắc

Một số trường hợp được miễn quan trắc môi trường định kỳ như:

Cơ sở chỉ hoạt động mùa vụ hoặc hoạt động dưới 3 tháng/năm

Cơ sở đã có hệ thống quan trắc tự động truyền dữ liệu về Sở TN&MT

Sản xuất chế phẩm sinh học quy mô cực nhỏ, không phát sinh nước thải hoặc khí thải, và đã được cơ quan xác nhận

📌 Doanh nghiệp cần gửi văn bản đề nghị miễn quan trắc và được chấp thuận bằng văn bản từ cơ quan có thẩm quyền.

Quy trình thực hiện quan trắc môi trường cho cơ sở sản xuất TPA-01

Quan trắc môi trường định kỳ giúp doanh nghiệp kiểm soát tác động đến môi trường và là điều kiện để tiếp tục vận hành hợp pháp theo Luật Bảo vệ môi trường. Dưới đây là quy trình 4 bước áp dụng cho cơ sở sản xuất chế phẩm sinh học TPA-01:

Bước 1 – Khảo sát thông số môi trường cần đo

Trước khi thực hiện quan trắc, doanh nghiệp hoặc đơn vị tư vấn sẽ:

Rà soát lại nội dung giấy phép môi trường hoặc kế hoạch BVMT

Xác định các thông số cần đo: nước thải (BOD, COD, vi sinh…), khí thải (CO, NOx, bụi), tiếng ồn, độ rung, ánh sáng

Chọn vị trí lấy mẫu phù hợp: đầu ra nước thải, ống khói, khu vực sản xuất chính

📌 Với cơ sở TPA-01, thông số vi sinh học có thể là yêu cầu bắt buộc.

Bước 2 – Lập kế hoạch quan trắc gửi cơ quan chức năng

Trước mỗi kỳ quan trắc, đơn vị thực hiện cần:

Soạn kế hoạch quan trắc định kỳ theo mẫu tại Thông tư 02/2022/TT-BTNMT

Gửi kế hoạch cho Phòng TN&MT hoặc Sở TN&MT địa phương để đăng ký thực hiện

Trong một số trường hợp, kế hoạch có thể được duyệt thông qua biên bản thỏa thuận đã có sẵn từ hồ sơ môi trường

🎯 Đây là bước pháp lý quan trọng để hoạt động quan trắc được công nhận hợp lệ.

Bước 3 – Thu mẫu và phân tích tại phòng thí nghiệm

Đơn vị quan trắc tiến hành lấy mẫu nước, khí, không khí tại hiện trường theo đúng vị trí và thời gian quy định

Mẫu được bảo quản trong chai chuyên dụng, ghi nhãn đầy đủ

Phân tích mẫu tại phòng thí nghiệm được công nhận VILAS, đảm bảo độ chính xác và hợp lệ pháp lý

📌 Kết quả được đính kèm trong báo cáo quan trắc môi trường.

Bước 4 – Lập báo cáo và lưu trữ kết quả theo quy định

Đơn vị thực hiện sẽ lập báo cáo kết quả quan trắc định kỳ, gồm: thông số đo, biểu đồ so sánh với QCVN, nhận xét và kết luận

Doanh nghiệp cần ký xác nhận và gửi báo cáo về Sở hoặc Phòng TN&MT địa phương đúng hạn

Báo cáo phải được lưu trữ ít nhất 5 năm để phục vụ công tác thanh tra, hậu kiểm

✅ Gia Minh cung cấp dịch vụ quan trắc môi trường định kỳ trọn gói, bao gồm từ lập kế hoạch đến báo cáo kết quả. Bạn cần bảng giá và mẫu báo cáo thực tế để tham khảo không?

Các thông số thường quan trắc trong sản xuất chế phẩm TPA-01

Quan trắc nước thải (BOD, COD, TSS…)

Trong quá trình sản xuất chế phẩm sinh học TPA-01, nước thải phát sinh từ các công đoạn vệ sinh thiết bị, lên men, rửa sàn… có thể mang theo vi sinh vật, hợp chất hữu cơ và chất rắn lơ lửng. Những thông số thường được quan trắc bao gồm:

BOD (Nhu cầu oxy sinh hóa): Đo mức độ phân hủy sinh học của chất hữu cơ trong nước.

COD (Nhu cầu oxy hóa học): Đánh giá tổng lượng chất ô nhiễm hữu cơ có thể bị oxy hóa.

TSS (Tổng chất rắn lơ lửng): Gây lắng đọng và ảnh hưởng đến dòng chảy của nước.

Amoni, Nitrat, Phosphat: Là sản phẩm chuyển hóa của các thành phần hữu cơ, có thể gây phú dưỡng nguồn nước.

Việc quan trắc giúp doanh nghiệp kiểm soát ô nhiễm, tuân thủ tiêu chuẩn QCVN 40:2011/BTNMT, tránh vi phạm pháp luật môi trường.

Quan trắc khí thải và bụi

Dù là cơ sở sản xuất sinh học, quá trình sấy khô, lên men, xử lý chất thải trong sản xuất TPA-01 có thể phát sinh khí độc, hơi hữu cơ và bụi.

Các chỉ tiêu cần quan trắc bao gồm:

CO, CO₂, SO₂, NOx: Gây hại đến sức khỏe nếu vượt ngưỡng cho phép.

Bụi tổng và bụi PM10, PM2.5: Tác động đến hô hấp và ô nhiễm môi trường không khí.

Mùi đặc trưng từ vi sinh vật hoặc nguyên liệu hữu cơ: Phát sinh gây ảnh hưởng đến khu dân cư.

Việc kiểm soát khí thải giúp doanh nghiệp đáp ứng tiêu chuẩn QCVN 19:2009/BTNMT.

Quan trắc tiếng ồn và độ rung

Hoạt động của máy móc trong quá trình lên men, đóng gói, vận chuyển có thể phát sinh tiếng ồn và độ rung ảnh hưởng đến người lao động và khu dân cư xung quanh. Các thông số thường được đo:

Mức áp suất âm thanh (dBA);

Tần suất rung động (Hz).

Tiếng ồn và rung cần đảm bảo nằm trong giới hạn của QCVN 26:2010/BTNMT và QCVN 27:2010/BTNMT. Quan trắc định kỳ giúp doanh nghiệp giảm thiểu rủi ro khi bị thanh tra môi trường bất ngờ.

Tần suất quan trắc và đơn vị thực hiện

Quan trắc hàng quý, 6 tháng hoặc hàng năm

Tần suất thực hiện quan trắc môi trường khi sản xuất TPA-01 phụ thuộc vào loại hình sản xuất, quy mô và mức độ phát thải. Căn cứ Thông tư 02/2022/TT-BTNMT:

Quan trắc hàng quý: Với cơ sở có nguy cơ gây ô nhiễm cao, hoạt động liên tục.

6 tháng/lần: Với cơ sở quy mô vừa, phát thải trung bình.

1 năm/lần: Với cơ sở nhỏ, có phát thải thấp, chỉ cần lập kế hoạch bảo vệ môi trường.

Việc xác định tần suất quan trắc sẽ được cơ quan nhà nước chỉ định trong quyết định phê duyệt báo cáo ĐTM hoặc kế hoạch BVMT.

Đơn vị được cấp phép thực hiện quan trắc môi trường

Không phải tổ chức nào cũng đủ điều kiện thực hiện quan trắc môi trường. Theo quy định:

Chỉ tổ chức có Giấy chứng nhận đủ điều kiện hoạt động dịch vụ quan trắc môi trường do Bộ TN&MT hoặc Sở TN&MT cấp mới được phép thực hiện.

Các đơn vị này cần có:

Phòng thí nghiệm đạt chuẩn ISO 17025;

Thiết bị đo hiện trường được kiểm định định kỳ;

Nhân sự có chuyên môn cao, được đào tạo bài bản.

Doanh nghiệp cần lựa chọn đơn vị uy tín để đảm bảo kết quả quan trắc được chấp nhận.

Quy định về lưu giữ và nộp báo cáo kết quả

Sau khi thực hiện quan trắc, đơn vị tư vấn sẽ lập báo cáo quan trắc môi trường định kỳ gồm:

Phiếu kết quả phân tích;

Đánh giá mức độ tuân thủ QCVN;

Đề xuất hướng cải thiện nếu có vượt ngưỡng.

Doanh nghiệp có trách nhiệm:

Lưu giữ bản gốc tại cơ sở ít nhất 5 năm;

Nộp báo cáo về Sở TN&MT định kỳ đúng thời gian quy định (thường là cuối quý hoặc cuối năm).

Việc không nộp báo cáo hoặc nộp sai thời hạn có thể dẫn đến xử phạt từ 10 – 50 triệu đồng, ảnh hưởng đến quá trình thanh kiểm tra.

Tham khảo: Lập kế hoạch bảo vệ môi trường cho sản phẩm TPA-01

Có thể thuê đơn vị nào thực hiện quan trắc môi trường?

Tiêu chí chọn đơn vị quan trắc uy tín

Việc lựa chọn đơn vị thực hiện quan trắc môi trường khi sản xuất chế phẩm sinh học TPA-01 đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo kết quả chính xác – hồ sơ được chấp thuận. Một đơn vị uy tín cần đáp ứng các tiêu chí sau:

Có Giấy chứng nhận đủ điều kiện hoạt động dịch vụ quan trắc môi trường do Bộ TN&MT hoặc Sở TN&MT cấp theo Nghị định 127/2014/NĐ-CP và được cập nhật bởi Nghị định 40/2019/NĐ-CP.

Trang bị thiết bị đo đạt tiêu chuẩn ISO/IEC 17025, kiểm định định kỳ và bảo quản đúng quy chuẩn kỹ thuật.

Có phòng thí nghiệm đạt chuẩn để xử lý mẫu phân tích trong thời gian quy định.

Đội ngũ chuyên gia môi trường có chứng chỉ hành nghề, kinh nghiệm thực hiện trong ngành chế phẩm sinh học, đặc biệt là sản xuất vi sinh vật.

Chỉ nên lựa chọn các đơn vị có kinh nghiệm với loại hình sản xuất tương tự TPA-01 để tránh sai sót và kéo dài thời gian hoàn tất hồ sơ.

Quy trình làm việc chuyên nghiệp, đúng chuẩn

Một đơn vị quan trắc chuyên nghiệp sẽ làm việc theo quy trình rõ ràng, minh bạch, thường gồm:

Tiếp nhận thông tin và khảo sát ban đầu: Đánh giá sơ bộ quy trình sản xuất, mức độ phát thải.

Lập kế hoạch quan trắc chi tiết: Theo mẫu do Bộ TN&MT ban hành, bao gồm vị trí, tần suất, thông số đo.

Thực hiện đo đạc, lấy mẫu tại hiện trường: Có biên bản làm việc rõ ràng, ảnh kèm theo.

Phân tích mẫu tại phòng thí nghiệm: Trong thời gian tối đa 7 ngày, đảm bảo không vượt thời hạn cho phép.

Lập báo cáo kết quả quan trắc đầy đủ: Có ký tên, đóng dấu pháp nhân, bảng so sánh với QCVN và đánh giá mức độ tuân thủ.

Quy trình này giúp đảm bảo kết quả được Sở TN&MT công nhận, tránh rủi ro hồ sơ bị từ chối.

Hỗ trợ lập báo cáo gửi Sở TN&MT

Bên cạnh việc quan trắc, nhiều đơn vị còn hỗ trợ doanh nghiệp lập Báo cáo giám sát môi trường định kỳ, gồm:

Mẫu báo cáo theo Thông tư 02/2022/TT-BTNMT;

Kết quả phân tích mẫu kèm biểu đồ – bảng tổng hợp;

Bản mô tả hiện trạng, biện pháp xử lý – cải thiện;

Phần đề xuất nếu có phát hiện vượt ngưỡng QCVN.

Các báo cáo này sẽ được đơn vị tư vấn đại diện nộp lên Sở TN&MT, theo dõi kết quả và bổ sung nếu bị yêu cầu điều chỉnh.

Lưu ý: Doanh nghiệp nên ký hợp đồng trọn gói để tiết kiệm chi phí, bảo mật thông tin và đảm bảo tiến độ.

Có cần quan trắc môi trường khi sản xuất TPA-01 không? Câu trả lời là “Có” trong hầu hết trường hợp. Việc thực hiện quan trắc định kỳ không chỉ là nghĩa vụ pháp lý mà còn thể hiện trách nhiệm môi trường của doanh nghiệp trong bối cảnh phát triển bền vững.

Nếu không thực hiện đúng hoặc đầy đủ, doanh nghiệp không chỉ bị xử phạt mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động sản xuất, hình ảnh thương hiệu và mối quan hệ với cơ quan quản lý. Hãy chủ động thực hiện quan trắc môi trường một cách khoa học, minh bạch và hiệu quả ngay từ đầu để đảm bảo sản xuất TPA-01 được phép triển khai ổn định lâu dài.

Hy vọng qua bài viết, bạn đã nắm rõ câu trả lời cho câu hỏi “Có cần quan trắc môi trường khi sản xuất TPA-01 không?” cùng với các quy định cụ thể và hướng dẫn chi tiết để áp dụng vào thực tế.