Kế toán công ty sản xuất thiết bị y tế đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc đảm bảo hoạt động tài chính minh bạch, hiệu quả và tuân thủ đúng quy định pháp luật. Trong bối cảnh ngành thiết bị y tế ngày càng phát triển, việc kiểm soát chi phí, giá thành và hiệu quả sản xuất trở thành yếu tố sống còn cho doanh nghiệp. Khác với các loại hình doanh nghiệp thông thường, công ty sản xuất thiết bị y tế đòi hỏi quy trình kế toán chuyên biệt hơn do có liên quan đến các yếu tố như kiểm định chất lượng, nhập khẩu nguyên vật liệu, và quy trình sản xuất phức tạp. Vì vậy, việc tổ chức bộ máy kế toán khoa học, xây dựng quy trình hạch toán rõ ràng là điều không thể thiếu. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ toàn bộ quy trình kế toán từ khâu thành lập công ty, lựa chọn phần mềm, đến việc lập báo cáo tài chính đúng quy định. Đây là cẩm nang hữu ích dành cho các chủ doanh nghiệp, kế toán trưởng hay người đang muốn học hỏi để nâng cao kỹ năng trong lĩnh vực kế toán sản xuất thiết bị y tế.

📊 Kế toán công ty sản xuất thiết bị y tế – “Bộ não tài chính” trong ngành công nghệ y sinh

Trong thế giới của những chiếc máy trợ thở, máy siêu âm, thiết bị xét nghiệm… có một bộ phận âm thầm nhưng không thể thiếu – kế toán doanh nghiệp sản xuất thiết bị y tế. Họ không chỉ là “người giữ sổ sách”, mà còn là bộ não tài chính, giúp doanh nghiệp vận hành hiệu quả, minh bạch và đúng pháp luật.

🏭 Đặc thù ngành sản xuất thiết bị y tế – Tinh vi, chuẩn xác và bị kiểm soát chặt chẽ

Ngành này không giống bất kỳ lĩnh vực sản xuất thông thường nào. Từ một con ốc vít đến chip điện tử, mọi chi tiết đều cần đạt chuẩn y tế, kiểm định khắt khe và truy xuất nguồn gốc rõ ràng. Đặc biệt:

• 🔹 Nhiều linh kiện nhập khẩu, có giá trị cao (IC, bảng mạch, màn hình cảm ứng y tế)

• 🔹 Quy trình sản xuất phức tạp, có yêu cầu kiểm định theo chuẩn BYT hoặc ISO

• 🔹 Sản phẩm bán ra phải đăng ký lưu hành, kê khai với Bộ Y tế

➡️ Chính vì vậy, bộ phận kế toán không chỉ hiểu kế toán, mà còn cần nắm quy trình kỹ thuật sản xuất và quy định pháp lý chuyên ngành.

💼 Vai trò của kế toán trong doanh nghiệp sản xuất thiết bị y tế

Kế toán trong lĩnh vực này là người kiểm soát toàn bộ dòng tiền, vật tư, thiết bị, khấu hao và báo cáo thuế, cụ thể:

• 🔍 Theo dõi chi phí sản xuất từ A–Z: từ linh kiện đầu vào đến sản phẩm hoàn chỉnh

  Tiết kiệm tối đa thời gian, chi phí, gửi ngay hồ sơ đến hộp thư: dvgiaminh@gmail.com
  
  Hoặc nhấc máy lên, Gọi ngay cho chúng tôi: 0939 456 569 - 0936 146 055 (zalo).

• 📦 Quản lý tồn kho linh kiện, sản phẩm chờ kiểm định, hàng xuất bán

• 📈 Lập báo cáo tài chính và báo cáo thuế đúng chuẩn, phục vụ kiểm toán y tế, thanh tra thuế

• 🤝 Phối hợp với bộ phận kỹ thuật – QA – quản lý chất lượng, đảm bảo tính chính xác của giá thành và hợp pháp của đầu ra

🧾 Các công việc điển hình của kế toán thiết bị y tế

1. Ghi nhận chi phí nguyên vật liệu – Theo dõi từng con chip, từng cọng dây

Chi phí sản xuất thiết bị y tế không đơn thuần như may mặc hay gỗ. Nó bao gồm:

• Linh kiện nhập khẩu: vi mạch, ống dẫn, đầu đo…

• Vật tư y tế tiêu hao: gel siêu âm, ống tiêm, giấy in xét nghiệm

• Chi phí gia công kỹ thuật chính xác: hàn, lắp ráp, hiệu chỉnh thiết bị

➡️ Kế toán phải phân loại chính xác, hạch toán đúng mã vật tư, giúp quản lý tồn kho chặt chẽ và tính giá thành chính xác đến từng dòng sản phẩm.

2. Theo dõi tài sản cố định – “Bảo trì” sổ sách như bảo trì máy móc

Các doanh nghiệp sản xuất thiết bị y tế thường sở hữu hệ thống máy móc hiện đại:

• Máy tiện CNC

• Hệ thống kiểm định chất lượng

• Dây chuyền tiệt trùng, đóng gói y tế

➡️ Kế toán phải:

• Lập danh sách tài sản cố định

• Tính và phân bổ khấu hao định kỳ

• Phân bổ chi phí khấu hao vào từng công đoạn sản xuất

📌 Ngoài ra, thiết bị y tế sau khi sản xuất xong cũng cần được quản lý như tài sản đặc biệt: chờ kiểm định, cấp phép lưu hành, mới được xuất bán.

🧩 Thách thức đặc thù của kế toán trong ngành thiết bị y tế

✅ Hiểu được mã HS code, chứng từ nhập khẩu, giấy tờ kiểm định

✅ Hạch toán đúng giữa “vật tư y tế” và “linh kiện sản xuất” – dễ nhầm, sai mã hàng là sai thuế

✅ Quản lý đồng thời cả TSCĐ sản xuất và thiết bị y tế thương phẩm

✅ Giao tiếp với bộ phận kiểm định, kỹ thuật, sản xuất, QA để đảm bảo số liệu nhất quán

📚 Sổ sách kế toán trong công ty thiết bị y tế – Không chỉ là “bắt buộc” mà còn là “bảo hiểm tài chính”

Kế toán không đơn thuần là “ghi chép sổ sách” – đặc biệt trong doanh nghiệp sản xuất thiết bị y tế, việc quản lý và lưu trữ chứng từ, lập sổ sách kế toán không chỉ để đáp ứng pháp luật, mà còn là xương sống giúp doanh nghiệp vận hành minh bạch, kiểm soát chi phí và vững vàng trước thanh – kiểm tra.

⚖️ Cơ sở pháp lý cần tuân thủ

✅ Luật Kế toán số 88/2015/QH13, Điều 4 – Khoản 1: “Đơn vị kế toán phải tổ chức ghi chép, phản ánh trung thực, đầy đủ các nghiệp vụ kinh tế phát sinh và mở đầy đủ các sổ kế toán theo quy định.”

✅ Thông tư 200/2014/TT-BTC và Thông tư 133/2016/TT-BTC là hai hệ thống chuẩn mực kế toán chính đang được áp dụng tại Việt Nam, tùy quy mô doanh nghiệp.

✅ Các quy định chuyên ngành liên quan đến thiết bị y tế như: Thông tư 07/2022/TT-BYT (đăng ký lưu hành), Thông tư 23/2021/TT-BTC (về hóa đơn),…

📌 Các loại sổ kế toán không thể thiếu trong doanh nghiệp thiết bị y tế

🧾 1. Sổ chi tiết vật tư – công cụ dụng cụ

🔧 Sản xuất thiết bị y tế liên quan đến hàng trăm mã vật tư, linh kiện công nghệ cao, có thể là:

• Chip điện tử, mạch điều khiển, ống dẫn khí y tế

• Thiết bị đo, phụ kiện tiêu hao (sensor, bộ lọc…)

• Dụng cụ kiểm định đi kèm (máy kiểm tra áp suất, máy đo tín hiệu…)

➡️ Vì thế, sổ chi tiết vật tư, công cụ dụng cụ cần ghi rõ:

• Tên vật tư, mã số, đơn vị tính

• Số lượng nhập – xuất – tồn theo lô, hạn sử dụng (nếu có)

• Giá trị từng lần nhập

• Nhà cung cấp & xuất xứ linh kiện

🛠 Việc này giúp kế toán:

• Kiểm soát được giá thành sản phẩm

• Hạch toán đúng định mức tiêu hao vật tư

• Tránh thất thoát, nhầm lẫn linh kiện giữa các dòng máy

📊 2. Sổ tổng hợp và Sổ cái các tài khoản trọng yếu

Các sổ này giúp phản ánh bức tranh toàn diện của hoạt động tài chính doanh nghiệp. Cụ thể:

🧮 Theo Chuẩn mực kế toán số 01 – Nguyên tắc ghi nhận doanh thu, kế toán cần phân bổ doanh thu và giá vốn đúng kỳ, đặc biệt với các thiết bị y tế có thanh toán theo đợt hoặc cho thuê – vận hành.

🧩 Quy trình kế toán điển hình trong doanh nghiệp sản xuất thiết bị y tế

🔁 1. Từ nhập nguyên liệu đến sản phẩm hoàn chỉnh

📦 Giai đoạn 1 – Ghi nhận đầu vào:

• Hóa đơn mua linh kiện

• Phiếu nhập kho

• Hạch toán tài khoản 152 – 153 (nguyên vật liệu, công cụ)

🔧 Giai đoạn 2 – Đưa vào sản xuất:

• Xuất nguyên vật liệu → hạch toán 154 (chi phí sản xuất dở dang)

• Phân bổ nhân công, chi phí khấu hao, điện, PCCC, môi trường → đưa vào giá thành

🏁 Giai đoạn 3 – Hoàn thiện sản phẩm:

• Nhập thành phẩm vào kho → tài khoản 155

• Sẵn sàng cho khâu bán hàng, kiểm định y tế

💰 2. Ghi nhận doanh thu, giá vốn và các khoản công nợ

📤 Khi bán thiết bị:

• Ghi doanh thu: TK 511

• Giá vốn: TK 632

• Nếu chưa thu tiền: TK 131 (phải thu)

📥 Khi thanh toán đầu vào:

• Ghi nhận chi phí mua hàng: TK 152, 153

• Nếu còn nợ nhà cung cấp: TK 331

🧾 Các chi phí liên quan như:

• Vận chuyển thiết bị đến bệnh viện

• Chi phí bảo trì, hướng dẫn sử dụng thiết bị

• Được ghi nhận trong TK 641, 642 (bán hàng, quản lý)

✅ Tại sao việc mở đúng – đủ sổ sách là “hệ miễn dịch” cho doanh nghiệp?

🔒 Khi thanh tra thuế, kiểm tra ngành y tế hoặc đánh giá chất lượng ISO, sổ sách kế toán là bằng chứng mạnh nhất chứng minh doanh nghiệp:

• Hạch toán minh bạch, chính xác

• Không trốn thuế – không ghi thiếu doanh thu

• Quản lý tốt vật tư y tế – không thất thoát tài sản

📊 Hạch toán chi phí sản xuất thiết bị y tế – Bài toán “chuẩn xác” cho lãi gộp và kiểm toán

Trong lĩnh vực sản xuất thiết bị y tế – nơi mỗi sản phẩm đều gắn liền với chuẩn chất lượng – chuẩn pháp lý, thì việc hạch toán chi phí chính xác không chỉ là yêu cầu nghiệp vụ mà còn là mấu chốt sống còn giúp doanh nghiệp:

• Tính đúng – đủ giá thành

• Kiểm soát được chi phí

• Ra quyết định giá bán và chiến lược thị trường hiệu quả

• Tuân thủ chuẩn mực kế toán & pháp luật thuế Việt Nam

🧮 1. Hạch toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếp – Không để “chảy máu” từ kho linh kiện

Trong doanh nghiệp sản xuất thiết bị y tế, nguyên vật liệu thường chiếm trên 50% giá thành. Các khoản này bao gồm:

• 👨‍🔬 Linh kiện điện tử y tế (sensor, mạch điều khiển, bộ xử lý tín hiệu)

• 🛠 Kim loại không gỉ, nhôm y tế, nhựa y sinh học

• 🔬 Thiết bị bán thành phẩm (vỏ máy, màn hình, động cơ y tế)

📌 Hạch toán chuẩn theo tài khoản 621 – “Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp”

Mỗi lần xuất kho phục vụ sản xuất, kế toán ghi:

✅ Yêu cầu nghiệp vụ:

• Phải có phiếu xuất kho gắn theo định mức sản xuất

• Phân bổ theo lệnh sản xuất cụ thể

• Tích hợp vào phần mềm tính giá thành sau này

👷 2. Hạch toán chi phí nhân công và sản xuất chung – Minh bạch từ từng giờ công

🔹 Chi phí nhân công trực tiếp (TK 622)

Bao gồm tiền lương, phụ cấp, BHXH cho công nhân trực tiếp lắp ráp, vận hành máy.

📌 Phân bổ theo:

• Số giờ công thực tế

• Theo từng mã sản phẩm/đơn hàng

• Hoặc chia theo định mức sản xuất

🔹 Chi phí sản xuất chung (TK 627)

Chi phí “vận hành cả hệ thống” như:

• Điện, nước nhà xưởng

• Khấu hao máy CNC, máy hấp, phòng sạch

• Chi phí an toàn lao động, kiểm định thiết bị

• Dụng cụ vệ sinh, bảo trì định kỳ

📌 Phân bổ về giá thành theo tiêu chí phù hợp:

• Giờ máy chạy

• Sản lượng thiết bị hoàn thành

• Giá trị NVL sử dụng

🧾 Các loại thuế cần đặc biệt lưu ý trong doanh nghiệp thiết bị y tế

🔍 1. Thuế GTGT – Đừng để nhầm thuế suất “bẻ cong” dòng tiền

✅ Các mức thuế GTGT phổ biến:

📌 Doanh nghiệp cần:

• Rà soát sản phẩm có thuộc danh mục ưu đãi thuế 5% hay không

• Chuẩn bị hồ sơ kỹ nếu xin hoàn thuế GTGT đầu vào (nhập khẩu linh kiện, nguyên vật liệu)

💰 2. Thuế TNDN – Tính đúng chi phí, mới giảm đúng thuế

Thuế suất TNDN phổ thông: 20%

Tuy nhiên, nếu doanh nghiệp đầu tư thiết bị y tế công nghệ cao, có thể được:

• Ưu đãi thuế TNDN (theo Luật Thuế TNDN và Luật Đầu tư)

• Giảm thuế tạm tính nếu đang nghiên cứu sản phẩm mới

📌 Chi phí hợp lý được trừ gồm:

• Chi phí nghiên cứu và thử nghiệm thiết bị

• Chi phí kiểm định chất lượng

• Chi phí đào tạo kỹ thuật sử dụng thiết bị

👩‍⚕️ 3. Thuế TNCN và nghĩa vụ lao động – Đặc biệt lưu ý với kỹ sư, chuyên gia nước ngoài

Doanh nghiệp phải:

• Khấu trừ và nộp thuế TNCN cho toàn bộ nhân viên có thu nhập

• Kê khai đầy đủ theo tháng hoặc quý

• Theo dõi kỹ thu nhập từ thưởng hiệu quả, hỗ trợ thuê nhà, chuyên gia kỹ thuật nước ngoài

🌱 4. Các nghĩa vụ khác: Bảo hiểm, môi trường

• BHXH – BHTN – BHYT cho toàn bộ người lao động

• Phí bảo vệ môi trường, nếu có sử dụng hóa chất, thiết bị điện tử, thải khí/tiếng ồn

• Kiểm tra định kỳ hồ sơ thuế – môi trường từ cơ quan quản lý nhà nước

✅ Tổng kết – Bản đồ hạch toán chuẩn cho công ty thiết bị y tế

🎯 Bạn đang xây dựng hệ thống kế toán chuẩn ngành thiết bị y tế?

👉 Liên hệ ngay Gia Minh – Đơn vị chuyên tư vấn, thiết lập hạch toán, định mức, phần mềm kế toán nội bộ đúng chuẩn – đúng luật – đúng ngành cho doanh nghiệp sản xuất y tế.

Lập báo cáo tài chính cho doanh nghiệp thiết bị y tế

Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh

Đối với doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh thiết bị y tế, báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh là công cụ phản ánh hiệu quả tài chính trong kỳ. Báo cáo này cần thể hiện rõ doanh thu từ các mảng kinh doanh như thiết bị tiêu hao, máy móc y tế, vật tư kỹ thuật cao, và chi phí giá vốn tương ứng. Một trong những điểm quan trọng là xác định đúng các khoản chiết khấu thương mại, giảm giá hàng bán và chi phí bán hàng – quản lý doanh nghiệp. Việc phân tích lợi nhuận gộp và lợi nhuận thuần giúp đánh giá mức độ sinh lời và hiệu suất vận hành của doanh nghiệp.

Báo cáo lưu chuyển tiền tệ và cân đối kế toán

Báo cáo lưu chuyển tiền tệ giúp doanh nghiệp thấy rõ dòng tiền thực tế trong hoạt động kinh doanh, đầu tư và tài chính. Với đặc thù ngành thiết bị y tế thường có các hợp đồng thanh toán chậm, việc theo dõi dòng tiền là rất quan trọng để đảm bảo khả năng thanh toán ngắn hạn.

Báo cáo cân đối kế toán thể hiện “bức tranh tài chính” tại một thời điểm, từ tài sản, nợ phải trả đến vốn chủ sở hữu. Đối với doanh nghiệp thiết bị y tế, cần chú ý hạch toán chính xác hàng tồn kho, công cụ dụng cụ và tài sản cố định như máy móc, thiết bị chuyên dụng có giá trị cao, đồng thời đảm bảo tuân thủ chuẩn mực kế toán hiện hành.

Quản lý chi phí và tối ưu lợi nhuận hiệu quả

Phân tích điểm hòa vốn trong sản xuất thiết bị y tế

Phân tích điểm hòa vốn là công cụ giúp doanh nghiệp xác định mức sản lượng tối thiểu cần đạt được để không bị lỗ. Trong ngành thiết bị y tế, giá thành sản xuất thường cao do nguyên vật liệu nhập khẩu và yêu cầu kỹ thuật khắt khe. Do đó, việc xác định đúng chi phí cố định và biến đổi theo từng dòng sản phẩm là cơ sở để xây dựng chiến lược giá hợp lý, tối ưu doanh thu và lợi nhuận.

Ứng dụng phần mềm kế toán để tối ưu quy trình

Phần mềm kế toán chuyên ngành giúp tự động hóa việc hạch toán chi phí, phân bổ nguyên vật liệu và tính giá thành theo lô sản xuất. Đặc biệt với doanh nghiệp quy mô vừa và lớn, hệ thống ERP kết nối giữa kế toán – kho – sản xuất sẽ giúp cập nhật số liệu tức thời, giảm sai sót thủ công, tăng tính minh bạch và hỗ trợ ra quyết định tài chính nhanh chóng.

Một số sai lầm thường gặp trong kế toán thiết bị y tế

Ghi nhận sai giá vốn và hàng tồn kho

Một lỗi phổ biến là ghi nhận sai giá vốn do chưa tính đầy đủ chi phí nhập khẩu, chi phí vận chuyển hoặc phân bổ sai lệch chi phí gián tiếp. Điều này dẫn đến báo cáo tài chính không chính xác và ảnh hưởng đến việc xác định lợi nhuận. Ngoài ra, nhiều doanh nghiệp chưa kiểm kê định kỳ, dẫn đến chênh lệch hàng tồn kho thực tế với sổ sách.

Không phân bổ hợp lý chi phí sản xuất

Chi phí sản xuất không được phân bổ chính xác cho từng đơn hàng, từng loại sản phẩm sẽ khiến việc tính giá thành bị sai lệch. Với đặc thù nhiều linh kiện nhỏ, vật tư tiêu hao và công đoạn lắp ráp, nếu không kiểm soát định mức rõ ràng, doanh nghiệp dễ mất kiểm soát chi phí, ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động và cạnh tranh trên thị trường

Dịch vụ kế toán cho công ty sản xuất thiết bị y tế

Trong lĩnh vực sản xuất thiết bị y tế – một ngành đặc thù với yêu cầu cao về tiêu chuẩn kỹ thuật và quy định pháp lý – việc thuê dịch vụ kế toán chuyên ngành giúp doanh nghiệp vận hành hiệu quả, minh bạch và hạn chế rủi ro tài chính – thuế.

Lợi ích khi thuê đơn vị kế toán chuyên nghiệp

Khi hợp tác với một đơn vị kế toán có kinh nghiệm trong ngành thiết bị y tế, doanh nghiệp được hỗ trợ toàn diện từ ghi sổ sách, báo cáo tài chính, báo cáo thuế đến phân tích chi phí sản xuất và tối ưu hóa dòng tiền. Đặc biệt, các đơn vị này thường nắm vững các quy định liên quan đến nhập khẩu linh kiện, theo dõi thiết bị sản xuất, khấu hao tài sản và kê khai thuế GTGT đầu vào – đầu ra. Ngoài ra, việc thuê ngoài giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí nhân sự nội bộ, tránh sai sót do thiếu chuyên môn.

Tiêu chí chọn dịch vụ kế toán phù hợp ngành thiết bị y tế

Doanh nghiệp nên lựa chọn đơn vị kế toán có kinh nghiệm thực tế với các công ty sản xuất, nhất là trong lĩnh vực thiết bị y tế hoặc công nghiệp công nghệ cao. Ngoài ra, dịch vụ cần đảm bảo cập nhật chính sách thuế – kế toán mới nhất, có khả năng lập báo cáo theo yêu cầu kiểm toán và thanh tra. Tính bảo mật thông tin và cam kết đồng hành lâu dài cũng là tiêu chí không thể thiếu khi chọn đối tác kế toán chuyên nghiệp.

Kế toán công ty sản xuất thiết bị y tế không chỉ là nghiệp vụ hỗ trợ quản lý chi phí mà còn là công cụ chiến lược giúp doanh nghiệp đưa ra các quyết định đúng đắn về sản xuất, tài chính và đầu tư. Với sự phát triển không ngừng của ngành y tế, công tác kế toán cần được thực hiện một cách bài bản, chính xác và cập nhật thường xuyên theo các quy định pháp luật hiện hành. Doanh nghiệp nên lựa chọn đội ngũ kế toán có chuyên môn cao, sử dụng phần mềm kế toán phù hợp với mô hình sản xuất thiết bị y tế, đồng thời thiết lập hệ thống kiểm soát nội bộ chặt chẽ. Việc đảm bảo tuân thủ các nguyên tắc kế toán, kiểm toán sẽ giúp công ty tăng tính minh bạch, tạo uy tín trên thị trường và tối ưu hóa lợi nhuận. Hy vọng bài viết sẽ trở thành kim chỉ nam giúp các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực này nâng cao hiệu quả quản trị tài chính và phát triển bền vững.